![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Бақылау
1. Сұ рақ тар (білім беру қ ұ зіреттілігі): 1.Микроклимат. Микроклимат кө рсметкіштері. 2. Ауаның жоғ арғ ы жә не тө менгі температурасының ағ зағ а ә сері. 3. Ылғ алдылық тың гигиеналық маң ызы. Ылғ алдылық тү рлері. Ө лшеу бірлігі. 4. Ауа қ озғ алысының гигиеналық маң ызы. «Жел раушаны» оның қ осалқ ы маң ызы. 5. Барометрлік қ ысымның гигиеналық маң ызы. Ағ зағ а жоғ ары жә не тө менгі барометрлік қ ысымның ә сері. 6. Бө лменің оптималды микроклиматын қ амтамасыз ету бойынша шаралар негізінде микроклимат кө рсеткіштерін гигиеналық нормалау. 7. Микроклимат тү рлері: комфорттық, дискомфорттық қ ыздыратын жә не салқ ындататын. 8. Адам ағ засына қ олайсыз микроклиматтық жағ дайлардың ә сері. 9. Микроклиматтық жағ дайлардың қ олайсыз ә серін алдын алу бойынша шаралар. 10.Ауаның температурасын, ылғ алдылығ ын жә не қ озғ алу жылдамдығ ын анық тау бойынша ә дістер. 11.Жылытудың ә ртү рлі жү йлерінің артық шылығ ы мен кемшілігі. 2.Студенттердің ө зіндік жұ мысын орындауы (тә жрибелік дағ дылар қ ұ зіреттілігі): Бө лмелердің температурасын, ылғ алдығ ын жә не ауа қ озғ алысының жылдамдығ ын анық тау ә дә сін, осы мақ саттарды қ олданылатын аспаптардың жұ мысымен таныстыру (тә жірибелік дағ ды қ ұ зіреттілігі). Бө лмелердің температурасын, ылғ алдығ ын жә не ауа қ озғ алысының жылдамдығ ын анық тап, нормативтермен салыстыру жә не бө лмелердің микроклиматы бойынша қ ортынды жазып, жақ сарту жө нінде ұ сыныстар беру. (дағ дылар қ ұ зіреттілігі, қ ұ қ ық тық қ ұ зіреттілік). Тапсырма №3. Бө лмедегі желдету тиімділігін бағ алау бойынша жағ дайлық есепті шығ ару (тә жірибелік дағ ды қ ұ зіреттілігі). Тақ ырыбы. Инсоляциялық тә ртіпті гигиеналық бағ алау, бө лмелердің табиғ и жә не жасанды жарық тануы. Мақ саты: Тұ рғ ын жә не аурухана бө лмелеріндегі табиғ и жә не жасанды жарық тану дең гейіне қ ойылатын гигиеналық талаптар, бө лмелердің инсоляциясы мен жарық тану дең гейін бағ алау дағ дылары туралы бағ алау білімдерін қ алыптастыру. 3.Оқ ыту мақ саты: · Бө лмелердің табиғ и жарық танудың кө рсеткіштері, анық тау ә дістері мен нормалары туралы білімдерін қ алыптастыру; · Табиғ и жарық тан дең гейін ө лшеу жә не бағ алау ә дістері бойынша дағ дыларын қ алыптастыру; · Инсоляциялық тә ртіп тү рлері, олардың гигиеналық маң ызы туралы білімдерін қ алыптастыру; · Жасанды жарық қ а қ ойылатын гигиеналық талаптар жә не анық тау ә дістері туралы білімдерін қ алыптастыру; · Табиғ и жарық тану дең гейін бағ алауғ а арналғ ан ТЖК, ЖК тү су бұ рышын, саң ылау бұ рышын жә не терең дік коэффициентін анық тау дағ дыларын қ алыптастыру; · ЕАМ палаталарында инсоляциялық тә ртіптің қ ажеттілігін ескере отырып науқ астарды дұ рыс орналасытру мақ сатында инсоляциялық тә ртіпті бағ алаудың тә жірибелік дағ дыларын қ алыптастыру; 4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары: 1. Кө рінетін жарық тың ағ зағ а ә сері. Бө лмелерді рационалды жарық тандырудың гигиеналық маң ызы. 2. Бө лмелердің табиғ и жарығ ын аық таушы факторлар. 3. Бө лмелердің табиғ и жарық танудың кө рсеткіштері, анық тау ә дістері мен нормалары 4. Инсоляциялық тә ртіп. Тү рлері. 