Рабочая программа

по учебному курсу «Татарская литература ”

в 5-а классе

Учитель татарского языка и литературы

высшей квалификационной категории

Абрарова Алсу Раифовна

Рассмотрено на заседании

педагогического совета

Протокол №

“___”________2014

2014-2015 учебный год

Аң латма язуы

Эш программасы тү бә ндә ге документларны исә пкә алып тө зелде:

1. “Мә гариф турында” Россия Федерациясенең Законы (Федеральный закон от 29.12.2012 N 273-ФЗ " Об образовании в Российской Федерации")

2. “РФның халык теллә ре турында” 126-ФЗ нчы номерлы федераль законы” (24.07.1998).

3. РФ Мә гариф һ ә м фә н министрлыгы приказы, 30 нчы август 2013 нче ел, №1015(" Об утверждении Порядка организации и осуществления образовательной деятельности по основным общеобразовательным программам - образовательным программам начального общего, основного общего и среднего общего образования").

4. РФ Мә гариф һ ә м фә н министрлыгы приказы 31 нче март, 2014 нче ел №253(«Об утверждении федерального перечня учебников, рекомендуемых к использованию при реализации имеющих государственную аккредитацию образовательных программ начального общего, основного общего и среднего общего образования).

5. “Мә гариф турында” Татарстан Республикасының Законы (Закон Республики Татарстан “Об образовании” № 68-ЗРТ от 22 июля 2013 года, статья 8).

6. “Татарстан Республикасының халык теллә ре турында” Законы (Закон Республики Татарстан от 08.07.1992 №1560-XII (ред. От 03.03.2012 г.) «О государственных языках Республики Татарстан и других языках в Республике Татарстан»)

7. Татарстан Республикасында 2012-2020 нче елларда фә н һ ә м мә гариф ү сеше турында “ Дә ү лә т программасы.

8. 2010-2015 нче елларда Татарстан Республикасында мә гарифне ү стерү стратегиясе “Килә чә к” программасы.

9. «2014-2020 елларга Татарстан Республикасы дә ү лә т теллә рен һ ә м Татарстан Республикасында башка теллә рне саклау, ө йрә нү һ ә м ү стерү» дә ү лә т программасы.

10. СанПиН 2.4.2.2821-10 «Гомуми белем бирү учреждениялә рендә укыту ө чен шартлар һ ә м укытуны оештыруга санитар-эпидеомиологик талә плә р» (РФның баш дә ү лә т санитар табибының 189нчы номерлы карары (29.12.2010)

11. Татарстан Республикасы Мә гариф һ ә м фә н министрлыгының приказы, 09.07.2012 №4154/12(«Об утверждении базисного и примерных учебных планов для образовательных учреждений Республики Татарстан, реализующих программы начального общего и основного общего образования)

12.Татарстан Республикасы Мә гариф һ ә м фә н министрлыгының хаты, 03.07.2012г. № 8852/13 («О перечне профессий»)

13. Татарстан Республикасы Мә гариф һ ә м фә н министрлыгының хаты, №11005/14 от 8.07.2014 («Об учебных планах в 2014-2015 учебном году»)

14. Татарстан Республикасы Алексеевск муниципаль районы муниципаль гомуми бюджетлы белем учреждениесе “Билә р гомуми белем бирү мә ктә бе” нең 2014-2015 нче елга укыту планы.

15. Татарстан Республикасы Алексеевск муниципаль районы муниципаль гомуми бюджетлы белем учреждениесе “Билә р гомуми белем бирү мә ктә бе” нең 2014-2018 нче елларга белем бирү программасы.

16. Татарстан Республикасы Алексеевск муниципаль районы муниципаль гомуми бюджетлы белем учреждениесе “Билә р гомуми белем бирү мә ктә бе” уставы.

17.Татар ә дә биятыннан гомуми белем бирү нең вакытлы дә ү лә т стандарты 2008ел.

18. Рус телендә сө йлә шү че балаларга татар теле һ ә м ә дә биятын укыту программасы (Тө зү че-авторлары: Р. З. Хә йдә рова, К. С. Фә тхуллова, Г.М. Ә хмә тҗ анова), Казан, 2013 нче ел.

Укыту «Татар ә дә бияты», рус телендә тө п белем бирү оешмалары ө чен дә реслек. 5 нче с-ф. 2 кисә ктә; тө зү че–авторлары Ә.Р.Мотыйгуллина, Р.Г.Ханнанов, Л.Х.Хисмә това. – Казан: «Мә гариф-Вакыт», 2014 ел буенча укытыла.

