Психикалық автоматизм синдромы.

Психикалық автоматизм – Кандинский – Клерамбо. Осы аурудың компанеттері – психикалық автоматизм, псевдогалююцинациялар, ә сер ету сандырағ ы. Автоматизмнің 3 тү рі: идиаторлы (ассоциятивті, ойлау. Вербальды псевдогаллюцинация болады); сенсорлы (сенестопатиялық, сезімталдық. Дә м сезу жә не иіс сезі псевдогалююцинациясы болады); моторлы (кинестетикалық, қ озғ алыстық. Науқ ас ө зінің іс қ имылдарын еріксіз жасалады, яғ ни біреудің басқ аруымен жасалады деп айтады. Осының ә серінен ішкі ағ заларын зақ ымдайды немесе аяқ астынан ө лімге алып келеді деп санайды.

33. Параноидты синдром -(галлюцинаторлы- параноидты синдром-) ө зара органикалық галлюцинаторлы жә не сандырақ тық бұ зылыстар ә р тү рлі ара қ атынаста кө рінетін синдромдар. Егер галлюцинация басым болса галлюцинаторлы, сандырақ идеясы басым болса, параноидты деп аталады. Паранояльды сандырақ қ а сә йкес келген қ ате пікірлер жү йесі сақ талуы мү мкін, бірақ оның ыдырау белгілері табылады: жү ріс-тұ рысында оғ аштық, сандырақ мазмұ нының басым аффектіге жә не галлюцинацияғ а (псевдогал-я ғ а) тә уелділігі, олар да параноидты сатыда пайда болады.Жү йелендірілген политематикалық сандырақ пен сипаталады, алдау, қ абылдау, жә не вербалды тү рінде кездеседі.тактилді гал-ямен жиі психикалық автоматизммен кө рінеді. Сандырақ қ ұ рамына қ ызғ аныш, жаң алық ашу, аң ду, кейде ипохондриялық жағ дай жатады.

34. Парафренді синдром - фантастикалық сандырақ синдромы. Созылмалы сандырақ та парафренді синдром біртіндеп ақ ыл кемдігіне ауысады, жедел тү рінде онейроидты типтегі сана кү ң гірттенуіне ауысады. Ұ лылық идеясы тә н, сандырақ тық идеялар (есту гал-я, псевдогал-яр, псих-қ автоматизм) оғ аштық пен, табанды тұ жырымдау ешқ андай дә лелсіз келтіреді. Конфобуляциялар (ә лем билеуші, ө здерін ө лмейтін адам санайды, атақ ты адамдардың кітабын ө зім жаздым деп атайды. Космосқ а ұ штым) Кө ң іл кү йі не кө терің кі не депрессиялы. Депрессиялық науқ астарда дамитын ипохондриялық Котар сандырағ ы болып табылады. Котар синдромы нигилистік-ипохондриялық сандырақ пен ү рейлі- сандырақ тық деп-я кө рінісімен, немесе мә ң гі ө мір сү ру, мә ң гі қ орлық кө ру немесе сыртқ ы ә лемді жоқ қ а шығ арумен фантастикалық ипохондриялық сандырақ тү рінде кө рінеді. Науқ ас ө зін қ ылмыскер қ ұ дай деп санайды. Дү ние жү зіндегі ашу мен ызаны мен басқ арам, соғ ыстар, ө лімдер менің ә серімнен болып жатыр деп ө зін осы ү шін жазалайды, ол ө зінің ө мір бақ и ө мір сү ргем осы ү шін жазамды тартамын дейді. Сонымен қ атар ол ағ засы қ андай да бір сигнал бергендей, не ішкі ағ засында бір нә рсе бұ зылып жатқ андай не миым жоқ не мен ө лген мә йітпін дегендей сө здер айтады.Науқ ас ө зін басқ а ортада, ү лкен жиында жү ргендей сезімде болады.