5. Кү н радиациясының адам ағ засына ә сері. 6. Жасанды жарық кө здері, тү рлері, сипаттамасы. 7. Жарық қ ондырғ ыларының тү рлері, гигиеналық талаптар. 8. Люксметр, жұ мыс жасауы. кіші топтармен жұ мыс, аудиторияда табиғ и жә не жасанды жарық тануды оқ у зерттеу тапсырмасы бойынша орындау. 5. Білім берудің жә не оқ ытудың ә дістері: кіші топтармен жұ мыс, тест 6. Ә дебиеттер: 1.Гигиена под ред. акад. РАМН Румянцева Г.И..- М.: ГӘ ОТАР: Медицина, 2005.76-96с. 2.Большаков А.М., И.М.Новикова И.М." Общая гигиена", М.: Медицина, 2002 г.26-44, 161-167с. 3.Мельниченко П.И., и др. Гигиена: Словарь-справочник– М.: Медицина, 2006.10-13с. 4.Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человека. 4е изд., испр. и доп. – Ростов на Дону «Феникс». 2008. 8-9 6.Матвеева Н.А. Гигиена и экология человека. 2-е изд., стер. – М.: Медицина, 2008.5-8с. 7.Общая гигиена: пропедевтика гигиены: Учебн. для иностран. студентов/ Е.И. Гончарук, Ю.И. Кундиев и др.- 2-е изд. Перераб и доп.- К.: Вища шк., 2000.- С 562., стр.538-560 8.Пивоваров Ю.П. и др. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене М. Медицина, 2002. 9.Гурова А.И., Горлова О.Е. Практикум по общей гигиене, М. Медицина, Издательство Университета дружбы народов, 1991. 11-31с. 7.Бақ ылау: 1.Бастапқ ы білім дең гейін сұ рақ тар бойынша ауызша сұ рау арқ ылы (білім қ ұ зіреттілігі): 1. Кү н сә улесі, тү сінік. 2. Кү н радиациясы спектрінің биологиялық жә не гигиеналық маң ызы, коз мү шесіне ә сері. 3. Табиғ и жарық ты анық таушы факторлары. 4. Жұ мыс орны мен болмелердің табиғ и жарық тануын сипаттаушы(жарық бұ рышы, жарық коә ффициенті, ТЖК) кө рсеткіштер, оларды анық тау ә дістері 5. Жасанды жарық, нормалау. 6. Жасанды жарық кө здерінің сипаттамасы. 7. Люксметр, қ ұ рылысы жә не жұ мыс принциптері, шамдардың меншікті қ уаты бойынша жарық дең гейін есептеу. Люксметрмен жұ мыс жасау ережесі 8. Жасанды жарық ты сипаттаушы санитарлық кө рсеткіштері. 9. Бө лмелердегі табиғ и жә не жасанды жарық ты гигиеналық нормалау қ ағ идалары. 2. Тестер (білім қ ұ зіреттілігі): 1. Саң ылау бұ рышы-бұ л кө рсеткіш: а) табиғ и жарық тандыру в) жасандды жарық тандыру с) кү н ағ ымыың интенсивтілігі д) шу дең гейі е) шу интенсивтілігі 2. Тү су бұ рышы-бұ л кө рсеткіш: а) жасанды жарық тандырудың в) шу дең гейінің с) шу интенсивтілігінің д) тбиғ и жарқ тандырудың е) жарық ағ ымының бағ ыты 3. ТЖК-бұ л кө рсеткіш: а) ауа ылғ алдылығ ының в) ауа температурасының с) ауаның қ озғ алу жылдамдығ ының д) жарық тандырудың 4. Оң тү стік аймақ тағ ы ғ имараттардың оптимальды бағ ытталуы: а) С в) Ш с) Б д) О е) О, ОШ 5. Суық климаттық зонада ғ имараттардың басым бағ тталуы: а) батыс в) оң тү стік с) солтү стік д) шығ ыс е) солтү стік-шығ ыс 6. Ыстық климаттық зонада ғ имараттың қ олайсыз бағ ытталуы: а) батыс бағ ытында в) шығ ыс бағ ытында с) солтү стік-шығ ыс д) солтү стік е) оң тү стік-шығ ыс 7. Пә терлердің табиғ и жарық тандырылуын бағ алауда қ олданылмайтыны: а) жарық коэффициенті в) тү су бұ рышы с) саң ылау бұ рышы д) шамдардың салыстырмалы қ уаттылығ ы