Кирхгоф ережелері

Тармақ талғ ан тізбек оның бө ліктерінде жү ретін ток кү штерімен, бө ліктердің кедергілерімен жә не осы бө ліктерге тіркелген ЭҚ К-мен сипатталады. Осы шамалар бір-бірімен байланысты да, олардың бірі арқ ылы басқ аларын табуғ а болады. Тармақ талғ ан тізбекте тү йін деп ү штен кем емес ө ткізгіштер тоғ ысатын кез келген нү ктені айтады. Біз тұ рақ ты токты қ арастырып отырғ аннан соң тізбектің кез келген нү ктесінде, оның ішінде кез келген тү йінде де бар заряд тұ рақ ты болып қ алады. Егер біз тү йінге келетін токты оң деп, тү йіннен шығ атын токты теріс деп қ арасақ, онда мынадай ереже шығ ады: тү йінде жинақ талатын ток кү штерінің алгебралық қ осындысы нольге тең. Аналитикалық тү рде былайша жазылады:

(14)

- Кирхгофтың І ережесі, мұ ндағ ы п –берілген тү йінде жинақ талатын токтардың саны.

Кирхгофтың ІІ ережесі: ө ткізгіштің тармақ талғ ан тізбегінің ішінен еркімізше таң дап алғ ан кез келген тұ йық контурда ток кү штері мен тізбектің тиісті бө ліктеріндегі кедергілердің кө бейтінділерінің қ осындысы осы контурда ұ шырайтын ЭҚ К-ң қ осындысына тең:

, (15)

мұ ндағ ы т -тұ йық контур ішіндегі бө ліктер саны.

Бұ л заң ды пайдаланғ анда мынаны ескеру керек.

1. Контурдың бә рін бір бағ ытта ғ ана айналып шығ у қ ажет.

2. Сыртқ ы тізбекке беретін тогының бағ ыты айналу бағ ытымен бағ ыттас болып келген ток кө здерінің электр қ озғ аушы кү штерінің таң басы оң болып, ал токты қ арсы бағ ытқ а беретін э.қ.к. теріс болады.

Студенттердің ө зін-ө зі тексеруге арналғ ан сұ рақ тары:

1. Тұ рақ ты электр тогы дегеніміз не?

2. Ток кү ші қ андай формуламен сипатталады? Ө лшем бірлігі қ андай?

3. Ом заң ының дифференциалдық тү рін кө рсетің іздер.

4. Тізбек бө лігі ү шін жә не толық тізбек ү шін Ом заң ын сипаттаң ыздар.

5. Джоуль-Ленц заң ы нені сипаттайды жә не қ алай тұ жырымдалады?

6. Кирхгоф ережелерін тү сіндірің іздер.

Ұ сынылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиеттер: [2, б.180-189; 4, б. 25-35]

Қ осымша ә дебиеттер: [3, б.17-24]