35. Патологиялық аффект- психикалық жарақ аттан кейін пайда болатын жә не сананың бұ лың ғ ырлануымен жә не жалпы психоз кезінде амнезиямен жү ретін қ ысқ а мерзімді психоз. Транзиторлы жағ дай (бірнеше минут-сағ ат- тә улік) 1..Ол эпилепсия сияқ ты пароксизмді сипатта болады. Психикалық жарақ ат эпилептоформды белсенділіктің пайда болуы ү шін себеп емес, триггерлі немесе іске қ осатын фактор болып табылады. Сондық тан кө бінесе науқ ас анамнезінде 1.ауыр бас-ми жарақ атын, 2.бала кезінен орг-лық дисфункциясын немесе соматикалық интоксикация болса, 3. Физикалық қ ажу (сананың бұ лың ғ ыр алжасуы) жә не ЭЭГ-да тырыспалық дайындық тың тө мендеуін анық тауғ а болады. Психоз кезінде сананың бұ лың ғ ыр алжасуы қ атыгездікпен, жарақ аттармен, кө птеген соқ қ ылармен болады жә не олар ө лімге ә келуі мү мкін. Қ оршағ ан орта оның бұ л ә рекетін тоқ тата алмайды, ө йткені ол оларды естімейді. Психоз бірнеше минутқ а созылады жә не науқ астың ә бден шаршауымен аяқ талады; олар ә лсіреп қ ұ лап тү седі, кейде терең ұ йқ ығ а кетеді. Психоздан шық қ анда олардың есінде еш нә рсе жоқ, тіпті таң данады, ө зі жасамағ андай болады. Патологиялық аффектіні шартты тү рде ғ ана эмоциональды бұ зылысқ а жатқ ызады, ө йткені бұ ның негізінде сананың бұ лың ғ ыр алжасауы жатыр. Соттық - психиатриялық тә жірибеде бұ л науқ асты невменяемый деп танып, қ ылмыстық жауапкершілікке тартылмайды.

36. Обсессивті синдром -ә р тү рлі жабысқ ақ тар жә не фобиялар тү ріндегі психопатологиялық ө німдермен кө рінеді. Бұ л кезең де ү рейлену, кү дікшілдік, сенімсіздік кү шейеді, астенизация, ә уестіктер, іс қ имылдар науқ астың бір кездері критикамен қ арайтын, ұ мытайын деген ойларының есіне тү се беруі. Обсессивті синдромдары бар науқ астарда жабысқ ақ ойлар ұ стама тү рінде ө тіп кейбір кезде айқ ын вегетативті симптомдармен қ атарласады тері жабындысының бозаруы, қ ызаруы, суық тері, тахи- брадикардия, ауа жетіспейтін сезіну, ішек перистальтикасының кү шеюі, полиурия. Бас айналу, лоқ су, белгілері кө рінеді.Обсессивті синдромда жиі бұ зылыстар аралық психикалық ауруларда, егде жастағ ы адамдардың ауруы. Обсессивті компульсивті бұ зылыс кө бінде ө зіне сын кө збен қ арайтын ауруларда, депрессияда байқ алады.

37. Истериялық синдром – психикалық, вегетативті, қ имыл-қ озғ алыс жә не сенсорлы бұ зылыстар симптамо комплексті кө п жағ дайда жетілмеген, инфантильді, психикалық жарақ аттан пайда болғ ан эгоцентризді адамда кездеседі. Бұ л адамдар тіл байлығ ы керемет, ө тірікке бейім, ә сірелеп айтады, эмоциясы толқ ын тә різді, қ арсы шығ у, қ уаныш, жек кө ргіштік, симпатия,. Мимикасы, қ имыл-қ озғ алыстары театральды мен дегені кү шті болады, кез келгенді сендіреді, шындық тан безу ү шін ө тірік айтады, жас жә не жылау ө те жылдам ө теді, тахикардия, АҚ тө мен, ентікпе, тамағ ының қ ысылу сезімі, бұ л истериялық комағ а, қ ұ су тері жабындысының қ ызару немесе бозаруына ә келу мү мкін. Қ ызбалы, шамданғ ыштық, шыдамсыздық, ұ стамсыздық, ашуланшық сезімі басым болса гиперстеникалық деп атайды. Қ алжырау, ә лсіздік сезімі басым болса гипостеникалық деп атайды. Истериялық синдромда ә детте қ озғ алыс бұ зылыстары аяқ қ ол треморының немесе барлық денесімен, астазия, абазия элементтерімен аяғ ын сү йтеру, баяулап отыру, жү рудің қ иындауымен шектеледі. Истериялық афония, истериялық мутизм, тұ тығ у, саң ыраулық пен, сурдо мутизм, истериялық соқ ырлық, гипостезия, анестезия. Психопатияда, истериялық реакцияда, истериялық неврозда жә не реактивті жағ дайда истериялық синдром анығ ырақ. Сандырақ тық қ иял, пуэрилизм, псевдодеменция фонындағ ы психоз жағ дайына ауысады.

