Туристік өнімді жылжытуда жарнаманың атқаратын рөлі

Керекті нә тижеге жету ү шін ө німді жылжыту бағ дарламасында ә р тү рлі тә сілдер қ олданылуы керек.

Жарнама, ә рине, туристік тауарлар мен қ ызметтерді сату мен ө ткізудің маң ызды элементі. Кө п турфирмалар жарнаманы сатуды жылжыту ү шін қ олданады. Сатудан тү скен пайданың 5% жарнамағ а жұ мсалады.

Жарнаманың кө птеген анық тамалары бар, бірақ барлығ ында ортақ сипат бар:

1. жарнама-тура емес байланыс қ ұ ралы;

2. жарнама-жаппай байланыс қ ұ ралы; адамдардың ү лкен санына арналғ ан.

3. жарнама персоналды сатумен тығ ыз байланысты.

4. мақ саты-тұ тынушының назарын аударып, тауарды тікелей емес жылжытатын агентіне айналдыру[3].

Жарнаманың мақ саты-тұ тынушының назарын аудару, қ ызығ ушылығ ын туғ ызу, ақ парат беру.

Туристік фирма мұ ндай ә дістерде ө ткізуді ынталандыру ү шін қ олданады. Мысалы: бірың ғ ай топтар (студенттер, зейнеткерлер) ү шін ө лі сезондарда авиабилеттер, қ онақ ү й нө мірлері арзанырақ. Сонымен қ атар, кә де-сый беру, акциялар жасау.

Қ оғ аммен байланыстар - ол фирманың коммуникациялық қ ызметінің бір бө лігі. Мақ саты-фирмағ а деген кө зқ арасты жақ сарту. Турө німді жылжытудағ ы қ оғ аммен байланыстардың басты тә сілдері: басылымдардағ ы ақ парат, пресс-конференциялар, жә рмең келерге жә не т.б. қ атысу кө рсету орнын тұ гынушыларғ а жақ ындату табылады. Ә рбір қ ызмет тү рлері ө ндіріс, тұ тыну, қ олдану жә не белгіленуіне қ арай ө згеше ерекшеліктерімен сипатталады. Сол себепті жекелей қ ызмет тү рі маркетингін, оның ө згешелігін есепке ала отырып қ арастыру маң ызды мә селе. Тауарды нарық қ а жылжыту жү йесіндегі маркетингтің классикалық тұ жырымдамасында жарнаманы ең бірінші орынғ а қ ояды. Ол болашақ сатып алушылардың санасы мен назарына тауарлар мен қ ызметтер туралы маң ызды фактілер мен мә ліметтерді жеткізу ү шін кө ркем кө рсетілген нысанда қ ысқ а жә не нұ сқ а тү рінде ұ сынылады. Турө німді жылжытуда жарнаманың бірнеше тү рін пайдаланады.Олар:

Тауар жарнамасы – туристік ө німге сұ ранысты қ алыптастыратын жә не оғ ан ынталандыратын жарнама. Бұ ндай жарнама клиенттерге ө нім туралы толық ақ парат беріп тұ рады.Жарнаманың мә ні оның қ оғ амдағ ы алатын қ оғ амдық, экономикалық, маркетингтік жә не коммуникациялық рө ліне байланысты.

Престижді жарнама немесе имидж-жарнамасы (фирма беделі жарнамасы) – фирманың артық шылық тарын кө рсететін, оны бә секелестерден айыратын жарнама. Жарнаманың мақ саты – ә луетті клиенттерді ө зіне тарту.

Фирманың мү мкіндіктері туралы жарнама – бұ ндай жарнама фирманың мү мкіндіктері туралы мақ сатты аудиторияны керекті ақ параттармен қ амтамасыз етеді.

Қ ажеттілік жарнама – фирма туралы серіктестерді ақ параттау ү шін берілетін жарнама. Бұ ндай жарнама арқ ылы фирма жұ мысшыларды, делдалдарды ө зіне тартады, сонымен қ атар материалды-техникалық ресурстарды іздестіреді немесе сатады (мысалы, офистерді, кө лікті, жиһ аздарды, оргтехниканы).

Ақ параттық жарнама – тұ тынушыларды жаң а қ ызметтер мен жаң а фирмалармен таныстыратын жарнама.

Сендірушілік – жарияланатын ө німнің басқ а бә секелестік ө німнен артық шылығ ын кө рсететін жарнаманың тү рі.

Ескерту жарнамасы – тұ тынушылар есіне тауар (фирма) туралы ақ паратты сақ тауғ а арналғ ан жарнама.

Тиімді жарнама – ә луетті тұ тынушының ө нім (фирма) туралы керекті ақ парат беріп, оларды дә лелдеп тұ ратын жарнама.

Эмоционалды жарнама – тұ тынушылардың сезіміне, эмоциясына ә сер ететін жарнама (мысалы, брошюра, журнал, иллюстрация арқ ылы).

Селективтік (таң дамалы) жарнама – тұ тынушылардың белгілі бір тобына, яғ ни нақ ты нарық сегментіне арналғ ан жарнама.

Жалпылама жарнама – тұ тынушылардың барлығ ына, яғ ни жалпы нарық қ а арналғ ан жарнама.

Жергілікті – белгіленген жердегі ғ ана жарнама.

Аймақ тық – елдің белгілі бір аймағ ындағ ы жарнама.

Жалпы ұ лттық – мемлекет ішіндегі жарнама.

Халық аралық жарнама.

Жеке туристік фирманың атынан жарнама

Бірлескен жарнама – кө лденең жә не тікелей болуы мү мкін. Кө лденең бірлескен жарнама деген – бұ л белгілі бір ө німді жариялау ү шін бірқ атар туристік мекемелер бірлеседі. Тікелей бірлескен жарнама деген – бұ л туристік фирманың жә не туристік қ ызметті ө ң деушінің (қ онақ ү й, ресторан, кө лік) бірлесуі. Бірлескен жарнаманың артық шылық тары бар: жарнама бюджетің кө бейту, жарнама ақ паратты таратудың бірнеше қ ұ ралдарының пайдалану жә не т.б.

Баспасө з жарнамасы – газеттер, журналдар.

Баспа жарнамасы – анық тамалар, каталогтар, пресс-релиз, буклет.

Тікелей пошта жарнамасы – пошта хаттары, пошта арқ ылы видеокассеталар, видеодисктер.

Сыртқ ы жарнама – ү лкен габариттік плакаттар, газжарығ ы қ ұ рылымдар.

Транспорт жарнамасы – транспорт сыртындағ ы жарнама, транспорт салонындағ ы плакаттар жә не хабарландырулар.