Ораманың геометриялық күйінің бағасы

Жоғ ары дә режеде кү штік трансформаторлардың қ ызметтік мерзімі ораманың механикалық сипаттамасының тұ рақ тылығ ына жә не қ ысқ ы тұ йық талуда жү ретін ө тпелі ток кезінде туындайтын оның электродинамикалық ә серіне қ арсы қ абілетіне тә уелді. Ораманың электродинамикалық шыдамдылығ ының тө мендеуі кезінде пайдалану ү рдісінде ораманың деформациясы туындайды, яғ ни, қ ауіпті ақ аулық қ а жетіп, трансформатордың апаттық зақ ымдануына ә келеді. Ораманың қ ауіпті дә режесі жә не бағ асы ү шін келесі ә дістер қ олданылады.

а) қ ысқ а тұ йық талу кедергісін ө лшеу ();

б) тө мен вольтты импульс ә дісі (ТВИ);

в) жиілікті талдау ә дісі (ЖТӘ).

Ә діс мә ні деформация пайда болғ анда немесе орамалар бір-біріне қ атысты, зауытта ө лшенген мә ндерін салыстыру немесе кө ршілес фазаларының мә ндері бойынша жылжытады. Ә діс ораманың 3-5% дең гейде қ арапайым нормаланатын қ ауіпті ақ ауларының пайда болуын белгілеуге мү мкіндік береді.

ТВО ә дісінің мә ні трансформатордың бір орамасындағ ы енгізу тқ мен кернеулі (100-500В) қ ысқ а тө ртбұ рышты импульске беріледі, ал басқ а ораманың енгізуімен осы импультің ә серінде орама реакциясы осциллограммада жазылатындық тан қ орытындыланады. Осциллограмманың алғ ашқ ы тү сіруі нормаграмма деп аталады жә не ішкі орналасу ерекшеліктерін, қ олданыстағ ы трансформатордың орамаларының қ алпын кескіндейді. Дефектограмма деп аталатын, келесі осциллограммадағ ы ө згерісті жә не олардың спектріндегі (математикалық ө ң деу нә тижесінде алынғ ан) трансформатор орамасындағ ы деформацияның бар немесе жоқ екендігін куә ландырады. Ө ткен ө лшеулер нә тижесі мен ағ ымдағ ы ө лшеулер нә тижесін салыстырғ анда ТВО ә дісі бойынша диагностикалау негізінде тізбектеп дефектографиялау принципі жатыр, ал, трансформатор кү йі дефектограмманың нормограммадан ауытқ у дә режесімен бағ аланады. ТВО ә дісі ораманың бастапқ ы деформациясын белгілеуге жә не олардың уақ ыт бойынша дамуын қ адағ алауғ а мү мкіндік береді.

АЖА ә дісінің мә ні орама енгізуінде свип-генератордан бірнеше килогерцтен бірнеше мегагерцке дейінгі жиілікті ө лшейтін синусоидальды сигнал беріледі жә не осы сигнал ә серінде орама реакциясының амплитудалық -жиілікті (АЖС), фазажиілікті сипаттамасы(ФЖС) жазылып қ орытындыланады. ТВО ә дісіндегідей тізбекті бірнеше ө лшемдер (мысалы, Қ Т тогының ә серә не дейінгі жә не кейінгі) жү ргізіледі. АЖС жә не ФЖС салыстыру ораманың механикалық деформациясының бар екендігін анық тауғ а мү мкіндік береді.