Стандарттардың прогрессивтілік және оңтайландыру принципі.

Стандарттарды ә зірлеу ә дістемесінің негізгі ережелері

Ә р стандартты ә зірлеу мақ саттылығ ы кә сіпорын талаптарымен, кү тілетін экономикалық жә не техникалық тиімділігімен негізделеді. Ол ү шін алдын ала ө ндірістік жә не ә деби ақ параттарды жинап алады жә не талдайды, кә сіпорынның перспективті талаптарын жә не даму тенденцияларын орнатады, шет елдер тә жірибелерін талдайды.

МСЖ стандартты ә зірлеудің 6 кезең ін орнатады:

Стандартты ә зірлеуді ұ йымдастыру жә не техникалық тапсырмаларды қ ұ ру.

Стандарт жобасын ә зірлеу (бірінші редакция) жә не оны пікірге жіберу.

Пікірлерді талдау жә не стандарт жобасының соң ғ ы редакциясын ә зірлеу.

Стандартты дайындау, келісу жә не бекітуге ұ сыну.

Стандартты қ арастыру, бекіту жә не тіркеу.

Стандартты жариялау.

Стандарттуды ә зірлеу кезінде қ олданылатын принциптер.

Жү йелік принципі

Жү йе деп алғ а қ ойғ ан мақ сат жоғ ары тиімділікпен орындалатын ө зара байланысқ ан элементтер жиынтығ ын айтады. Жү йеге кіретін ө зара байланысқ ан элементтердің жиынтығ ы ә р тү рлі дең гейде ирархиялық тә уелділікті қ ұ руғ а мү мкіндік береді.

Жоғ арғ ы сапалы ө нім алудың шарттарын жасау ү шін барлық сапаны қ алыптастыру кезең дерін жобалауды, ө ндіруді жә не дайын бұ йымды эксплуатациялауды қ амтитын стандарттардың рационалды жү йесі қ ажет.

Кә сіпорындардың кең салааралық байланысы кезінде стандарттар жү йесі шикізат, материалдар, дайындамалар жә не соң ғ ы бұ йымдар жә не де қ аптау стандарттарын қ амтуы тиіс. Бұ л принцип машина, қ ұ рал-жабдық жә не т.б. кешенді жә не ілгерімелі стандарттау кезінде қ олданылады. Оны ө німнің сапанын басқ арудың кешенді жү йесін енгізу кезінде кең қ олданады. Стандарттар ө німді дайындау кезінде шикізатты алудан бастап қ аптап тұ тынушығ а жіберуге дейінгі барлық процестерді қ амтуы керек. Тек сол кезде ғ ана қ ажетті нә тижеге – ө німнің жоғ арғ ы сапасына жә не тұ тынушылар ү шін оның қ ауіпсіздігіне жетуге болады.

Кешенді стандарттау — нақ ты мә селені оң тайлы шешуді қ амтамасыз ету ақ сатында стандарттау объектісінің ө зіне жә не оның қ ұ рамдас бө ліктеріне, сол сияқ ты обьектіге ә сер ететін басқ а материалды жә не материалды емес факторларғ а қ ойылатын талаптар жү йесін бағ ытты жә не жоспарлы орнату жә не қ олдану жү зеге асатын стандарттау.

Стандарттардың прогрессивтілік жә не оң тайландыру принципі.

Стандарт арқ ылы орнатылатын кө рсеткіштер, нормалар, сипаттамалар, талаптар ә лемдік ғ ылым, техника жә не ө ндіріс дең гейіне сә йкес келуі қ ажет. Олар даму тенденциясын ескеру керек, ө німнің жаң а сапасының тиімділігін ғ ана емес, сонымен қ атар дайындау материалдары мен эксплуатациялау шығ ындарын ескеретін экономикалық оң тайлы сапа кө рсеткіштерін қ ұ рулары керек. Минималды шығ ын арқ ылы максималды тиімділік алынуы тиіс.

Стандарттар уақ ыт ө те талаптарды кү шейту жағ ына қ арай қ айта қ арастырылуы керек, себебі қ азіргі оң тайлы экономикалық шығ ындармен алынғ ан параметрлер ертең ә деттегідей болып қ алуы мү мкін. Мысалы, шу дең гейіне байланысты азаматтық ұ шақ тар жә не автокө ліктер стандарттар немесе сә улелену дең гейіне байланысты теледидарлар, компьютер мониторлары стандарттарын ү немі қ арастыру. Стандарттарды қ арастыру ө ндірушілерді ө з ө німін, оның сапасын ү немі жақ сартып тұ руғ а мә жбү рлейді. Бү л принцип ілгерімелі стандарттауда қ олданылады.

Ілгерімелі стандарттау - бұ л жақ ын келешекте оң тайлы болатын болжауларғ а сә йкес тә жірибе жү зінде қ ол жеткізілген стандарттау обьектілерінің талаптары, нормалары дең гейіне қ атысты жоғ арылатылғ ан талаптарды, нормаларды орнатудан тұ ратын стандарттау қ арым-қ атынасы бойынша жоғ арғ ы орнатумен аяақ талатын стандарттау.