Перадваенны крызіс і пачатак 2-й сусв. вайны. Уз’яднанне Зах. Бел. з БССР. Далуч. Віленшч. да Літвы.

Друг. сусв. вайна пачал. 1 верасня 1939 г. Умоўна можна вызнач. пяць асн. яе перыядаў: 1) пачат. вайны – верас. 1939 – чэрвень 1941; 2) нападз. на СССР – крах дактрыны «Блiцкрыга», мiфа аб непераможн. Германii (чэрвень 1941 – лiст. 1942); 3) карэнны пералом (лiст. 1942 – снеж. 1943); 4) разгром фаш. блока, вызвал. краiн Еўр. ад фашыз. (студз. 1944 – май 1945); 5) разгр. Японii – вызвал. нар. Азii ад японс. акуп., заканч. друг. сусв. вайны (май – верас. 1945). Напярэд. вайны Сав. Саюз рабiў ўсе магч., каб папярэдз. яе ўзнiкн.. Ен веў перам. з Англ., Франц., Чэхасл., iнш. дзярж. аб магч. мерах бяспекi. Нажаль, Зах. краiны далi згоду на далуч. часткi тэр. Чэхасл.. да Герм., iмкнул. скiраваць агрэс. фаш. Герм. супр. СССР. Ва ўмовах небясп. сав. бок адгукнуўся на прапан. Герм. i 23 жнiўня 1939 г. быў падпiс. сав.-герм. дагав. аб ненападз. тэрмiнам на 10 г. i сакрэт. пратакол аб сферы iнтарэс. абодв. бакоў. У сферу упл. СССР уваходз. Зах.Бел., Зах.Укр., тэр. Поль. да Варш., Латв., Эстон.. Пратак. прадугл. ліквід. Поль. дзярж. і падзел яе тэр.. 1 вер. 1939 г. Герм. напала на Поль., а 3 вер. Англ. i Франц., звяз. дагав. з Поль., аб`явiлi вайну Герм.. Фаш. войскi iмкл. захоплiв. тэр. Поль.. Паўстала пагр. знявол. Зах.Бел. і зах.Укр., якая трап. пад уладу Поль. па Рыжс. дагав. 1921 г.. 17 вер. Чыр.Армiя перайш. гранiцу, 19 вер. заняла Вільню, а 25 вер. вызвал. Зах. Бел. (4 млн. жых.). 28 верас. 1939 г. памiж Герм. i СССР заключ. Дагавор аб дружбе i гранiцы. 28—30 верас. 1939 г. Нар.Сход Зах.Бел. прыняў дэклар. аб устанаўл. сав. улады на ўсей вызвал. тэр. i выказ. за ўваходж. ў склад БССР. 3 лiст. 1939 г. Нечарговая V Сесiя Вяр.Савета СССР i 12 лiст. 1939 г. Нечарг. III сесiя Вярх.Савета БССР адпав. прынялi зак. аб уключ. Зах. Бел. ў склад СССР i ўз`ядн. з БССР. У вын. тэр. Бел. склала 225, 6 тыс. кв. км, нас. 10 млн. чал. Уводзiцца нов. адмiнiстрац. дзялен., праводз. перш. адмiнiстрат. пераўтвар., пераразмеркав. зямлi, стварэн. кааперат., калгасаў, саўгасаў. Адм. ролю мелi рэпрэсii i дэпартацыi. 3 кастр. у Мас. пачал. перагав. паміж урадамі СССР і Ковенс. Літвы. 10 кастр. 1939 г. урад СССР перадаў г. Вiльня i Вiленс. вобл. Лiтве. Разам з Вiль. перадавал. тэр. плошчай 6900 кв. км. У лiст. 1940 г., да Лiтвы, пад час яе ўваходж. ў склад СССР, былi дадатк. далуч. з лiку бел. зямель 2600 кв. км тэрыт. з 65 тыс. чал. (Свянц. р-н, частка Відзауск., Гатуцішск., Астравецк., Воранауск. і Радунауск. р-нау, курорт Друскінінкай). Фаш. Герм. умацоув. пазіцыі на Зах. – вясной 1940 г. захап. Бельгію, Данію, Галанд., Нарв., прымус. Франц. капітуляв..З лета 1940 г. Герм. пач. падрыхт. да вайны супр. СССР. У снеж. 1940 г. зацверджан план «Барбароса» – маланк. вайны, разгрому СССР за 3-4 мес.. У маi 1941 г. быў зацв. план «Ост» – прагр. знiшч. i каланiзац. нар. СССР.

Нягледз. на заключ. дагавору з Герм., пралiкаў у вызнач. пач. вайны, кiраўнiцтва СССР рабiла пэўныя захады па ўмацав. абароназдольн. краiны, у прыватнасцi, на Бел.. Гэта будаўнiцтва ў Мiнску i Магiл. авiяцыйных, Вiц. i Баран. – танкарамонтн. прадпрыем.. Iшло ўзвядз. абаронч. умацаванняў, пераўзбр. войска i iнш. Быу заверш. перах. ад тэрыт.-каррав. да кадрав. сіст. пабудовы узбр. сіл СССР(павял. да 5 млн.). Каля зах. граніц ствар. умацав. р-ны. Але праціун. меу кольк. і якасн. перав. (Герм. выставіла 5, 5 млн. салдат). Сав. Саюз на зах. граніцы меу толькі 2, 6 млн сал.. Такім было сац.-экан. і ваен.-паліт. станов. Бел..