III бүлек. Кеше – табигать баласы.

Равил Фә йзуллинның «Табигать кочагында» шигыре. Шигырьдә т абигатьне саклау, аны ярату хислә ре ө стенлек итү ен ачыклау.

Мө дә ррис Ә гълә мовның «Матурлык минем белә н» шигыре, «Җ ир-ана, кояш һ ә м башкалар» балладасы. Матурлыкны табигатьтә н эзлә ү мотивы. Табигатьнең кешелә ргә мә рхә мә тле булуы, аны сакларга кирә клеген тө шендерү.

Рә ссам Иван Иванович Шишкин иҗ аты. Аның Татарстан белә н бә йле язмышы. Иҗ аты.

Нури Арслановның «Ринат авылда» шигыре. Лирик геройның авыл табигате, мохите белә н танышуы.

Гә бделхә й Сабитовның «Чә чә к нигә боекты?» хикә ясе. Кызчыкның ә нисенә ярдә м итү е, табигатьне яратуы. Борис Вайнерның «Искиткеч китап». Елның дү рт фасылы. Аларның һ ә рберсе ү зенчә матур булуы.

IV бү лек. Эш беткә ч кө лә ргә ярый.

Лә биб Леронның «Пирамида» хикә ясе. Укучыларда белем алуга телә к тудыру. Укымыйча гына белемле булып булмавын ачыклау.

Теоретик тө шенчә. Юмор.

Алмаз Гыймадиевның «Зө лфия +... мин» хикә ясе. Яшү смерлә рне беренче мә хә ббә т хислә ренең сурә тлә неше. Язуда гына тү гел, тормышта да хаталар җ ибә рергә ярамавын ачыклау.

Шә ү кә т Галиевның «Ул кем?» «Ә ллә кем», «Мә рзия мә сьә лә се» шигырьлә ре. Шагыйрьнең табышмак, юмористик -шигырьлә рендә бала хислә ренең ачылышы.

5 нче сыйныф укучыларының ә зерлек дә рә җ ә сенә талә плә р:

– ә дә би ә сә рлә рне сү злә рен дө рес ә йтеп йө герек уку;

– авторның ә йтергә телә гә н фикерен аң лау, ү з мө нә сә бә тен белдерү, ө лешлә ргә бү лә һ ә м планын тө зи белү;

– ә дә би − теоретик тө шенчә лә рне рус ә дә бият белеме белә н тә ң гә ллә штерү;

– татар ә дә биятының дө нья культурасында тоткан урынын аң лау;

– авторларның тормыш юлы һ ә м иҗ аты турында кыскача кү заллау;

– 8 − 10 татар, рус, чит ил язучысы, шагыйрьлә ре исемнә рен һ ә м алар язган ә сә рлә рне белү;

– 3 − 4 сә нгать ә һ еленең тормышы, иҗ атын турында мә гълү матлы булу;

– Казан һ ә м Татарстан тө бә гендә ге мә дә ният учаклары (музей, театр, концерт залы, һ. б.), балалар матбугаты турында белү;

– тө рле халыкларның фольклор ү рнә клә рен татар халык авыз иҗ аты белә н чагыштыру;

– тө рле халыкларның киң таралган мифларыннан хә бә рдар булу, берничә мисал китерә белү;

– 5 мә каль, 5 ә йтемне русча эквивалентлары белә н истә калдыру;

– мә каль белә н ә йтем, миф белә н ә кият, халык җ ыры белә н автор җ ыры арасындагы аерманы белү;

– тө рле авторларның 2 − 3 шигырен яттан сө йли белү;

– сү злеклә р, энциклопедиялә р, Интернет-ресурслардан файдаланып, ү зенә кирә кле материалны табу;

– тө рле темаларга проект эше яклау;

– ә дә би ә сә ргә тормыш белә н бә йлә п, ү з гамә ллә ренә бә я бирү.

Укыту-тематик планы.

Сә гатьлә р:

Тест – 8;

Проект – 4;

Ә сә рлә рне ө йрә нү – 58.

Ятлау ө чен тә къдим ителә торган ә сә рлә р:

Дә рдемә нд, “Кил, ө йрә н...”

Ф.Кә рим, “Сө йлә р сү злә р бик кү п алар...”

Р.Фә йзуллин, “Табигать кочагында”