Тәжірибелік сабақ №20

Жоспар:

1.Американдық прагматизм. Д. Дьюидің жаң ашылдық философиясы.

2. З.Фрейдтің психологиялық талдаулары.

3.Қ азіргі позитивистік философияның негізгі бағ ыттары. Неопозитивизм (Вендік ү йірме – М. Шлик, Р.Карнап, О.Нейрат, Г.Рейехенбах; Б.Рассел, Л.Витгенштейн жә не басқ алары). Постпозитивизм (К.Поппер, Т.Кун, И.Локатош, П.Фейерабенд, М.Вортовский жә не басқ алары).

4.Э.Гуссерль еуропалық ғ ылым, философия мен мә дениеттің дағ дарысы жө нінде.

Тапсырма:

1.Келесі терминдердің мә нін глоссарийге енгізу: прагматизм, санасыз, либидо, верификация тері, қ оғ амдық -экономикалық формация.

2. Позитивизмнің дамуының 3 кезең ін атап ө т жә не айырмашылық тарын кө рсет.

Тапсырманы орындау бойынша ә дістемелік нұ сқ аулар

Марксизм зерттеулеріндегі негізгі бағ ыттар: адамның мә ні, адамның ө мірге кө зқ арастары, адамдардың ө зара қ арым-қ атынастары, адам мен қ оғ ам, қ оғ амның даму заң дары.

Кең естік мемлекеттің алғ ашқ ы салтанат қ ұ рғ ан жылдары марксистік философия кең ауқ ымда таралымғ а ие болады. Ә сіресе кең естік философия ғ ылымында ауыр ахуал туындатқ ан мақ ала Сталиннің «Диалектикалық жә не тарихи материализм туралы» (1938) ең бегі, яғ ни марксистік философияның шың ы болып саналды. Сталиннің жеке басқ а табыну дә уірінде кө птеген кең естік философтар репрессияғ а ұ шырады. КПСС-тің XX съезінде жеке басқ а табыну жағ дайына қ арсы қ адамдар бастау алып, кең естік философияның дамуының жаң а кезең і бастау алады. Ол зерттеудің тақ ырыптарының елеулі тү рде кең еюімен жалғ асады жә не философиялық ғ ылымдардың ө зекті сұ рақ тарының қ арым-қ атынасының терең деуімен жалғ асады. Материалистік диалектиканың мә селелерін зерттеу аясы кең ейіп, таным теориясы, диалектикалық логика, методология жә не логика ғ ылымы қ анатын кең ге жаяды (Э. В. Ильенков, М. М. Розенталь, П. В. Копнин жә не басқ алардың ең бектерінде).

Позитивизм ө зінің даму ү дерісінде ү ш негізгі кезең ді бастан ө ткереді:

біріншісі, мына есімдермен тығ ыз байланысты: О. Конт, Г. Спенсер жә не т.б.;

екіншісі, эмпириокритицизм, немесе махизм, (Э. Мах, Р. Авенариус жә не басқ алары) – 19 –шы ғ асырдың соң ы мен 20 –шы ғ асырдың басы;

ү шінші саты – неопозитивизм немесе логикалық позитивизм.

Прагматизмнің философиялық тұ жырымдарының негіздері Чарльз Пирс тарапынан кө п қ арастырылды.

Прагматизм 1906 жылдан бастап кең танымал болды, Пирс Уильямнің ізбасары Джеймс кө пшіліктің қ олы жетімді дә рістер оқ ып, аталмыш атаулармен жарық қ а шығ а бастайды. Прагматизмнің маң ызды ү шінші ө кілі ретінде Джон Дьюи саналады, прагматизмнің ө зіндік дамуына ық пал етеді, инструментализм атауына ие болады.

Ә дебиетттер:

1. Алтай Ж. Философия тарихы: оқ улық /Ж. Алтай, А. Қ асабек, Қ. Мұ хамбетә ли.-2-шi басылымы.-Алматы: Раритет.-2006.-310 б.

2 https://myline.ru/