Жауаптары. 1. Девиантты мінез-құлық ( лат

1. Девиантты мінез-қ ұ лық (лат. deviatio - ауытқ у) - жалпығ а ортақ ережелерден ауытқ итын ә леуметтік іс-ә рекет, осы ережелерді бұ затын адамдар мен ә леуметтік топтардың қ ылық тары; қ абылданғ ан қ ұ қ ық тық немесе моральдық нормаларды бұ зғ ан адамның мінез-кұ лқ ы.^[1] Кең мағ ынасында девиантты мінез-қ ұ лық кез келген ә леуметтік ережелерден (мысалы, оның ішінде жағ ымды: батырлық, аса ең бек-қ орлық, альтруизм, ө зін қ ұ рбан ету, аса ү лкен рө л ойнау, жетістіктермен қ атар, жағ ымсыз: қ ылмыс, қ оғ амдық тә ртіпті бұ зу, адамгершілік ережелерін, дә стү рді, ә дет-ғ ұ рыптарды аттап ө ту, ө зіне-ө зі қ ол жұ мсау жә не т.б.) ауыт- қ ушылық ты білдіреді. Ал, тар мағ ынасында қ алыптасқ ан қ ұ қ ық тық жә не ө негелік ережелерді тек белінен басып, аттап ө ту деп тү сініледі. Мү ндай девиантты мінез-қ ұ лық ә леуметтік ө мірді ыдыратып, ә леуметтік аномияғ а ә кеп соқ тырады. Ол конформизмге қ арама-қ арсы. Девиантты мінез-қ ұ лық ә леуметтік себептері қ оғ амның мә дени қ ұ ндылық тары мен оларғ а қ ол жет- кізудің ә леуметтік қ олдау тапқ ан қ ұ ралдарының арасындағ ы алшақ тық та (Р.Мертон), ә леуметтік қ ұ ндылық тардың, ережелердің, қ атынастардың ә лсіздігі мен қ арама-қ айшылық тығ ында (Э.Дюркгейм). Девиантты мінез-қ ұ лық қ а жауап ретінде қ оғ ам немесе ә леуметтік топ арнайы ә леуметтік санкциялар қ олданып, ө з мү шелерін ондай қ ылық тары ү шін жазалайды.^[2]

2. Ә діс - зерттеу барысында белгілі бір қ орытынды алуғ а бағ ытталғ ан, бір немесе бірнеше метематикалық, немесе логикалық операциялардың теорияғ а немесе практикағ а негізделген тү рі. Процедура – белгілі бір операциялар жиынтығ ының орындалуын қ амтамасыз ететін іс-ә рекеттердің жиынтығ ы. Ғ ылыми ә діс — жалпы ғ ылыми аясындағ ы қ олданылатын ә дістердің жиынтығ ы. Осығ ан қ оса ә рбір ғ ылым саласы тек қ ана арнаулы объектіге ғ ана емес, сол объектіге сә йкес арнаулы ә діске де ие болады.

3. Психологиялық кең ес – бұ л психолог жұ мысының жаң а аймағ ы. Қ азіргі уақ ытта ө з бетінше дербес жұ мыс істеу сферасында жұ мыс істеу формалары – ғ ылыми-зерттеу, психологиялық оқ ыту, психологиялық коррекция, психодиагностика сияқ ты бағ ыттарымен сипатталады.

Психологиялық кең ес беру – практикалық психологияның ерекше бө лімі. Ол маман психологтан кең ес тү рінде немесе нұ сқ ау жү зінде тікелей психологиялық кө мекті қ ажет ететін адамдарғ а ық пал етумен байланысты. Психолог – кең есшіге адамдардың орташа қ абаты жә не денсаулығ ының денелік жә не психологиялық жағ дайы жоғ ары риск аймағ ындағ ы адамдар барады. «Жоғ ары риск аймағ ы» тү сінігіне ө мірлік ситуацияларғ а жү йкелік, дене ауруларына бейім, ауырып қ алу қ аупі бар адамдарды жатқ ызамыз. Басқ а денелік-психологиялық кү шті, денсаулығ ы мық ты адамдар қ андай болмасын ө мірлік жағ дайдан шығ а алады. Олар тек шаршағ андық ты ғ ана сезінеді. Психологиялық кең естен кө мек кү тетіндер - ә детте ө мірге қ абілеттілігі нашар жә не жұ мысына толық тай берілмеген адамдар. Психологқ а кө бінесе кө мек сұ рауғ а ө мірінде жолы болмағ ан адамдар барады жә не де сол мә селелері оны психологқ а баруғ а итермелейді. Психолог-кең есшіні адамдар не ү шін іздейді? Неліктен олар оғ ан барады? Кейбір адамдар ө з мә селесін қ алай шешу керектігін біле тұ ра психологқ а барады. Ө йткені олар психологтан эмоционалды тіректі қ ажет етеді. Ал кейбіреулері мә селені қ алай шешуді білмей, кең ес сұ рай барады. Ү шіншілері - ө зіне сенімсіз, берілген мү мкіндіктің қ айсысын тың дауды білмегендігінен барады. Оларды сендіріп, иландырып, дұ рыс жолғ а қ арай бағ ыттау керек. Тө ртіншілері - кө біне жалғ ызбасты адамдар, оларғ а біреуге ішін жарып, сырласу керек. Бұ ндай адамдарда ә детте психологиялық проблемалары жоқ, алайда олар зейін қ ойып тың дайтын адамдарды іздейді.