Шешім қабылдау алғышарттары мәселе ретінде.

Басқ ару шешімдері мә селелерді шешуге бағ ытталып, ә леуметтік акт ретінде ұ сынылады. Шешімдерді қ абылдау – бұ л менеджер ісінің негізгі жә не ө те жауапты тү рлерінің бірі себебі басқ ару тиімділігі яғ ни, туризм кә сіпорынының жұ мыс тиімділігі басқ ару шешімінің дұ рыстылығ ы мен уақ ыттылығ ына тә уелді.

Шешімдерді қ абылдау қ ажеттілігі басқ арушылық тың барлық ү рдіс этаптарында пайда болады жә не басқ ару ең бегінің ә ртү рлі аспекттерімен байланысты. Менеджер ү шін шешімдерді қ абылдау – бұ л ү немі жә не жауапты жұ мыс. Шешімді қ абылдау қ ажеттілігі туризм сферасындағ ы кез келген кә сіпорын басқ арушысының барлық іс-ә рекеттерін алып жү реді.

Басқ ару міндеттерін шешу жең ілірек, ал мә селелерін – қ иынырақ. Шешім табу ү рдісі ә детте «мә селені жою» деп аталады. Парето заң ы бойынша менеджер жалпы нә тиженің 80%-н қ амтамасыз ететін мә селенің 20%-н шешедә жә не 20%-ды қ амтамасыз ететін міндетінің 80%-н шешеді. Сондық тан, ағ ымдық жә не келешекте болатын мә селелерді ойластыруғ а уақ ыт қ алу ү шін менеджер қ айталанатын міндеттерді ө те жылдам шешуі тиіс. Менеджердің табысты ісінің кө рсеткіштерінің бірі дұ рыс шешімді қ абылдау қ абілеттілігі болып табылады. Менеджерлер тө рт тү рлі басқ ару функциясын атқ арады, олар ү немі шешім ағ ымымен істес болады, яғ ни оларғ а жоспарлау, ұ йымдастыру, мотивация жә не қ абылдау жатады.

Басқ ару шешімдерінің басқ а да классификация критерийлері бар:

· Шешім нә тижесінің ә рекет мерзімі бойынша: ұ зақ, орташа жә не қ ысқ амерзімді шешімдер;

· Қ абылдау жиілігі бойынша: бірреттік жә не қ айталанатын;

· Ауқ ым кең істігі бойынша: жалпы (барлық қ ызметкерлерге қ атысты) жә не бір сала бойынша мамандырылғ ан;

· Дайындық формасы бойынша: жеке, топтық жә не ұ йымдық;

· Қ иындығ ы бойынша: қ арапайым жә не кү рделі;

· Регламентация қ аттылығ ы бойынша: контурлық, қ ұ рылымдық жә не

алгоритмдық. Контурлық шешімдер қ оластындағ ылардың іс-ә рекеттерінің схемасын тек жобамен ғ ана белгілейді жә не шешімді жү зеге асырудағ ы тә сілдер мен ә дістердің кең ауқ ымды таң дауды ұ сынады. Қ ұ рылымдық шешімдер қ оластындағ ылардың ә рекеттеріне қ атты регламентация ұ сынады. Олар жағ ынан инициатива тек екінші реттік сұ рақ тарды шешу барысында ғ ана пайда болуы мү мкін. Алгоритмдық шешімдер қ оластындағ ылардың ә рекеттерін қ атты регламенттейді жә не олардың инициативаларын мү лдем жояды.

Басқ ару шешім классификациясы М.Мескон, М.Альберт жә не Ф. Хедоури ұ сынысы бойынша нақ ты қ ызығ ушылық ты тудырады жә не олар ұ йымдық, интуитивтік жә не рационалдық шешімдерді бө ліп кө рсетеді. Ұ йымдық шешім – бұ л басшының шарт бойынша қ ызметіне байланысты міндеттерді атқ аруғ а міндетті тү рде таң дау жасауы. Ұ йымдық шешімнің мақ саты – ұ йымның алдына қ ойылғ ан міндеттерді орындау.

Интуитивті шешімдер менеджердің интуиция кө мегімен қ абылданады (кө збен). Оғ ан басқ ару жұ мысындағ ы ү лкен тә жірибесі бар менеджерлер жатады.

Рационалды шешімдердің айырмашылығ ы бұ л менеджердің жұ мыс тә жірибесіне тә уелсіз болуы. Оның негізіне кә сіпорында болып жатқ ан терең анализ бен барлық қ ұ былыстар мен ү рдістердің синтезі жатады.