е) ену коэффициенті 8. Жұ мыс орынында табиғ и жарқ тандыру кезінде саң ылау бұ рышы қ анша градус болу керек: а) 10 градустан кем емес в) 5 градустан кем емес с) 15 градустан кем емес д) 27 градустан кем емес е) 20 градустан кем емес 9. Инфарқ ызыл сә улелер: а) фотохимиялық процесстерді кү шейтеді в) бактерицидтік қ асиетке ие с) жылу ә серін береді д) эритемді-тотық ә серін тигізеді е) антирахиттік ә серге ие 10. Шамдардың қ ажетті санын есептегенде есепке алынбайды: а) патолок, еденнің шығ ылу коэффициенті в) қ абырғ а с) ілгіштің биіктгі д) шамдардың қ уаттылығ ы е) бө лме биіктігі 11. Қ андай бө лмелер ү шін ЖК 1: 6-1: 7 жеткілікті: а) аурухана палаталары ү шін в) операция жасайтын бө лме ү шін с) оқ у бө лмелері ү шін д) босанатын бө лмелер ү шін е) аудитория ү шін 12. Қ андай бө лмелер ү шін ЖК 1: 4-1: 5 болуы қ ажет: а) аурухана палаталары ү шін в) тұ рғ ын бө лмелер с) санитарлық бө лме д) дә ліз е) оқ у бө лмелері 13. Қ андай бө лмелер ү шін ТЖК - 1% жеткілікті: а) аудитория в) сыныптар с) операция жасайтын бө лме д) босанатын бө лме е) босанғ аннан кейінгі палаталар Тақ ырыбы. Ауыз судың сапасын гигиеналық бағ алау. Орталық тандырылғ ан шаруашылық -ауыз суымен қ амтамасыз етуде су кө здерін таң дау. Судың сапасын жақ сарту ә дістері. 2. Мақ саты Су факторының гигиеналық маң ызы туралы тү сінік бері жә не ауыз судың сапасына жә не сумен қ амтамасыз ету ү шін су кө здерін қ олдану мү мкіндігі бағ алау жө ніндегі білімін қ алыптастыру. 3.Оқ ыту мақ саты: 1.Судың минералды қ ұ рамын жақ сарту ә дістері бойынша білімдерін қ алыптастыру; 2. Судың органолептикалық кө рсеткішін жақ сарту ә дістері бойынша білімдерін қ алыптастыру; 3.Судың сапасын жақ сартудың ең нә тижелі ә дісін ұ сыну жө нінде білімдерін қ алыптастыру; 4.Судың сапасын жақ сарту ә дістерінің ішіндегі жиі қ олданылатын ә дісін таң дау туралы білімдерін қ алыптастыру; 5.Су кө здерін санитарлық тексеру мә ліметтерінің нә тижесі бойынша судың сапасын жақ сартудың ә дісін ұ сыну туралы тә жрибелік дағ дыларын қ алыптастыру; 6. Ауыз су сапасының кө рсеткіштері жә не Қ Р «Ауыз су» Сан ЕменҚ бойынша судың микробиологиялық, химиялық, органолептикалық жә не радиологиялық кө рсеткіштерінің гигиеналық маң ызы жө ніндегі білімін қ алыптастыру; 7. Жер асты жә не жер ү сті су кө здері мен сумен қ амтамасыздау кө здерінің санитарлық -гигиеналық сипатамасы жө ніндегі білімдерін қ алыптастыру. 8. Ауыз су сапасы жә не талдау нә тижелері бойынша оның жарамдылығ ы бойынша қ орытынды беру жө нінде білімдерін қ алыптастыру. 4.Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары: Судың сапасын жақ сарту. 1. Судың сапасын жақ сартудың ә дістері. 2. Судың сапасын жақ сартудың арнайы ә дістері. 3. Судың сапасын нормалау; 4. Суды пайдалану мен байланысты, аурулардың алдын алу жө ніндегі шаралар; 5. Жұ қ палы, паразиттік жә не жұ қ палы емес аурулардың дамуындағ ы су факторының рө лі 6. Су факторымен байланысты аурулардың алдын алу 7. Жер асты жә не беткей су кө здерінің санитарлық сенімділігі 5.Сабақ берудің жә не оқ ытудың ә дістері: жағ дайлық есептерді шешу 6.Ә дебиет: 1. Аликеева Г.