38. Депресивті синдром-1. Психомоторлы тежелу 2. Ойдың баяулауы 3. Соматикалық жә не вегетативті бұ зылыстар. Гипестезия, иллюзиялық, дереализациялық жә не деперсонализациялық, мнестикалық ү рдісте- таныстық сезімінің бұ зылысы, ойлаудың - ипохондриялық, ө зін-ө зі кінә лау, ө зін-ө зі кемсіту, аса бағ алы ойлар, сандырақ тық ойлар, эмоциональды салада- қ орқ ыныш жә не ү рей реакциясы; қ имыл-еріктік бұ зылыстар тілек пен ә уестіктердің басылуы, суицидальды тенденциялар басым, қ айғ ылы бет-ә лпет жә не қ алып, баяу, бә сең дауыс.Ү рейлі депрессивті синдром- маниакальды ступор жә не депрессиядан манияғ а немесе керісінше. Ажитациялық депрессия синдромында қ имылдық тежелудің орнына қ озу байқ алады, маниакальды жағ дайғ а тә н. Маниакальды ступорда кө терің кі кө ң іл кү й фонында қ имылдық тежелу болады.Депрессивті- паранодты- атипті аффективті жағ дай. – маниакальды-депрессивті психозғ а сә йкес келетін аффективті синдромғ а басқ а нозологиялық формалар-шизофрения, экзогенді жә не басқ алар қ осылуы. Ауқ ымды парафренді сандырақ ты жатқ ызады: депрессия кезінде ө з басының ө згергендігі сезімімен жү ретін ипохондриялық кү йзеліс, науқ астың ішкі мү шелерінің жоқ екендігі сенімділікпен, сыртқ ы ортаны, ө мірді, ө лімді жоқ қ а шығ ару, ө мірлік азапқ а шалдығ у. Гал-қ, сан-қ, сана кү ң -мен депрессия фантастикалық меланхолия деп аталады.

39 Маниакальды синдром -1. Себепсіз жә не тұ рақ ты тү рде кө ң іл-кү йдің жоғ арлауы.2. ойлау темпінің жоғ арлауы. 3. психомоторлы қ озу. Қ оршағ ан ортаны ерекше ашық қ абылдау, ес ү рдісінде гипермнезия, ойлауда- ө з мү мкіндіктері мен ө з тұ лғ асын асыра бағ алау, қ ысқ а уақ ыттық ұ лылық сандырақ идеялары, эмоциональды реакцияларда-ашушаң дық, еріктік салада-тілек, ә уестіктердің ө суі, зейіннің жылдам ауыспалылығ ы; мимика пантомимика жә не науқ астың бү кіл сыртқ ы болмысы қ уаныш белгісін бейнелейді. Науқ астардың барлық уайымдары жағ ымды тондарғ а боялғ ан. Ө ткен жамандық, бақ ытсыздық бә рі ұ мылады, осы кездегі теріс хабарлар қ абылданбайды, болашақ ашық, жақ сы тү стермен кө рінеді. Бірақ бұ л кө ң іл кү й уақ ытша, сыртқ ы себеп ә сер еткенде тітіркенеді, ызаланады, жылы сө йлессең тез қ айтады. Армандары шексіз, кө п жағ дайда ө здерінің ү лкен ашылулар жасағ андарына ө здері сеніп, басқ алардыда соғ ан сендіреді, кө бінде ү лкен жастағ ы жә не қ арт адамдарда кө рінеді. Ондай науқ астар кө п, қ атты, жылдам, жиі, тоқ таусыз сө йлейді, сө йлемдерді жалғ астыруда қ арлығ ып шығ ады. Бір ойдан екінші ойғ а секіру, кө п кү лкілі, келемеждеу, ө ткір, шетел тілдернің сө здерін қ олдану, сө з арасында ысқ ыру, ө лең айту, есінің мық тылығ ы гипермнезиямен кө рінеді. Кө здері жылтырап, сө йлегенде тү кірік шашырап, беті қ ызарғ ан, бір орнында отыра алмайды, тә беті жоғ ары, маниакальды қ озу кешке қ арай болады. Солнечная кү ндіздік мания. Оптимистикалық кө ң іл-кү йінің жоғ арлауы, сө здік, қ озғ алыстық қ озу орташа. Жеккө рушілік мания кө ң іл-к жоғ ары жә не қ озушылық. Араласқ ан мания.

