Тақырыбы: «Невада --Семей»азаматтық қозғалысы.

Мақ саты: «Невада --Семей»азаматтық қ озғ алысы жайында мә лімет беріп, тү сіндіру.

Теориялық ойын, сө йлеу тілін, сө здік қ орын, мазмұ нын толық айту қ абілеттерін дамыту.

Қ оршағ ан ортаны таза ұ стауғ а, туғ ан елдің табиғ атының адамдардың ә серінен бұ зылуына жол бермеуге атсалысуғ а тә рбиелеу.

Сабақ типі: аралас сабақ Кө рнекілігі: суреттер, карта.

Ә дісі: тү сіндіру, сұ рақ -жауап, ә ң гімелеу.

Барысы: І. Ұ йымдастыру кезең і. Амандасу, тү гендеу, оқ ушылардың зейінін, назарын сабақ қ а аудару

ІІ. Ү й тапсырмасын тексеру кезең і:

«Кә рі Шың ғ ыстың қ асіреті туралы» тақ ырып мазмұ нын сұ рау.

Ө здері жинағ ан материалы бойынша ә ң гімелету.

ІІІ. Білімді тексеру кезең і:

- Атом сынақ полигоны қ ай жылы салынғ ан?

- Адамдар неге молалармен қ оштасты?

- Айжан ә же қ абір басына неге барды?

- Сынақ жарылыстарының қ андай зияны бар?

- Сынақ қ анша уақ ытқ а созылды?

ІV. Мақ сатын қ ою кезең і: Тақ ырыбын, мақ сатын хабарлау.

«Невада--Семей» азаматтық қ озғ алысы.

V. Жаң а материалды тү сіндіру кезең і:

Қ озғ алыс деген не?

Азаматтық қ озғ алыс деген не? Осы сұ рақ тарғ а жауап алу арқ ылы жаң а сабақ ты тү сіндіру.

Қ оршағ ан ортағ а кө п зиян алып келген ядролық қ ару-жарақ тарды сынаудың нә тижесі.

Қ азақ жерінде қ ай жылдан бастап атом бомбасы сынала бастағ анын білеміз. 1989 жылы Алматы қ аласындағ ы Жазушылар одағ ы ғ имаратының алдына кө п халық жиналды. Бұ л кезең де халық бұ қ арасының саяси белсенділігінің ө су кезең і болатын. Адамдар тү рлі шерулерге, митингілерге қ атысып, ө з талап-тілектерін ашық айтатын дең гейге жеткен еді.Жиналғ андар «Полигон жабылсын!», «Атом бомбасын сынау тоқ татылсын!», «Ә скери-ө неркә сіп кешенін басқ арушылар халық тың талаптарын ескерсін!», «Жарылыстан зардап шеккендерге кө мек берілсін!»деген ұ рандар кө терді. Шешендер ортада сө йледі. Атом полигоны ә келген зиянның адам тө збестей дең гейге жеткенін, бұ дан ары полигон маң ында ө мір сү рудің мү мкін емес екенін айтты.Радиациялық аймақ та ө мір сү ре беру бү кіл халық тың генетикалық азғ ындауына апарып соқ тырады. Семей ө ң іріндегі сынақ полигонының зардабын ә лі талай жылдар сезінетін боламыз. Атом сынақ полигоны –халық аралық маң ызғ а ие, аса ірі ә скери-стратегиялық нысан. Семей полигоны – ә лемдегі ең ірі бес полигонның бірі. Ә лемдегі ірі сынақ полигондарының жұ мысын тоқ тату---дү ниежү зілік атом соғ ысын болдырмаудың алғ ышарты болар еді. Полигонды жаптырғ ан кү ннің ө зінде 40 жылдан астам уақ ыт бойы жарылыстан зардап шеккен халық тың денсаулығ ын қ алпына келтіру ү шін жү ргізілетін жұ мыстар ұ шан-тең із.Осындай жағ дайларды ескеріп, жаң а қ оғ амдық бірлестік қ ұ ру қ ажеттігі туындады.

Оның аты «Невада --Семей»болсын деген ұ сыныс жасалды.

Невада –АҚ Ш-тың бір ә кімшілік бірлігінің аты. Онда АҚ Ш-тың атом полигоны орналасқ ан. Қ оғ амның атының «Невада –Семей» қ ойылуы оның жұ мысының дү ниежү зілік мә нін, тү бінде К.О.-ның ғ ана емес, АҚ Ш-тың да (ө зге елдердің де) полигондарын жабу мақ сатын кө здегенін кө рсетеді.Ол ұ йымның жетекшісі Олжас Омарұ лы Сү лейменов болды. Ө зі қ ұ рылғ ан кү ннен бастап бұ л қ озғ алыс ұ йымы қ ыруар жұ мыс атқ арды. Ол халық ты жұ мылдырып, ө кімет басшыларын атом бомбасын сынауды тоқ татуды, полигонды алып кетуді талап етті. Ғ ылыми-медициналық зерттеулер жү ргізіп, полигон маң ындағ ы халық тың денсаулығ ы жайлы мә лімет жинады. Арнайы заң қ абылдануын, атом бомбаларын сынаудан зардап шеккендерге кө мек –ө темақ ы берілуін талап етті. «Невада -Семей» халық аралық аренада да кө п жұ мыстар атқ арды. Ақ ыры халық тілегі орындалды. 1991 жылы мемлекеттік егемендік алғ ан Қ.Р. Президентінің жарлығ ымен Семей атом сынақ полигоны жабылды.

Оқ улық пен жұ мыыс. Дауыстап тізбектей оқ у.

VІ.Жаң а материалды мең гергенін тексеру кезең і:

Кестені толтыру.

VІІ. Бекіту кезең і:

- Қ оршағ ан орта деген не?

- Қ озғ алыс неге «Невада--Семей»деп аталғ ан?

- Ол ұ йымның алдына қ ойғ ан мақ саты қ андай?

- Семей атом полигоны қ ашан жабылғ ан?

- Адамдарғ а полигонның қ андай зияны болды?

VІІІ.Ү йге тапсырма беру кезең і: 175-177- беттерді оқ у, мазмұ ны. Сынақ полигоны туралы мақ алалар жинақ тау. ІХ.Бағ алау.