Төсемелердің криcтaллoгрaфикалық бағытталуын анықтау

Бірінші кезекте скол сипаттамасы бойынша – пластинаның кристаллографикалық бағ ыттауының экспресс ә дісін анық тауды ескеру керек. Иілу кезіндегі пластинаның бағ ытталуы (100) тура бұ рыш тү зеді, осы уақ ытта бағ ытталу пластиналары сияқ ты 60 градусқ а тең (111) бұ рыш тү зеді.

2.1 – сурет – Иілменің сипаттамасы бойынша пластинаны кристаллографикалық бағ ыттауын анық тау. Сол жақ та – бағ ыттау пластинасы (111), оң жақ та – бағ ыттау (100)

Басқ а жағ ынан, аморфты денелерден ерекше барлық кристаллды заттардың қ асиеттері ә ртү рлі бағ ыттары бойынша ә ртү рлі. Жекелеген жағ ыдайда, ә ртү рлі кристаллографикалық бағ ыт бойынша олардың шектерінің еру ө ң деуімен кристаллдардың химиялық ә рекеті кезінде, ереже ретінде, ол ә ртү рлі жылдамдық та ө теді.

Аз ө ң дегіш кезіндегі ө ң деу кезінде кристаллдың локальді аумағ ындағ ы созылмалы уақ ыт аралығ ында, оның шектерінде, ө ң деу фигурасы деген атау алғ ан, микроскоппен бақ ыланатын, дұ рыс фигуралар тү зіледі. Орнатылғ андай, ә ртү рлі кристаллографикалық жазық тық тардағ ы ө ң деу фигуралары ә ртү рлі. Сонымен, кристаллографикалық бағ ыттаулы пластинағ а (100) ө ң деу фигуралары квадрат тү рін қ абылдауғ а талпынады, осы кезде плacтинaларда (111) – ү шбұ рыш тә різді болады [5].

а)

б)

2.2 – сурет – Бағ ыттаудың кеуекті кремний пластинасының ө ң деу фигуралары: a – (100); б – (111)

а)

б)

2.2 – сурет – Бағ ыттаудың кеуекті кремний пластинасының ө ң деу шұ ң қ ырлары: a – (100); б – (111)

Ө ң деу фигураларының геометриясы бойынша кристаллдардың бағ ытталуы туралы, ал сонымен қ атар оның монокристаллдығ ы туралы айтуғ а болады. Егер ү лгі монкристалл болмаса, ө ң деудің фигурасының бір шектеріндегі ә ртү рлі орындарында ә ртү рлі болады. [5].

1 кестеде кеуекті кремний ү шін селективті ө ң деудің біршама таралғ ан қ ұ рамы келтірілген.