![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Р маркетингінің қалыптасуы мен даму келешегі
Қ азақ стандағ ы маркетингтід қ алыптасу ү дерісін сипаттай келе, оның ө ндірісті жоспарлау, сү рапысты зерттеу жә не болжау сиякты элементтері ә кімшілдік-жоспарлы экономи-када да қ олданылғ анын атап ө ту керек. Маркетингке деген қ ызығ ушылық, ынта-ық ылас 70-жылдары пайда болды, алғ ашында оның кагидалары кә сіпорындардың сыртқ ы эко-номикалық қ ызметінде пайдаланылды, ол отандык ө німнін шетелдік нарық тарғ а шығ уына жол ашты. Қ азақ станда маркетинг ғ ылым бағ ыты, шаруашылық қ ызмет аумағ ы жә не ө ндірістік ө ткізу қ ызметін басқ ару жү йесі ретінде республиканың нарық тық қ атынастарғ а ө туінен бастап қ алыптасты. 1991 жылдан бастап кә сіпорын-дар мен ү йымдарда маркетинг бө лімдері ашылды, оғ ан маркетолог мамандардың қ ызметі енгізіле бастады. Республика Президенті Н. Назарбаев 1994 жылы «Бү гінде басшылық қ а кә сіпорынды ү тымды жү мысқ а алып шығ атын бағ дарламасы бар, маркетингті жә не ә ндірісті жаң ғ ыртып, жетшдіруге кар-жы табу жолын білетін адамдар келуі тиіс»деп атап етті Бірінші кезең шамамен 1991 жылы дами бас гады, огаи кө птеген кә сіпорындардьщ коммерциялық жә не ө ткізуге бағ ытталғ ан ә рекет пен маркетингтің жекелеген элементтері мен қ ағ идаларын пайдалану тә н болды. Бұ л кезең де кә сіп-орындар ө зінің ө ндірістік мү мкіндіктеріне қ арай бейімделді, сондық тан да маркетингтің ө ндірісті басқ арудағ ы ролі косалқ ы ғ ана еді. Ө ндірістің ө суіне жә не де маркетингтің жү йелі тә сілдерін пайдалануғ а кедергі фактор - тү тынушылардың тө лем қ абілеттілігінің темендеуі деп белгіленді. Халық тү ты-натын тауарлар негізінен орташа тө лем қ абілеті бар сатып алушыларғ а бейімделеді. Сатып алушы сү ранысына тә уелділік ө ндіріс шығ ындарын азайтуғ а жә не соғ ан орай бағ аны тү сіруге можбү рлейді. Маркетинг кө птеген кә сіпорындардың қ ызметін басқ ару жү йесі ретінде қ азір ә лі қ алыптасу кезең інде. Маркетинггік тү жырымдаманы негізге алып қ абылдағ ан компанияларда ол мақ сатты іс-ә рекет ретінде дамиды жә не жетіледі. Бү л не-гізінен шетелдік компаниялар, БК жә не нарық қ а бейімделген кә сіпорындар. 2000 жылдан бастап маркетинг дамуының екінші кезең і басталады, оғ ан кептеген отандық кә сіпорындардың марке-тингке бейімделуі тэн. Нарық тағ ы бә секенің, эсіресе оның бағ алық емес тэсілдерінің шиеленісуіне байланысты, марке-тингтік кұ ралдардың қ адірін саналы тү рде жете ұ ғ ынып, пайдалану қ ажеттілігі пайда бола бастады. Маркетинг нашар да-мығ ан кэсіпорындар негізінен ө з ө німдерін ө ткізу проблема-ларымен айналысады жэне маркетингтің ролін жете бағ ала-май отыр. «Маркетинг тұ жырымдамасын кэсіпорын басшы-лығ ының негізін қ алаушы ретінде қ абылдадың ыздар ма?» леген сауалғ а «ФудМастер», «Филип Моррис», «Рахат», «PRG Bottlers» (Пепси), «Ә сем-Ай» компанияларының маркетинг бө лімінің басшылары оң жауап берді. Оларда маркетинг жү йесі қ алыптасқ ан жә не олар ендІ жетілдіру багытында дамып келеді. «Алматы шайы», «Қ арағ анды конфеттері», «Бахус», «Қ ант орталығ ы» жә не «Баян сү лу» компанияларының маркетинг мамандары, олардьщ басшылары бү л тү жырымдаманы ә лі толық мақ ұ лдамағ ан. Міне сондық тан осы компаниялар-дағ ы ө ткізу немесе тауарлық тужырымдамағ а бейімделген маркетинг қ алыптасу кезең інде. Кептеген жағ дайда мү ндай тә сіл басшының маркетинга тү сінбеуінен, оны тү жырымда-ма жә не ойлау бейнесі ретінде қ абылдау ү шін жагдайлардың жоқ тығ ынан болып тұ р. Ө зін -ө зі бақ ылау сұ рақ тары: 1. Тауар немесе қ ызмет мысалында маркетингіні басқ ару процесінің негізгі кезең дерін кө рсетің із. 2. Маркетинг бө лімдерін қ ұ рғ анда ұ йымдастырудың қ ай тү рі жиі қ олданылады? Оның қ асиеттері қ андай? 3. Маркетинг кешені деген не? Ұ сынылатын ә дебиеттер:
|