Укыту предметының укыту планында тоткан урыны

5 нче сыйныфта укыту планы буенча татар теле укытуга сә гатьлә р саны тү бә ндә гечә каралган:

атнага 2 cә гать. Барысы -70 сә г.

Татар ә дә биятыннан 5 нче сыйныф укучылары ө чен тө зелгә н эш программасы дә ү лә т стандартларының федераль компонентына, гомуми белем бирү федераль дә ү лә т стандартларына нигезлә неп эшлә нгә н Ә.Р.Мотыйгуллина, Р.Г.Ханнанов, Л.Х. Хисмә това тарафыннан язылган дә реслеклә рдә н (1 нче, 2 нче кисә к) укытуны кү здә тота. Программа стандартның эчтә леген җ ентеклә п ачып бирә, стандарт талә п иткә н кү лә мдә рус телле балаларга татар ә дә биятын укытуның гомуми юнә лешлә рен билгели, предмет чаралары белә н укучыларны тә рбиялә ү юлларын, аларның ә дә би ү сеш дә рә җ ә сен билгели.

Ә дә бият һ ә р яктан ү скә н, рухи яктан бай, ә хлакый идеаллары һ ә м эстетик талә плә ре булган камил шә хес тә рбиялә ү ә һ ә миятле урын алып тора. Урта белем бирү системасындагы татар ә дә бияты курсы сә нгатьне тормыш белә н бә йлә п ө йрә нү гә, эчтә лек белә н форма берлеге, тарихилык, традиция һ ә м новаторлык, тарихи-культурологик мә гълү матларны аң лау, ә хлакый-эстетик кү заллау булдыру, ә дә бият теориясе һ ә м тарихы буенча тө шенчә не ү злә штерү, ә дә би ә сә рне бә ялә ү һ ә м кү некмә лә рне формалаштыру, ә дә би телнең сә нгатьлелек чараларын ү злә штерү.

Эш программасы укучыларның яшь һ ә м ә дә би ү сеш дә рә җ ә сен исә пкә ала. Укыту һ ә м тә рбиянең гомуми нә тиҗ ә лә ре иҗ тимагый, шә хси, танып-белү һ ә м коммуникатив ү сешне тә эмин итеп, укучыларның белемнә рен, кү некмә лә рен ү стереп, дө ньяны танып белү гә ә зерлә п, хезмә ттә шлеккә, ү злегеннә н белем алуга, камиллеккә омтылучы шә хес тә рбиялә ү гә барып тоташа. Аерым алганда, уку-укытуга системалы-гамә ли якын килү нә тиҗ ә сендә, укучыларның иҗ тимагый ү сешенә (халыкның рухи кыйммә тлә рен аң лаучы, ү стерү че Россия гражданины тә рбиялә ү); шә хси ү сешенә (ү злегеннә н белем алырга, иҗ ади сә лә те ү скә н, компетентлы, ү заң ы ү скә н, ү зенең гражданлык карашларын ачыктан-ачык белдерү гә сә лә тле, ү з-ү зенә тә нкыйди карашта торган, тормыш авырлыкларын каршы торырлык шә хес тә рбиялә ү); танып белү эшчә нлеген ү стерү гә (фә нни дө нья сурә тен аң лаучы, ү зенең танып-белү һ ә м интеллектуаль эшчә нлеге белә н идарә итә ала торган, уку, белем алу чараларын кү заллый торган, репрезентатив, символик, логик, иҗ ади фикерлә ү сә лә те ү скә н, рефлексиягә сә лә тле укучы тә рбиялә ү); коммуникатив ү сешкә (аралашу компетенциясе ү скә н, тың ларга, диалогта, гомуми сө йлә шү дә катнаша алырлык, туган телен, рус телен, чит телне камил белү енә) басым ясалды. Шул ук гамә ллә рне тормышка ашыру барышында, яшү смерлә рнең яшь ү зенчә леклә ре дә игътибарга алынды.