М., Рузуддинова Г.Т. Оқ у қ ұ ралы «Су гигиенасы» Алматы, 2006 ж. 74 б. 2. Амрин М.К. Ауалық ортаны гигиеналық бағ алау. – Алматы 2004, ж. – 65 б. 3. Кенесариев У.И., Жакашов Н.Ж. Учебник для медицинских вузов и колледжей «Экология жә не халық денсаулығ ы». Алматы: «Ғ ылым», 2002. – 216 с. 4. Тамақ тану: Жалпы гигиена бойынша медициналық жоғ ары оқ у орындарының студенттеріне арналғ ан оқ у қ ұ ралы. І-бө лім. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. / Алматы, 2006.-160 бет. 5. Радиациялық гигиена. Оқ у қ ұ ралы. Кенесариев У.И., Бекмагамбетова Ж.Д., Жоламанов М.Е., Рузуддинова Г.Т. - Алматы, 2004, 169 б. 6. Кенесариев У., Балмахаева Р.М.., Бекмагамбетова Ж.Д., Жакашов Н.Ж., Тогузбаева К.К. Гигиена: Учебник для вузов/Под.ред.У.И.Кенесариева У.И. - Алматы: 2009. 688б. 4-3 I. Ауыз суының сапасын бағ алау бойынша жағ дайлық есептер (тә жірибелік дағ ды қ ұ зіреттілігі бойынша). 1. Су тасымалдау жү йесіне берілтін судың сапасы туралы қ орытынды берің із: иісі-2 б дә мі, ауызда қ алатын дә мі-2 б тү стілігі- 20 градус қ ұ рғ ақ қ алдығ ы-340 мг/л хлоридтер- 84 мг/л сульфаттар- 154 мг/л темір- 0, 03 мг/л жалпы кермектілігі- 5, 5 ммоль/л нитраттар- 3, 0 мг/л фтор-0, 75 мг/л хлор қ алдығ ы- 0, 5 мг/л микробтар саны-40 жалпы жә не термотолерантты ішек таяқ шасы тү ріндегі бактериялар жә не колифагтар- 100 мл суда жоқ меншікті альфа активтілігі- 0, 5 Бк/л 2. Орташа климат зонасындағ ы ауыз судың сапасы туралы қ орытынды берің із: иісі-2 б ауызда қ алатын дә мі-3 б тү стілігі-10 градус лайлығ ы+0, 5 мг/л қ ұ рғ ақ қ алдығ ы-1400 мг/л хлоридтер -520 мг/л сульфаттар - 900 мг/л жалпы кермектілігі- 15 ммоль/л темір -0, 3 мг/л мыс -0, 5 мг/л фтор -1, 0 мг/л микробтар саны -30 жалпы жә не термотолерантты ішек таяқ шасы тү ріндегі бактериялар жә не колифагтар -100 мл суда жоқ 3. Су ү лестіретін жү йеге берілетін судың сапасы туралы қ орытынды берің із: иісі жә не дә мі- 1б тү стілігі -10 градус лайлығ ы - 1 мг/л кермектілігі-5 ммоль/л қ ұ рғ ақ қ алдығ ы- 800 мг/л хлоридтер -300 мг/л сульфаттар -430 мг/л фтор-1, 0 мг/л қ орғ асын-0, 04 мг/л кадмий-0, 005 мг/л жалпы жә не термотолерантты ішек таяқ шасы тү ріндегі бактериялар жә не колифагтар- 100 мл суда жоқ 4.Су тасымалдау қ ұ бырларындағ ы судың сапасы жө нінде қ орытынды берің із: иісі, дә мі -2 б тү стілігі- 25 градус қ ұ рғ ақ қ алдығ ы-800 мг/л хлоридтер-400 мг/л сульфаттар-180 мг/л темір -0, 5 мг/л жалпы кермектілігі- 7, 1 ммоль/л нитраттар-10 мг/л фтор-0, 9 мг/л хлор қ алдығ ы-0, 7 мг/л микробтар саны-30 жалпы жә не термотолерантты ішек таяқ шасы тү ріндегі бактериялар жә не колифагтар- 100 мл суда жоқ меншікті альфа активтілігі- 0, 15 Бк/л 5. Ыстық климаттық зонадағ ы артезиан суының сапасы жө нінде қ орытынды берің із: иісі-2 б ауызда қ алатын дә мі-3 б тү стілігі-10 градус лайлығ ы-0, 5 мг/л қ ұ рғ ақ қ алдығ ы-1200 мг/л хлоридтері-350 мг/л сульфаттары-600 мг/л темір-0, 5 мг/л мыс-1, 5 мг/л жалпы кермектілік-10 мг/л фтор-1, 0 мг/л микроб саны-30 жалпы ішек таяқ шасы тү ріндегі бактериялар 100 мл суда - 2 термотолерантты ішек таяқ шасы тү ріндегі бактериялар 100 мл суда - 2
|