Сурак жок озин жаз. 16.Әлеум-к топтар саясаттың субъектілері мен объектілері ретінде.Жалпы, Әлеум-к топ деп мүдделерінің

Билет

16.Ә леум-к топтар саясаттың субъектілері мен объектілері ретінде. Жалпы, Ә леум-к топ деп мү дделерінің, қ ұ ндылық тары мен тұ рмыс нормаларының ортақ тығ ы мен айырмашылық тарына орай халық тың жіктелуін айтамыз. Ал қ азіргі қ оғ -қ ғ ылымдарда ә леум-к топтар ретінде: топтар, сословиелер, этникалық, кә сіптік, жыныстық, жас ерекшеліктілік, тұ тынушылық, діни, біліми топтар қ арастырылады. Ә леум-к топтар: 1) ү лкенә леум-к топ(халқ ын қ амтитын бірлестіктер кіреді, яғ ни сословиелелік топ-р, этникалық, жыныстық, жас ерекшеліктілік, діни топ-р.) 2) Орта топ-р(ө ндірістік, територ-қ білестіктер арқ ылы жасалады, олар-ң арасында ә р тү рлі мү дделер мен саяси бірлестіктің болуы мү мкін.) 3) Кіші топ-п (мү дделері ортақ тұ рақ ты н/е уақ ытша топ-р жатады, мыс: отбасы, ө ндірістік бірлестіктер.) Осы топтардың барлығ ы қ оғ ам-ң саяси ө міріне қ атысады, саясаттың субъектісі бола алады. Осы топтар-ң ішінде ү лкен топ-ң қ ызметі ерекше.Субъект(лат сө зінен " жату") деп белсенді іс- ә рекет жасаушы, санасы бар жеке адам н/е ә леум-к топты айтады. Объект(лат сө зінен «қ ою»)деп субъектінің танымдық ж/е басқ а іс-ә рекеті неге бағ ытталса, соны айтады. Жалпы объект зернттелген затты, мысалы: саясаттанудаң объектісіне саясат, саясат ә лемі жатады.

41. Саяси мә дениет.

С.м.саяси жү йенің сипатын, қ азіргі саяси тә ртіптің мә нін, қ оғ амдық топтардың саяси санасы мен іс-ә рекетінің ерекшеліктерін, саяси процестің даму жолын жә не бағ ытын тү сінуге мү мк.береді.

20-ғ.50-жылд.2-жарт.-60-жылд.бас.Г.Алмонд, С.ВЕрба, Л.Пай дег.америк.зерттеуші-р мен олардың шә кірт-і мә д-ке де, саясатқ а да қ атысы бар ө згеше қ оғ.қ ұ былыс жө нінде бірнеше жұ мыстар шығ арды. Олар кейін «саяси мә д.» атпен кең таралды.

С.м.тұ жырымдамасын белгілеп, нег.пікірлерін жасауғ а М.Вебер, Дюргейм, Веблен, Парсонс та елеулі ү лес қ осты. Жалпы ғ ылымғ а «с.м.» ұ ғ ымын енгізуші деп 18 ғ.неміс ағ артушысы, философы Иоганн Гердерді санайды.

С.м.қ ұ рылымы жө н.ә ртү рлі пікірлер бар:

-Алмонд, Верба – с.м. – адамның психолог.бағ дар-ң жиынтығ ы.

-Басқ алар- саяси қ азына-ң, наным-ң, нұ сқ ау-ң жиынтығ ы.

-Р.Карр, Бернстейн – с.м-ке саяси идеялар мен ә леум.тә жірибе, адам-ң саяси ө зін-ө зі ұ стауы да кіреді дейді.

С.м.- деп белг.бір қ оғ амғ а не ә леум.қ ауымдастық қ а тә н саяси сана мен іс-ә рекет-ң ұ қ састық жиынтығ ы.

Қ ызмет-і:

- Танымдық - қ оғ.мен саясаттың дамуын айқ ындайтын заң дылық -р мен принцип-ді танып-білуге, субъектіні саяси салада табысты жұ мыс істееуге керекті біліммен, қ оғ.басқ ару-ң ә діс-тә сілдерімен қ аруландыру.

- Реттеушілік – саяси жү йенің қ алыпты жұ мысын, дамуын, саналы қ оғ.тә ртіпті қ амт.ету, ә леум.-таптық, ұ лттық қ атынас-ды реттеу.

- Тә рбиелік – ә ркімді қ оғ.-саяси қ ызметке, ә рекетке, саяси белсенділікке ынталандыру, табандылық қ а, кең шілікке, тө зімділікке, қ оғ.алдында жауапкершілікке баулу.

- Біріктірушілік – қ азіргі ө мір сү ріп отырғ ан саяси жү йені қ олдау арқ ылы ә леум.топтар, таптарды біріктіру, бұ қ араны мемл.пен қ оғ.жұ мыстарын басқ аруғ а жұ мылдыру.

- Қ орғ ау – қ оғ а-ң қ арыштап алғ а дамуына сә йкес келетін саяси қ ұ ндылық тарды, қ азына-ды сақ тау.

- Сабақ тастық – саяси тә жірибені бір ұ рпақ тан 2-ші ұ рпақ қ а жалғ астырып, саяси процес-ң тоқ таусыз ұ ласып дамуын қ амт.ететін тарихи сабақ тастық.

Қ ұ рылымы:

1.Қ оғ -ң саяси ө мірінің ә р тү рлі жақ -ын бейнелейтін ә деттегі қ алыптасқ ан тү сінік-р.

2.Саяси қ азыналар мен қ ұ ндылық тар.

3.Адамның мемл-ке, саяси партиялвр мен ұ йымдарғ а қ атынасы.

4.Саяси бағ дар ұ стау.

5.Ә дет-ғ ұ рып, жү ріс-тұ рыстың да орны зор.

6.С.м.ерекше белгісі – саяси рә міздер.

7.Саяси жү йенің жә не оның институт-ң қ ызмет етуі кіреді.