Кү пмиллә тле мохиттә гомуми ә дә би белем бирү барышында универсаль уку гамә ллә ре дү рт блокка бү леп каралды. Алар арасында шә хси УУГ − тормышчан, шә хескә юнә лтелгә н, һ ө нә ри юнә лештә ү з юлын табуга, кешенең эчке потенциалын рациональ файдалана белү енә бә йле блок. Регулятив уку гамә ллә ре шә хес тә рбиялә ү дә планлаштырырга ө йрә тү, фаразлау, коррекция, бә ялә ү кебек якларны ү зә ккә ала. Танып белү гамә лен алгы планга чыгарган блокта логик, проблеманы кую һ ә м чишү гә юнә лтелгә н, тамга-символик якны иң лә гә н гомумуку гамә ллә ренә игътибар ителә. Коммуникатив УУГ кешелә р язмышына битараф булмауны, кешелә ргә ярдә мчеллек сыйфатларын тә рбиялә ү не, иҗ тимагый компетентлыкны ү з эченә ала.

Федераль дә ү лә т стандартларына таянып татар ә дә биятын ө йрә нү нең максаты да ачыкланды: туган халкының һ ә м җ ирле халыкның телен, мә дә ниятен, ә дә биятын яхшы белгә н, һ ә рьяктан камил, милли горурлык хислә ре ү скә н шә хес (гражданин) тә рбиялә ү.

Ә леге максатны тормышка ашыру ө чен, тү бә ндә ге бурычлар билгелә нде:

− Татарстан тө бә гендә яшә п, җ ирле халык белә н аралашкан укучыларны тө бә кнең ә дә би-мә дә ни байлыгы белә н якыннан таныштыру;

− татар ә дә бияты турындагы мә гълү матларны тө рле халык фольклоры, ә дә бияты, мә дә нияте, милли образлары белә н чагыштырма-типологик аспектта бирү;

− татар халык авыз иҗ аты турында тулы кү заллау булдыру, аны баланың ү з туган халыкының рухи җ ә ү һ ә рлә ре белә н чагыштырырга кү нектерү;

− татар ә диплә ре, мә дә ният ә һ еллә ре турында кү заллау булдыру, аларны танырга, аң ларга, башка халык сү з сә нгатен ү стерү челә р белә н чагыштырма планда бә ялә ргә ө йрә тү;

− татар, рус, Россиядә яшә ү че башка халыклар, бө тендө нья ә дә бияты белеме казанышларының уртак нигезен аң лау, аларны ү стерү һ ә м киң ә йтү.

Ә леге максат һ ә м бурычларга ирешү ө чен, тү бә ндә ге принциплар истә тотылырга тиеш. Рус телендә сө йлә шү че балалар ө чен татар ә дә биятының асылын тө шендерү укытучының сү з сә нгате серлә рен яхшы белү ен, иҗ ади эшлә ү кү некмә лә ре булуын талә п итә. Мә ктә п баласына сү з сә нгатенең серлә рен ачуда эстетик принцип (укытучының матурлыкны кү рә алуы һ ә м башкаларне да кү рергә ө йрә тә алуы), эзлеклелек (укучы алган белемнең тулыланып, баеп баруы), ә дә биятны сү з сә нгате буларак ө йрә нү (татар телендә язылган ә сә рлә рдә ә дә би образларны ачу ү зенчә леклә ре, татар теленең матурлыгын кү рергә ө йрә тү), кү лә ме ягыннан кечкенә булган ә сә рлә ргә шә хси мө нә сә бә т булдыру, ягъни психологик принцип (мә ктә п баласының яшь ү зенчә леклә рен, ә дә би ә зерлек дә рә җ ә сен исә пкә алып эш итү) ярдә мгә килә. Аерым игътибар коммуникативлык принцибына бирелә. Бу принципның ө стен чыгуы рус телендә сө йлә шү че укучыларның ә дә би ә сә р аша татар теленең серлә ренә тирә нрә к тө шенү лә ре, матур ә дә бият ә сә рен сорауларга нигезлә неп сө йли алуы, ү з фикерлә рен ачык ә йтә алуы, ә дә би ә сә рнең аралашу чарасына ә верелү е белә н дә бә йле. Укучыларның ә дә би ә сә рне кабул итү һ ә м ә дә би ү сеш ү зенчә леклә рен исә пкә алып, дифференциациялә ү (аерым тө ркемнә ргә аерып, бү леп эшлә ү) һ ә м интеграциялә ү (татар теле һ ә м рус ә дә бияты дә реслә рендә алынган теоретик белемнә рне һ ә м гамә ли эш кү некмә лә рен файдалану) дә ү зә ккә алына.