Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Орташа тәуліктік үлгі жасау тәсілі
|
|
Астық тү скенде, оперативтік тә улік ішінде бір шаруашылық тан тү скен дақ ылдың біркелкілі кішігірім топтамаларды қ абылдағ анда орташа тә уліктік сынамалар жасайды. Егер кө з мө лшерімен қ арағ анда тү сi тү гі, ылғ алдылығ ы, тазалығ ы бірдей болса онда оның ә р қ айсына бө лек – бө лек біріктірілген сынама алады. Біріктірілген сынаманы нү ктелік сынамаларды біріктіру жә не мұ қ ият араластыру арқ ылы қ алыптастырады. Егер олардың сапасы, кө з мө лшермен салыстырғ анда, азды – кө пті бірдей болса, олардан орташа тә уліктік сынамалар жасалады. Ол ү шін ә р біріктірілген сынамадан, тү скен астық тың салмағ ына қ арай белгілі бір бө лігін бө ліп алады. Ол ә р тоннадан 50 г-га тең. Алынғ ан бө лікті ауызы жақ сы герметикалы жабылатын ыдысқ а салып жинайды. Ол ыдыстың сыртына қ ай шаруашылық тан келгені, дақ ылдың тү рі т.б. керекті мә ліметтер жазылып қ ойылады[17].
Бірақ, бірінші машинадан 2 кг біріктірілген сынама алу керек. Оның себебі машинаның кузовының (қ орапының) ұ зыны 3, 5 метр делік. Одан 8 нү ктелік сынама алады. Ә р сү ң гінің сиымдылығ ы 100г-ғ а тең болса, біріктірілген сынаманың массасы тек 800 г ғ ана болады. Стандартқ а сә йкес бірінші машинадан астық тың ылғ алдылығ ын влагомер жә не кептіргіш шкаф арқ ылы анық тайды. Сондық танда біріктірілген сынаманың массасы 2 кг-нан кем болмау керек. Кей жағ дайда осы оперативтік тә уліктің ішінде тек осы бір ғ ана машина келуі мү мкін. Ал стандарт бойынша барлық талдауларды жү згізу ү шін орташа сынаманың массасы 2 кг-нан кем болмауы керек, яғ ни бұ л жағ дайда осы біріктірілген сынама орташа сынама болып есептеледі. Орташа сынамалардың қ ажетті санын алу ү шін біріктірілген сынаманы бө лгіштердің кө мегімен бө лу қ ажет болады. Ол ү шін «БИС–1» бө лгішін пайдаланылады. 2.3.1 суретте «БИС–1» бө лгіш қ ондырғ ының сұ лбасы кө рсетілген.
Бө лгішпен жұ мыс істеудің алдында оның тү тіктерінің (каналдарының)ө ткізгіштігін тексеріп алу керек. Тексеру 2 кг астық ты ө ткізу арқ ылы орындалады: 1–ші рет оң жақ тағ ы тү тікті (каналды) жауып басқ аларын ашады; 2–ші рет сол жақ тағ ы тү тікті (каналды) жауып, басқ аларын ашады; 3–ші рет оң жә не сол жақ тағ ы тү тіктерді (каналдарын) екеуінде жауып, басқ аларын ашады. Одан кейін барлық тү тіктерді (каналдарды) ашып астық ты бө леді. Осы тексеруді 3 рет жү ргізіп орташа мағ ынасын алады. Осы алынғ ан санды екіге бө ліп 100-ге кө бейтіп, оның процентін табады. Ол мынағ ан тең болу керек 
(кесте 2.3.1).
а б
2.3.1. Сурет БИС–1 бө лгіші: а - сұ лбасы; б - жалпы кө рінісі
1 - қ ұ лыптың тұ тқ асы; 2 - ө лшемдерді бө лгенде пайдаланылатын кесте; 3 - қ арайтын терезе; 4 - сырткы цилиндр; 5 - тесікті ашып, жабатын тұ тқ а; 6 – ө лшем алатын лотоктар; 7 - керексіз астыкты салатын шө міш; 8 - ө лшем алатын шө міш.
2.3.1- Кесте. Тү тіктерден бө лініп алынғ ан астық тын проценттері
| Тү тіктер (каналдар) | Бө лініп алынғ ан астық тын проценті | |||
| Оң жақ тағ ы тү тік жабық | Сол жақ тағ ы тү тік жабық | Оң жә не сол тү тіктер жабық | Барлық тү тіктер ашық | |
| Сол Оң Орталық Артқ ы | – | – | – – |
Осы тә жірибелерді жасап ә р тоннадан 50 г дә нді біріктірілген сынамадан бө ліп алып кестесін (кесте 2.3.2) жасайды. Ол кестені келесі бетте кө рсетеміз.Бір машинадан алынғ ан біріктірілген сынаманы ө лшейді, тапсырылғ ан астық тың массасы арқ ылы 4.4 кестеден бө лгіштің қ ай бө лігіне қ ою керек екенін табады да, оны сол жақ тағ ы тү тіктің (каналдың) шкаласына қ ояды. Сонда осы тү тікте бө лінген мө лшерді орташа тә уліктік сынамағ а қ осады.
Егер сол жақ тағ ы тү тіктін шкаласы жетпесе, қ алғ аның оң жақ тағ ы тү тіктен қ осуғ а болады. Талдау жә не арбитраждау ү шін таң далатын орташа сынамалардың саны келісім шартта кө рсетілу керек немесе сатушы мен сатып алушының екі жақ ты келісімімен белгіленуі керек.
