Клиникасы

НР ассоцияцияланғ ан созылмалы гастрит кезінде клиникасы аурудың сатысына байланысты болады.

Ерте сатысына (кө бінесе жас адамдарда дамиды) тә н: антралды бө лікте. Оғ ан ойық -жара ауруғ а ұ қ сас симптоматика тә н:

- Тамақ ішкеннен кейін 1, 5-2 сағ аттан кейін эпигастрий аймағ ындағ ы кезекті ауру сезімі

- Аштық ауру сезімдер (таң ертең, аш қ арынғ а)

- Қ ыжылдау: қ ышқ ылмен кекіру

- Қ алыпты тә бет

- Ішқ атуғ а бейімділік

Қ арап тексергенде:

- Тілі таза немесе тү бірде кішкене қ апталғ ан

- Эпигастрийдегі локалды ауру сезімі, кө бінесе оң жақ та

- Шалпыл шуылы бойынша анық талатын асқ азанның тө менгі шекарасы қ алыпты (кіндіктен 3-4 см жоғ ары)

- Айқ ын ө ршуі болса салмақ тастау мү мкін

Кеш сатысында (диффузды форма) шағ ымдар:

- Тә беттің нашар болуы, кейде жү рек айну

- Ауызда металл дә мі, ауыздың қ ұ рғ ауы

- Ауамен, тамақ пен, кейде шірікпен кекіру

- Тамақ тан кейін эпигастрийдегі ауырлық сезімі жә не тамақ пен толы сезімі

- Тамақ тан кейін эпигастрийдегі тұ йық интенсивті емес ауру сезімдер

- Қ ырылдау жә не іштің керілуі

- Сұ йық жә не жиі болатын ү лкен дә реті

Қ арап тексергенде:

- Салмақ тастау

- Тілі қ апталғ ан

- Ауыз бұ рыштарында жаралар

- Эпигастрийдегі шамалы ауру сезім

- Шалпыл шуылы бойынша анық талатын асқ азанның тө менгі шекарасы қ алыптыдан тө мен (кіндік бойымен немесе одан да тө мен)

- Тоқ ішекті пальпациялағ анда қ ырылдауы естіледі, айқ ын метеоризм болуы мү мкін.

Созылмалы аутоиммунды гастрит кезінде шағ ымдар:

- Тамақ тан кейін эпигастрий аймағ ындағ ы ауырлық сезімі, толып кеткет сезімі, тамақ ішкеннен кейін тұ йық ауру сезімдер сирек болады

- Ауамен кекіру, ал айқ ын секрецияның жеткіліксіздігі болғ анда – шірік, жеген тамақ пен, ащымен кекіру

- Қ ыжылдау, металл сезімі ауыздағ ы

- Тә біттің нашарлауы

- Айқ ын секреторлы жетіспеушілігі кезінде іштің қ ырылдауы, тұ рақ ты емес ү лкен дә реті

- Функционалды демпинг-синдромғ а байланысты шағ ымдар: кө мірсуларғ а бай тамақ ішкеннен кейін айқ ын ә лсіздік, бас айналу, тершендік пайда болады. Айтылғ ан шағ ымдардың пайда болуы себебі: асқ азанда тұ зқ ышқ ылы аз болғ андық тан тамақ тың кө мірсулары аш ішекке тез барады, қ анғ а сің іп инсулиннің ү лкен лақ тыруын шақ ырады.

Қ арап тексергенде:

- Жү деу

- Терінің қ ұ рғ ақ тығ ы, кейде оның кү ң гіртенуі, себіб гипокортицизмнің дамуын байланысты (емшек, бет, алақ ан қ атпарларында, мойын, жыныс мү шелердегі тері пигментацияланғ ан)

- Терінің бозаруы (анемияның ә серінен)

- Гиповитаминоздың белгілері

- Шаштың тү суі, тырнақ тың сың ғ ыштығ ы

- АҚ Қ тө мендеуі (гипокортицизмнің ә серінен)

- Тілі қ апталғ ан

- Эпигастрийдегі тарлғ ан ауру сезім

Созылмалы гастриттің модифицирленген классификациясы (Хьюстондік)

А типті гастрит (аутоиммунды) сирек кздеседі. Ә детте процеске асқ азанның тү бі жә не денесі қ атысады, антральды бө лігінің ө згерістері онша емес. Жиі В12-тапшылық ты анемиясы бар адамдарда кездеседі.Бұ л аурудың 9% жағ дайында париетальды клеткаларғ а жә не Н, К, АТФазаларғ а қ арсы антиденелер, 60% жағ дайда Касл факторына қ арсы антиденелер, 50% жағ дайда антитиреоидты антиденелер анық талады. Аутоиммунды гастритте асқ азан бездері бұ зылады, соның нә тижесінде тұ з қ ышқ ылының секрециясы тө мендейді. Клеткалармен Касл факторының секрециясы тө мендеген соң цианокобаламиннің (В12) сің ірілуі бұ зылады да, мегалобластты анемия дамиды. Фундальды клеткалардың айқ ын атрофиясы кезінде G-клеткалардың гиперплазиясы, ахилияғ а жауап ретінде гипергастринемия анық талады. Аутоиммунды гастритпен ауыратын адамдарда асқ азан рагының даму қ аупі 3-10 есе артық.

А типті гастрит (антральды) H.pylori-мен шақ ырылғ ан созылмалы гастриттің жиі таралғ ан формасы. H.pylori-мен шақ ырылғ ан созылмалы инфекция атрофиялық гастритке жә не асқ азан эпителийінің метаплазиясына алып келеді.

С типті гастрит химиялық зақ ымданулардан дамиды. Оның белгілері асқ азан резекциясынан кейінгі жағ дай, ішектік сө лдің, ө ттің рефлюкс кезінде асқ азанның шырышты қ абатын тітіркенуі тү рінде кө рінеді.