![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Сурет - Динамиканы зерттеуге арналған электржетек моделі
Ө тпелі процестерді мең гергенде негізгі мә селе кез-келген нақ ты жетектер ү шін ә ртү рлі жағ дайларда w(t), M(t) жә не i(t) тә уелділіктерін анық тау болып табылады. Ө тпелі процесстерді қ арастырғ анда келесі бастапқ ы берілістерді белгілі деп есептейміз: - бастапқ ы кү й: wнач, Мнач, iнач; - қ орытынды кү й: wкон, Мкон, iкон жә не оғ ан сә цкес келетін сипаттама w(М); - ө тпелі процесстерді тудырғ ан фактордың уақ ыт бойынша ө згеру сипаты; - жетектің параметрлері. Тә жірибеде туатын барлық мә селелерді, оларды реттеп мең геру мақ сатында, тө рт ү лкен топқ а бө леміз: 1. Жетектің ең ү лкен инерциялығ ы- механикалық инерциялық (J); электрлік инерциялық (L) ө те аз немесе білінбейді. ө тпелі процесті тудыратын фактор секірмелі тү рде (кенеттен) ө згереді, яғ ни жылдамдық тан тез. Бұ л топқ а жататын есептер мысалдары: жү ктеменің кенеттен кө беюі немесе азаюы, іске қ осу, реверс, тежелу, орамдардың индуктивтілігін ескермегенде тораптан қ оректенетін асинхронды қ озғ алтқ ыштардың жылдамдығ ын реттеу; Ф = const, Lя = 0 болса тә уелсіз қ оздырылатын тұ рақ ты ток қ озғ алтқ ыштары ү шін де солай; Lя = Lв =0 болса тізбектей немесе аралас қ оздырылатын тұ рақ ты ток қ озғ алтқ ыштары ү шін де солай; 2. Жетектің ең ү лкен инерциялығ ы-механикалық инерциялық (J); электрлік тізбектердің индуктивтілігі ө те аз немесе білінбейді. Ө тпелі процессті тудыратын фактор кенеттен ө згермейді, яғ ни оның ө згеру қ арқ ыны w жылдамдық тың ө згеру қ арқ ынына шамалас (ә сер етуші фактордың “ақ ырын” ө згеруі). Мысалдар: басқ арылатын тү рлендіргіш - тұ рақ ты ток қ озғ алтқ ышы, жиілік тү рлендіргіш – асинхронды қ озғ алтқ ыш (L = 0) жү йелеріндегі ө тпелі процесстер. 3. Механикалық жә не электрлік инерциялық тары шамалас; ө тпелі процесс тудыратын фактор кенеттен ө згереді. Мысалдар: ток кө зі – қ озғ алтқ ыш жү йесінде; Ф = var; немесе Ф = const, но Lя ¹ 0 болса тұ рақ ты ток жетегіндегі ө тпелі процестер. 4. Бірнеше инерциялық ескеріледі, ө тпелі процесс тудыратын фактор кенеттен ө згермейді. Реттеудің тұ йық талғ ан жү йелеріне қ атысты осы кү рделі мә селелерді біз қ ысқ аша ғ ана қ арастырамыз, оларғ а басқ а пә ндерде кө бірек кө ң іл бө лінеді.
L = 0 жә не ә сер етуші фактордың “тез” ө згергендігі ө тпелі процесстер Бірінші топқ а жататын барлық ө тпелі процесстер жылдамдық тың механикалық тең деуіне бағ ынатындығ ы анық
w(t) жә не M(t) тә уелділіктері бастапқ ы беріліс шарттарына сә йкес осы тең деуді есептеу арқ ылы алынады. Жетектің нақ ты ерекшеліктері M(w) и Mс(w) тә уелділіктері тү рінде кө рінеді а) M = const, Mс = const Бірінші топтағ ы есептерін қ арастыруда ө тпелі процессте M = const, жә не Mс = const болғ ан кездегі қ арапайым жағ дайдан бастайы.
а) б) 10.2-сурет - М = const жә не Mc = const болғ ан кездегі механикалық сипаттамалар (а) жә не уақ ыт тә уелділіктері (б).
Жетек (10.2-сурет) белгілі бір сипаттаманың w нач, М нач = М с нү ктесінде (10.2- сурет) жұ мыс істесін жә не t = 0 уақ ыт моментінде 10.2-суретте қ алың сызық пен кө рсетілген жаң а сипаттамағ а кенеттен ауыстырылғ ан. (10.1) тең деу бұ л жағ дайда дифференциалдық тең деу болады жә не оның шешімі келесі тү рде болады: С интегралдау тұ рақ тысын бастапқ ы шарттан анық таймыз – егер t = 0, w = w нач; болса w нач = С. Яғ ни,
Бұ л шешім w нач < w < w кон, интервалында ә сер етеді, себебі шарт бойынша w = w кон болғ анда w(М) функциясы сынады. Бұ л М =М1. Ө тпелі процесс графиктері уақ ыт t пп (10.2) тең деуге w = w кон қ ойып жә не t -ғ а байланысты есептеу арқ ылы анық тауғ а болады.
Осы шешімді, сонымен қ атар (10.1) тең деуін dt- ғ а қ атысты есептеп жә не нақ ты бір интеграл алып анық тауғ а болады: Қ арастырылғ ан қ арапайым жағ дайдың практикалық мағ ынасы ө те зор себебі ө тпелі процесстің уақ ыты мен сипатын бағ алау мақ сатында осы жағ дайғ а кө птеген нақ ты есептер келтірілуі мү мкін. Мысал. tп іске қ осу уақ ытын бағ алау жә не белгілі Мс и J механикалық сипаттамалары бар қ ысқ а тұ йық талғ ан асинхронды қ озғ алтқ ыштың іске қ осу ө тпелі процесстің нрафигін тұ рғ ызу.
|