Қ олмен таң дау арқ ылы орташа сынаманы қ ұ растыруғ а рұ қ сат етіледі. Ол ү шін біріккен сынаманы тегіс бетті ү стел ү стіне себеді, дә нді текше тү рінде бө леді жә не қ исайғ ан қ абырғ алы екі қ ысқ а ағ аш планканың кө мегімен араластырады. Араластыруды текшенің қ арама қ арсы жақ тарынан планкағ а алынғ ан дә ндер, бірімен бірі араластырғ аннан кейін білікше қ ұ рай отырып, ортағ а бір мезгілде себілетіндей етіп жү ргізу керек.
2.3.2. - Кесте. Біріктірілген сынаманы бө ліп алуы
| Біріктірілген сынаманың салмағ ы, г | Біріктірілген сынамадан алынатын мө лшердің қ абылданғ ан астық қ а қ атынасы, тонна | |||||||||||
| 3, 0 | 3, 2 | 3, 4 | 3, 6 | 3, 8 | 4, 0 | 4, 2 | 4, 4 | 4, 6 | 4, 8 | 5, 0 | 5, 3 | |
| 13, 6 12, 5 11, 5 10, 7 10, 0 9, 4 8, 8 8, 4 7, 9 7, 5 7, 2 6, 8 6, 5 6, 3 6, 1 | 14, 5 13, 4 12, 3 11, 4 10, 6 10, 0 9, 4 8, 9 8, 4 8, 0 7, 6 7, 3 7, 0 6, 7 6, 4 | 15, 4 14, 2 13, 1 12, 1 11, 3 10, 6 10, 0 9, 5 8, 9 8, 5 8, 1 7, 7 7, 4 7, 1 6, 8 | 16, 4 15, 0 13, 8 12, 8 12, 0 11, 2 10, 5 10, 0 9, 5 9, 0 8, 6 8, 2 7, 8 7, 5 7, 2 | 17, 3 15, 8 14, 6 13, 6 12, 7 11, 9 11, 2 10, 5 10, 0 9, 5 9, 1 8, 6 8, 3 7, 9 7, 6 | 18, 2 16, 7 15, 4 14, 3 13, 3 12, 5 11, 8 11, 1 10, 5 10, 0 9, 5 9, 1 8, 7 8, 3 8, 0 | 19, 1 17, 5 16, 1 15, 0 14, 0 13, 1 12, 3 11, 7 11, 0 10, 5 10, 0 9, 5 9, 1 8, 7 8, 4 | 20, 0 18, 3 16, 9 15, 4 14, 7 13, 7 12, 9 12, 2 11, 6 11, 0 10, 5 10, 0 9, 6 9, 2 8, 8 | 20, 9 19, 2 17, 7 16, 4 15, 3 14, 3 13, 5 12, 8 12, 1 11, 5 10, 9 10, 5 10, 0 9, 6 9, 2 | 21, 8 20, 0 18, 4 17, 1 16, 0 15, 0 14, 1 13, 3 12, 6 12, 0 11, 4 10, 9 10, 4 10, 0 9, 6 | 22, 7 20, 8 19, 2 17, 8 16, 7 15, 6 14, 7 13, 9 13, 1 12, 5 11, 9 11, 3 10, 9 10, 4 10, 0 | 23, 6 21, 6 20, 0 18, 5 17, 3 16, 2 15, 3 14, 4 13, 7 13, 0 12, 5 11, 8 11, 3 10, 8 10, 4 |
Содан кейін білікшенің ұ штарынан ұ стап алып, екі планкадан бір мезгілде ортағ а тү сіреді. Осындай араластыруды ү ш рет жү ргізеді. Ү ш рет араластырғ аннан кейін біріктірілген сынаманы қ айтадан текше тү рінде тепе тең қ ылып жаяды жә не планкамен тө рт ү шбұ рышқ а диагоналы бойынша бө леді. Екі қ арама қ арсы ү шбұ рыштан дә ндерді алып тастайды, ал қ алғ ан екеуіндегіні біріктіріп жинайды, кө рсетілген тә сіл бойынша араластырады жә не қ айтадан 4 ү шбұ рышқ а бө леді, олардың 2-і екі ү шбұ рышта орташа сынаманы қ ұ райтын (2, 0±0, 1) кг дә н болғ анша келесі бө луге дейін барады. Осы қ алғ ан 2 кг астық орташа сынама деп есептеліп, одан осы тә улік бойында тапсырылғ ан астық тың барлық сапалық кө рсеткіштерін анық тайды[11].
Сынамалардың салмағ ы, 2.3.3 кестеде кө рсетілген сынамалардың салмақ тары ә детте барлық дақ ылдардағ ы дә ндер ү шін жарамды болады.
2.3.3 - Кесте. Сынамалардың салмағ ы
| Топтама | Нү ктелік сынама | Біріктірілген сынама | Орташа сынама |
| 500 т-ге дейін | 1 кг (max) | 100 кг | 5 кг |
Кейбір жағ дайларда, ө ткізілген сынақ тарғ а сә йкес ү лкен немесе кіші кө лемдегі орташа сынама қ ажет болуы мү мкін. Су транспорттарымен астық тү скенде немесе оларғ а астық тиегенде осы жұ мыстар бірнеше тә улікке созылады.Сондық тан олардан Біріктірілген сынаманыә р бір белгілі уақ ытта алып тұ рады бір немесе екі сағ атта бір рет.
2.3.4 кестеде кө рсетілген ережеге сә йкес алады, одан осы кө рсетілген тә сілдермен орта сменалық т.б сынамалар жасайды.Олардың сапасын бө лек анық тап, тиеп немесе тү сіріп біткен соң осы кө рсеткіштердің орташа есебін шығ арады.Осы кө рсеткіштерді сапалық қ ұ жатқ а жазады.