Сурет - Полюс жұптар санын өзгерткендегі асинхронды қозғалтқыштың сипаттамалары

Қ арапайым ә дістердің бірі болып фазалы роторлы асинхронды қ озғ алтқ ыштың айналу жиілігін ротор тізбегіне қ осымша резисторлар енгізу арқ ылы ретте болып табылады. Қ осымша резисторлардың қ осылу схемасы жә не екі сатылы реостаттан тұ ратын қ озғ алтқ ыш сипаттамалары 8.4-суретте келтірілген. Ротор тізбегіне резисторлар енгізілген кезде критикалық момент тұ рақ ты болып қ алады, тек сырғ у шамасы мен сипаттаманың тү рі ө згереді.

8.4-сурет - а – ротор тізбегіне қ осымша резисторларды қ осу схемасы;

б – қ озғ алтқ ыш сипаттамалары: R_д=0 – табиғ и, R_д1 жә не R_д2 – реостаттық.

Бұ л реттеу ә дісінің тиімділігі келесі шарттар негізінде анық талады: статор тізбегіндегі шығ ындар ескерілмесе, онда қ озғ алтқ ышқ а келтірілетін қ уат:

Р₁ = М ₀, (8.2)

Пайдалы қ уат ротордың айналу жылдамдығ ына пропорционал

Р₂= М .

Реттеу кезіндегі қ уат шығ ыны Р₁ жә не Р₂ айырымымен анық талады.

∆ Р = Р₁ - Р₂ = М( ₀ - ) = М ₀

∆ Р = М ₀ s = Р₁ s. (8.3)

Сонымен, фазалы роторлы аснхронды қ озғ алтқ ыштың айналу жылдамдығ ын ротор тізбегіне резисторлар енгізу арқ ылы реттеу кезінде қ уат шығ ыны, яғ ни энергия шығ ыны сырғ уғ а пропорционал. Егер қ озғ алтқ ыш синхронды жылдамдық пен () айналса, онда ротор тізбегіндегі шығ ындар нольге тең ∆ Р = 0.

Қ озғ алмай тұ рғ ан қ озғ алтқ ышты сырғ у s =1, = 0 жә не ротор тізбегіндегі шығ ындар желіден қ оректенетін энергияғ а тең болады. Бұ л энергия қ осымша резисторларда жә не ротор орамасында жылу тү рінде таралады, яғ на

∆ Р = М ₀ s = 3I₂² R/ (8.4)

Асинхронды қ озғ алтқ ыштың айналу жиілігін реттеудің реостаттық ә дістің келесі кемшіліктері бар:

1) реттеу кезінде шығ ындар сырғ уғ а пропорционал;

2) сипаттаманың қ атаң дығ ы тө мендейді;

3) сатысыз реттеу алудың қ иындығ ы.

Кө рсетілген кемшіліктер ростаттық реттеудің қ олданылуын шектейді.

Асинхронды қ озғ алтқ ыштың айналу жиілігін статорғ а келтірілген кернеу шамасын ө згерту арқ ылы реттеу ә дісі тек тұ йық талғ ан автоматты реттеу жү йелерінде іске асырылуы мү мкін.

Асинхронды қ озғ алтқ ыштың айналу жиілігін ротор тізбегіне қ осымша ЭҚ К енгізу арқ ылы реттеу ү шін реттелетін қ орек кө здері қ ажет. Мұ ндай қ орек кө здері ретінде тұ рақ ты ток генераторлары немесе тиристорлық тү рлендіргіштер (басқ арылатын тү зеткіштер) қ олданылады.