Тақырыбы: Мәдени-тарихи мұралар—адам ақыл-ойы мен сезім талғамының жемісі. Мәдени –тарихи мұраларды қорғау.

Мақ саты: Мә дени-тарихи мұ ралар туралы, оларды қ орғ ау жө нінде тү сінік беру.

Оқ ушылардың ой-ө рісін, тіл байлығ ын, ә лемнің жеті кереметі туралы тү сінігін, ө з ойын толық жеткізе білу дағ дысын дамыту.

Тарихи мұ раларды қ орғ ауғ а, оларды мақ тан тұ тып жү руге тә рбиелеу.

Сабақ типі: аралас сабақ. Ә дісі: Тү сіндіру, сұ рақ -жауап, ә ң гімелеу.

Кө рнекілігі: «Ә лемнің жеті кереметі» кітабы, суреттер, ү лестірмелер (тест сұ рағ ымен), карта.(тарихи)

Барысы: І.Ұ йымдастыру кезең і:

Сабақ қ а ә зірліктерін тексеру.Зейінін сабақ қ а аудару.

ІІ. Ү й тапсырмасын тексеру:

-Балалар, ө ткен сабақ та қ андай тақ ырыппен танысып едік?

-Адам ойлай білу қ абілеті арқ ылы қ андай жетістіктерге жетті?

- Ғ имараттар мен техниканың пайда болуында адам ү шін табиғ аттың берері болды ма?

Оқ ушылардан мазмұ нын сұ рау.

ІІІ. Жаң а сабақ. Д.М.1. Сабақ тың тақ ырыбын, мақ сатын хабарлау. «Мә дени-тарихи мұ ралар—адам ақ ыл-ойы мен сезім-талғ амының жемісі.Мә дени –тарихи мұ раларды қ орғ ау»

Д.М.2. Жаң а сабақ ты тү сіндіру. Кіріспе:

-Мә дени-тарихи мұ ралар деген не? Мұ ра сө зін қ алай тү сінеміз?

-Тарих дегенді қ алай тү сінеміз? (қ ысқ аша тү сінік беру)

Адамның ақ ыл-ойының ұ шқ ырлығ ынан туғ ан қ андай қ ұ рылыстарды білеміз?

(ө зінің ү йі, алып ғ имараттар, кө п қ абатты ү йлер, т.б.)

Адамның ақ ыл –ойы дами тү сті. Тіршілігіне, ө міріне қ ажетті жағ дайлар ең бек арқ ылы жасалды. Адам жан-жағ ындағ ы қ ұ былыстарғ а қ арап қ уанды. Ө зіне қ ауіптілерден қ орқ у сезімі туындады. Тарихтан белгілі Ұ лы дала тұ рғ ындары кө шпелі ө мір кешкен. Ғ алымдар бұ ларды біздің халқ ымыздың ататегі деген болжам айтады. Кө ші –қ онғ а қ олайлы қ ой, ешкі, сиыр, жылқ ы қ олғ а ү йретіліп, мал шаруашылығ ы пайда болды.Кө шпелі ө мір—табиғ и ортағ а бейімделіп, тіршілік ету қ ажеттілігінен туындағ ан. Ұ шы-қ иыры жоқ Ұ лы далада сұ лулық ты, табиғ атпен тамаша ү йлесімділікті бойына сің іре білген. Адам мә дениет пен ө нердің тамаша ү лгілерін жасады. «Алтын адам», «Ахмет Йассауи кесенесі» кө не дә уір мұ раларына дә лел бола алады.

Тарихи мұ раларғ а ә лемнің жеті кереметі де жатады.

Грекиядағ ы тарихшылар ә лемнің жеті кереметі деп Александр Македонский билік қ ұ рғ ан аймақ тарғ а жақ ын орналасқ ан қ ұ рылыстарды атады.