40. Эпилептикалық ұ стама- кенет дамитын, қ ысқ а уақ ыттық, қ айталануғ а бейім, сана бұ зылысымен, тырысулармен немесе басқ а да еріксіз қ озғ алыстармен жә не вазовегетативті реакциямен кө рінетін ұ стамалар.

Ү лкен э.ұ - бір сә тте сананың толық жоғ алуымен жә не кенеттен қ ұ лаумен жү ретін генерализацияланғ ан тырысулық ұ стама. Аурадан басталады бірнеше сағ ат, кү н бұ рын бас ауру, ә лсіщдік, кө ң іл-кү й ө згрісі, ең бекке қ абілеттік тө мендеу, сенсорлы (ауаның жең іл қ озғ алысы, галлюцинация, психосенсорлы, дереализациялық, жә не деперсонализациялық, бұ зылыстар, моторлы (стереотипті автоматтандырылғ ан қ озғ алыстар кө рінеді) вегетативті (вазоматорлы жә не секреторлы), психикалық (аффективті, сандырақ тық) Тырусулық ұ стама басталғ ан уақ ытта барлық кө лденең жолақ ты бұ лшық қ еттердің тоникалық кернелуіне байланысты науқ ас («шалынғ ан» тә різді қ ұ лайды- тоникалық. Дене керіледі, қ ол-аяқ жазылады, ө йткені жазғ ыш бұ лшық қ еттер кү ші басым болады. Тынысалу бұ лш-ң жиырылу нә т-де кеуде қ уысынан, спазмдалғ ан дыбыс, айқ ай болып естіледі. Ауыз бірнеше секунд ашық болады, сонан соң тістері сақ ылдап, тілі мен ұ рты шайналады. Кө з бұ лшыттері жиырылғ андық тан кө з аларады, 15-30сек созылады., клоникалық 20-40 сек, барлығ ы босаң сиды, науқ ас ұ рылып соғ ылады, сілекей кө біктенеді, еріксіз несеп, нә жіс немесе ұ рық шығ ару болады. Қ ұ рысудың барлық кезең інде дем алмай бозарып, цианоз да болады. Қ ұ рысу аяқ талғ аннан кейін коматозды жағ дай болады- жиі ұ йқ ығ а ауысады., қ ұ рысу есте қ алмайды, ретроградты амнезия болады.

Кіші э.Ұ —кенеттен қ ысқ а уақ ытқ а сана сө нуімен тырысусыз ұ стама, бұ л уақ ытта, науқ ас қ ұ ламайды, бастапқ ы қ алпында қ алады. Ұ стама бірнеше секунд.

Эпилептикалық статус- коматозды фонда қ айталанатын ү лкен тырспалық ұ стамалар.

41.Истериялық ұ стама - психикалық жарақ аттан туатын жә не ө зін соғ ан сендірумен болатын функциональды ұ стама тә різді бұ зылыс. Бұ л бұ зылыстар демонстративті тұ лғ аларда жә не эпилептикалық пароксизмдермен бірге истериялық ұ стамалар болуы мү мкін.. Клиникалық кө рінісі ә р тү рлі. Ол ө з аурын науқ ас ө зі қ алай ойласа солай кө рінеді. Истериялық ұ стама қ оғ амда болады жә не ұ йқ ы кезінде болмайды. Ү лкен эпилептикалық ұ стамадан айырмашылығ ы.

