Асиеттер. Олардың түрлері. Қасиеттермен жұмыс.

Қ асиет обьектілі бағ ытталғ ан программалардың негізгі ұ ғ ымдардың бірі. Қ асиет қ осымшаны жобалау жә не орындау кезінде компоненттердің сыртқ ы тү рімен сипатын басқ аруғ а мү мкіндік береді де, қ осымша интерофейсті жасау 2 операциядан тұ рады.

1. Компоненттер палитрасынан компонент таң дау жә не оны формағ а орналастыру.

2. Компонент қ асиетін тағ айындау ә р компоненттің қ алыпты жағ дайда берілген қ асиет мә ндері болады. Ә детте компоненттердің кө птеген қ асиеттерінің мә нін тағ айындау, жобалау этапында обьект инспекторы арқ ылы жү зеге асады. Обьект инспекторы экранның сол жағ ында орналасады. Кейбір жағ дайда қ асиет мә ні меншіктеу операторы арқ ылы меншіктеледі. Компонент қ асиетінің мынадай тү рлері болады.

1. Name қ асиеті (TComponent Name типті) компонент атын кө рсетеді. Ә рбір жаң а типте автоматты тү рде компонент аты жә не нө мірі пайда болады. Мыс: Form1, form2, …edit1, edit2…

Button1, button2…
Ә р компоненттің қ алыпты жағ дайдағ ы атын ың ғ айлы етіп ө згертіп алуғ а болады. Мыс, терезені жабатын кнопка атын Btnclose т.с.с

1. Caption қ асиеті (TCaption типті) компоненттің тақ ырып жолынан тұ рады. OldString типті мыс: бірінші формағ а екінші кнопка қ ойып олардың тақ ырыбын да, нет етіп жазуғ а болады. Ол ү шін сә йкес кнопканы шертіп қ асиеттер терезесінен 1) Caption: Да

2) Button1. Caption: ’Да’;
Caption: Нет
Button1. Caption: ’Да’;
Form1.Caption: =’Калькулятор’

3. Color қ асиеті (TColor типті) компонент тү сін, фонын анық тайды.
Тұ рақ ты Тү сі.
СlAqua ашық кө гілдір
ClBlack қ ара
CLBlue кө к
CLGreen жасыл

4.Cursor қ асиеті компонент қ озғ ағ ан кездегі mouse кө рсеткішінің тү рін анық тайды. Mouse кө рсеткішінің ө з бетінше жасауғ а да болады. Ол ү шін кез келген графиктік редактор немесе Delphi-дің Image Editor қ олданылады. Сервис→ Image Editor.

Мысалы:
CrDefault-кө рсеткіш қ алыпты жағ дайда стрелка тү пінде.
CrNone- кө рсеткіш кө рінбейді
CrArrow- стрелка тү рінде
CrCross- крест тү пінде
CrDrag-қ ағ аз бетіндегі стрелка тү рінде
CrHourCass-қ ұ мсағ ат тү рінде т.с.с

5.Enabled қ асиеті (Boolean типті).Компонент белсенділігін анық тайды. Егер қ асиет мә ні true (ақ иқ ат) болса, кампонент белсенді.Егер Edit редактордың кө мегімен жазу мә нін ө згертпеу қ ажет болса, edit1.Enabled: =false; ө згертуге болатын болса Enabled: = true.

Ескерту. Компонент мә нін ө згерту немесе ө згертпеуді Read only қ асиетінің мә нін сә йкесінше true, false етіп қ ойып та ө згертуге болады.

edit1. Read only: =false; болса тексті редакциялау мү мкін емес. Ондағ ы тексті тек оқ у ғ ана мү мкін.
6.Text қ асиеті (TCaption типті) компонентпен байланысты жолдан тұ рады. Мыс: edit1.text: =’Hello’ edit1.text: =Int to Str
7.Font қ асиеті (TFont типті) компоненттегі текстті шрифті анық тайды. TFont класының негізгі қ асиеті:
– Name (TFont Name типті)- шрифт атын анық тайды. Мыс: Areal немесе Times New Roman
– Size (TFont Style типті)- шрифт ө лшемін пунктпен береді.(1 h/m=1/72 дюйм)
– Height (Integer типті)- шрифт ө лшемін пиксельмен береді.
– Style (TFont Style типті) – шрифт cтилін орнатады жә не тө мендегі мә нді қ абылдауы мү мкін:

· Gs Halic- курсив

· Gs Bold- полужирный

· Gs Unterline- асты сызылғ ан

· Gs StLineOut- ү сті сызылғ ан

– Color (TColor типті) текст тү сін басқ арады. Site Hight бір – бірімен ө зара тә уелді, біреуіне мә н тағ айындағ анда
2 – автоматты тү рде ө згереді.
Мыс: Edit1.Font.Color: =clgreen;
Edit1.Font.Height: =25;
Edit1.Font.Style: =[gs Bold]

8. Hint (String типті) қ асиеті компонентке подсказка қ ою ү шін қ олданады. Подсказка шығ у ү шін Boolean типті ShowHint қ асиетінің мә нін true етіп қ ою керек.(қ алыпты жағ дайда оның мә ні: false).
Мысалы:
procedure TForm1.form Create (Sender: TObject);
Button1.showHint: =true;
Button1.Hint: =’Это кнопка’;
Application Hint Color: =clred;
Application.Hint Pause: =200;

Application айнымалысы (TApplication типті) обьектілі айнымалы болып табылады. Delphi жаң а жоба жасағ анда бұ л обьектіні автоматты тү рде анық таqды. Жоғ ардағ ы мысалда қ ызыл тү сті подсказка 200мил.сек аралығ ында экранғ а шығ ады.

9.Visible қ асиеті компонент кө рінуін басқ арады. (bollean типті) true болса, компонент кө рінеді, керісінше жағ дайда кө рінбейд. Мыс:
edit1.Visible: =’true’;
edit1.Visible: =’false’