1. Гизадағ ы Хеопстың ұ лы пирамидасы

2. Олимпиядағ ы Зевстің статуясы

3. Галикарнастағ ы мазар(мавзолейі)

4. Вавилондағ ы Семирамиданың аспалы бақ тары

5. Колосс Родосскийдің алып мү сіні

6. Александрия маягы (манары)

7. Эфестегі Артемида ғ ибадатханасы

Міне, адам ақ ыл-ой ең бегі мен сұ лулық -ә семдікті сезінуінің рухани жемісі – ө нердің ең биік шың ы деуге болатын тарихи дү ниелер осылар.

Ә лемнің жаң а жеті кереметі туралы естігендерің бар ма?

Бұ л да тарихта қ алатын мә дени –мұ ра жемісі болмақ.

1. Данияның Данфос Университетінде орналасқ ан «Кулумбус»кө рме залы.

2. Лондондағ ы «Уэмбли» стадионы, 1 мезетте 90 мың жанкү йер сыйып кетеді.

3. Нью-Йорктегі Манхэттеннің тө менгі жағ алауында бой кө терген «Қ азіргі заманғ ы ө нер мұ ражайы».

4. Ұ зындығ ы 300 метрлік болаттан салынғ ан орындық тары бар Қ ытайдағ ы Танчже саябағ ындағ ы «Қ ызыл бау».

5. Дубайда орналасқ ан биіктігі 518 метрлік кө п қ абатты ү й.

6. Қ иыршық ә йнектерден тұ рғ ызылғ ан Вашингтондағ ы Смитсонов институтының ауласы.

7. Онтариондағ ы тұ рқ ы бө лек Король мұ ражайының «Хрусталь» жаң а кө рме залы.

Осындай мә дени –тарихи мұ раларды болашақ ұ рпақ білуі ү шін біз оларды қ орғ ауғ а тиіспіз. Мұ ндай ө нер туындысы ө нер адамдарының ең бегі мен ой-сезімінің жемісі.Оларды жасауғ а қ аншама адам қ ол ең бегімен кө мектескенін ұ мытпау керек.

Кейінгі ұ рпақ қ аншама уақ ыт ө тсе де, сол шеберлердің ө нері мен ең бегіне сү йсініп, тамашалауда.Мұ ндай тарихи ескерткіштер бү кіл халық тың, ұ лттың рухани –мә дени, ақ ыл-ойы дең гейін кө рсететін ө лшемге айналды. Біздің жеріміздегі «Алтын адам», «Ахмет Йассауи кесенесі»т.б. тарихи-мә дени ескерткіштер ЮНЕСКО –ның есебіне алынып, адамзат мә дениетінің озық ү лгілері ретінде ә лемге ә йгілі болды.1953 жылдан бері елімізде тарихи қ ұ рылыс ескерткіштері мен ө нер мұ ралары есепке алынып келеді.

Олардың кө бі кү рделі жө ндеуден ө тіп, қ алпына келтірілді.

Д.М.3 Оқ улық пен жұ мыс Дауыстап тізбектей оқ ыту Мә тінде аталғ ан ескерткіштерді теріп оқ у

Д.М.4 Дә птермен жұ мыс

Кү н ретін, ауа райын жазу.

Ө З еліміздегі кө рікті қ ұ рылыс туындыларын жаздырту.

Ә лемнің жеті кереметі орналасқ ан орындарды картадан табу(мұ ғ алімнің кө мегімен)

ІҮ. Қ орыту

Оқ улық та берілген тестік тапсырмамен жұ мыс. (ә р оқ ушығ а жеке ү лестірме ретінде тапсырылады.) Қ осымша сұ рақ тар:

Елімізде тарихи қ ұ рылыс ескерткіштер қ ай жылдан бастап есепке алына бастады?

Еліміздегі қ андай тарихи ескерткіштер жө ндеуден ө ткізілді? «Қ азақ елі»монументінің авторы кім? Оның биіктігі қ анша метр?

Ү. Ү йге тапсырма

15, 16, 17, 18, 19 беттерді оқ у, мазмұ ны жә не дә птерге ә лемнің жеті кереметін жазып келу. Ә лемнің жаң а жеті кереметі туралы мә лімет жинау.

Ү І. Бағ алау Оқ ушыларды бағ алап, қ атар бойынша қ орытындысын шығ ару.