42. Катотониялық синдром - 1. Катотониялық ступор. 2.Катотониялық қ озу. Ступор-науқ ас тежелген, ө зін-ө зі кү тпейді, кө ң іл аудармайды қ ұ рсақ қ алыпта жатады, ауа жастық симптомы эхопраксия, эхолалия, Ступор тү рлері: 1. каталепсия (балауыздық иілгіштік), 2.негативизм (пассивті-науқ ас тапсырмаларды мү лдем орындамайды, активті- белсенді тү рді қ арсыласады, яғ ни қ ойылғ ан талаптарғ а қ арама-қ арсы ә рекет етеді.)3. Бұ лшық еттік сіресуі. Қ озу- мағ ынасыз, мақ сатсыз, қ озу, кейде моторлы сипат алады, агрессивті, импульсивті ә рекеттер, эхопраксия, негативизм, беттің кейпі жиі қ алыпқ а сә йкес келмейді; кейде парамимия байқ алады: беттің жоғ арғ ы жағ ы мимикасы қ уанышты кө рсетеді, кө зі кү лімсіреді, ал аузы ызалы, тістеніп алғ ан, ернідері қ атты қ апсырылғ ан, ауыр жағ дайда сө йлеу жоғ алады, мылқ ау қ озу жағ дайы болады, ырылдайды, мың ғ ырлайды, ү зік-ү зік сө здер, буындар, кейде тоқ таусыз сө йлеу, вербигерация- бір сө зді екінші сө зге мағ ынасыз қ аптастыру байқ алады. 1.Люцидті катотония кезінде сана кү ң гіртенбейді, негативизмді ступор, сіресу немесе импульсивті қ озу байқ алады. 2. Онейроидты катотонияда сана онейроидты кү ң гірттенеді, сасқ алақ таумен катотониялық қ озу немесе балауыздық иілгіштікпен ступор кү йі болады. Жиі шизофрения кезінде, эпилепсия, экзогенді- органикалық психоздар кезінде кездеседі.

43. Астениялық синдром - шаршағ ыштық, тітіркенгіштік, ашушаң дық, қ алыпсыз кө ң іл кү й, ұ йқ ысының бұ зылуы жә не вегетативті симптомдармен, жұ мысқ а қ абілетінің тө мендеуі, шыдамсыздық, зейін ә лсіз, ұ мытшақ тық, оларғ а бір нә рсеге мә н беру қ иын, олар еркін кү шпен нақ ты затты ойлауғ а тырысады бірақ олардың басында айналасынан отырғ ан ісіне байланысты жоқ мү лдем ө згеше ойлар еріксіз пайда болады. Астенияның гипер жә не гипостениялық тү рлерін ажыратады. Гиперстеникалық астенияда қ оздыру ү рдісінің қ алыптылығ ы, тежеу ү рдісінің ә лсіздігі эксплозивті реакцияларғ а бейімділікке ық пал етеді. Гипостеникалық астенияда тек тежеу ү рдісінің ғ ана емес, қ озу ү рдісінің де ә лсіздігі кө рінеді: ой жұ мысы жә не физикалық жү ктеме кезінде аса шаршағ ыштық, ең бекке қ абілетінің тө мендеуі, ө німсіздік, есте сақ таудың нашарлауы. Бұ л жағ дайларғ а бас ауруы, вегетативті бұ зылыстар, сыртқ ы тітіркендіргіштерге жоғ ары сезімталдық қ осылады. Вегетативті: жү рек-қ антамырлар жү йесінде ө згерістер, АҚ тө мен, тахикардия, пульс лабильділігі, тері жабындыларының тез қ ызаруы, қ алтырау, тершең дік, табеттің тө мендеуі, спастикалық іш қ ату, ерлерде потенцияның тө мендеуі, бас ауру, тү нгі уақ ытта ұ йқ ының болмауы, Науқ астың конституциясы мен этиологиялық факторына мә н беру керек. Эпилептоидты мінездегі астения ө зінің айқ ын қ озғ ыштығ ымен жә не ашушаң дығ ымен ал қ орқ ыныш, ү рейлері бар адамдарда ә р тү рлі жабысқ ақ ойлармен ү немі ү рейдің болуы мү мкін. Астенияны депрессиямен дифференциалды диагностика жасау керек. Сондық тан кө біне астено-депрессивті синром терминін қ ояды.