![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Жұмысқа қабілеттіліктің жасқа байланысты өзгеруі
Кең тә жірибе жинағ ан жұ мысша қ артаю қ асиетіне ие. Басшыларда жасара алмайды. Жаң а келген жұ мысшылардың да жасы келген болса не істеу қ ажет? Бә рінен бұ рын биологиялық жә не кү нтізбелік қ артаюдң не екенін біліп алу қ ажет. Адамның жұ мысқ а қ абілеттілігіне биологиялық қ артаю ә сер етеді. Ө мір сү ру барысында адам ағ засы ө згерістерге ұ шырап, биологиялық қ ұ рылымдары жә не жұ мыс істеу ү рдісі ө згереді. Осы ө згеріс жеке дас топтарына ә ртү рлі ә сер етеді, жас ұ лғ айғ ан сайын биологиялық жә не кү нтізбелік қ артаю арасындағ ы айырма ү лкеюі мү мкін. Биологиялық қ артаюмен қ оса ағ заның толық жұ мыс істеуі бә сең деп, адамның жұ мысқ а қ абілеттілігі тө мендеп, келесі жұ мыс кү ніне кү шін толық тыруғ а шамасы келмей қ алады. Осыны болғ ызбау ү шін басшы қ арт адамдардың жұ мыс тә ртібін ө згертуі қ ажет: 1. Қ арт адамдарды кенеттен қ иын дұ мысқ а жү ктемеу қ ажет. Асығ ыстық, аса жауапкершілік, қ атаң жұ мыс тә ртібіндегі шиеленіс, демалудың болмауц жү рек ауруларына шалдық тырады. Қ арт адамдарғ а біркелкі қ иын жұ мыстардан босату қ ажет. 2. Ә рдайым медициналық профилактикалық тексерулер жү ргізіп отыру қ ажет. Бұ л кә сіптік аурулардың алдын алуғ а кө мектеседі. 3. Қ ызметкерді басқ а орынғ а ауыстыру кезінде қ артадамдардың ө зін керексіз сезінуіне жол бермеу. 4. Қ арт адамдарды тыныш, бірқ алыпты жұ мыс ырғ ағ ы қ алыптасқ ан, жағ дай жасалғ ан орындарғ а отырғ ызу. 5. Қ артаю кезең інде зейін қ ою тө мендегенмен, жұ мыс тиімділігі тө мендемейді. 6. Қ арт адамдарда қ алыптаса бастағ ан есте сақ тау мен қ абылдау ү рдісінің тө мндеуін санатқ а алу. Бұ л талаптар жаң а қ ондырғ ыны қ арт адамдарғ а тү сіндіргенде туындауы мү мкін. 7. Алпыс жастан асқ ан соң адасдар жаң а жұ мыс орнына ү йрнуі мен ұ жымғ а сің ісуі қ иын ө теді. 8. Басшығ а қ арт адамдарғ а ерекше кө ң іл бө ліп қ ажеті жоқ. Бұ л табиғ и ү рдіс. 9. Ә р тү рлі жастағ ы адамдар ең бек ететін ұ жымғ а ерекше кө ң іл бө лінуі қ ажет. Бұ рынғ ы жұ мысшымен жаң а жұ мысшы арасында шиеленіс тумауы керек. 10. Қ арт жұ мысшылардың орынын басатын жұ мысшыларды дайындап, ү йрету қ ажет. 11. Ең бек демалысына жеткен жұ мысшы жұ мысын жалғ астырғ ысы келсе оғ ан толық емес жұ мыс кү нін белгілеу қ ажет, толық жұ мыс кү ні оның денсаулығ ына зиянды ә сер етуі мү мкін. 12. Ең бек демалысына шық қ ан адамғ а алда айналысатын ісіне таң дауда кө мектесу қ ажет. Оғ ан ө ндірістегі қ оғ амдық жұ мыстармен айналысуғ а немесе ө ндіріс ардагерлері қ атарына қ осылуына ұ сыныс жасау қ ажет. Негізгі ұ ғ ымдар: адамның функционалдық кү йі, жұ мысқ а қ абілеттілікті арттыру талаптары, экстремалды жағ дайдағ ы ең бектің ерекшеліктері, жұ мысқ а қ абілеттіліктің жасқ а байланысты ө згеруі, релаксация, жұ міс істеу уақ ыты мен ұ зақ тығ ы. Ө зін-ө зі тексеру сұ рақ тары: 1. Адамның функционалдық кү йі. 2. Жұ мысқ а қ абілеттілікті арттыру талаптары қ андай? 3. Экстремалды жағ дайдағ ы ең бектің ерекшеліктері қ андай? 4. Жұ мысқ а қ абілеттіліктің жасқ а байланысты ө згеруі қ алай жү реді? Ұ сынылатын ә дебиеттер: 1. Самыгин С.И., Столяренко Л.Д. Психология управления. – Ростов – на – Дону, 2008 2. Власова Н. Справочник по психологии управления.Новосибирск, 1994 3. Обозов Н.Н. Психология менеджмента. С-пб.1994
|