Фиксацияланған препарат дайындау

Фиксацияланғ ан препарат дайындау технологиясы

Зерттелетін заттың сипатына байланысты оны алу кезінде бактериологиялық ілмекті, пастер тү тікшесін немесе инені пайдаланады

Тығ ыз ортада ө сірілген бактериялар дақ ыланғ ан жағ ынды дайындау ү шін ә йнекше бетіне физ. ерітінді немесе су тамызады. Ілмекті қ алам сияқ ты ұ стайды. Ілмектің жұ мыс істейтін шетін алдымен, содан кейін барлық металды бө лігін вертикальды жағ дайда от жалынында қ ыздырады. Зерттелетін дақ ыл бар пробирканы сол қ олдың сұ қ саусағ ы мен ү лкен саусағ ының (басбармағ ымен) арасында ұ стайды. Бактериологиялық ілмектің оң қ олымен алып оны от жалынында қ ыздырады. Ілмекті оң қ олынан шығ армай шынашағ ымен тығ ынды алақ анына қ арай қ ысып, пробиркадан шығ арады. Пробиркамен жұ мыс істеу кезінде қ олда болуы керек. От жалынында тығ ынды жә не пробирка шетін қ ыздырып ө ң дейді. Ілмекті пробирка ішіне енгізеді. Ілмекті пробирка қ абатына қ айта-қ айта тигізіп суытады (ыстық ілмек микроб дақ ылын ө лтірмеуі ү шін). Микроб дақ ылын алып, пробирка қ абатына тигізбей сыртқ а шығ арады. Дақ ылы бар ілмекті ұ стай тура от жалынының ү стінде пробирканы тығ ынымен жабады. Пробирканы штативке қ ояды. Аталғ ан барлық амалдар от жалынының маң ында атқ арылады. Микроб дақ ылын ә йнекше бетіндегі тамшығ а салып диаметрі 1, 0-1, 5 см ауданғ а біркелкі етіп жағ ып шығ ады. Ілмекшегі дақ ыл қ алдық тарын от жалынында ө рттеп жояды. Жағ ынды ү лкен емес, жұ қ а біркелкі езілген болуы керек. Жағ ындыны ауада бө лмелік температурада қ ұ рғ атады. Процесті жылдамдату ү шін от жалынының ү стінде шамалы жылытып қ ұ рғ атуғ а болады.

Жағ ындыны фиксациялау

Жағ ынды толық кепкеннен кейін оны фиксациялайды, соның нә тижесінде микробтар ө леді жә не ә йнекшеге бекітіледі. Фиксация микробтардың бояу дең гейін арттырады, олар тірі кезінде бояғ ыштарды нашар қ абылдайды. Ең қ арапайым жә не кең қ олданылатын ә діс-қ ыздырып фиксациялау. Бетінде жағ ынды бар ә йнекшені от жалынының ө тінен жайлап ү ш қ айтара ө ткізеді. қ атты қ ыздырып алмау ү шін препаратты фиксациялау уақ ыты 5-6 сек аспау керек, от жалынның тікелей ә сер етуі 2 сек аспау керек. От жалынынан басқ а келесі фиксациялау ә дістері қ олданылуы мү мкін:

Ø 96⁰ этил спирті фиксациялау уақ ыты 10-15 мин

Ø Абсолютті спирт пен сумен шайып тастайды

Ø Метил спирті-5 мин

Ø Ацетон-5 мин

Ø 1% сулема ерітіндісі-10-15 мин содан кейін препаратты NaCl ерітіндісімен немесе сумен шайып тастайды

Ø AgNO₃-дің 10% ерітіндісі-10 мин

Ø Буэн сұ йық тығ ы: сұ йытылмағ ан формамен 10 мл +мұ зды сірке қ ышқ ылы 2 мл + пикрин қ ышқ ылының қ анық қ ан сулы ертіндісі 30 мл

Ø Карнуа сұ йық тығ ы: мұ зды сірке қ ышқ ылы 10 мл + хлороформ 30 мл + 96⁰ спирт 60 мл

Фиксацияланғ ан препарат бояуғ а дайын

СІЗДЕРДІҢ НАЗАРЛАРЫҢ ЫЗҒ А БІР, ЕКІ, Ү Ш ЖӘ НЕ ОДАНДА КӨ П ЖАУАПТАРЫ БАР ТАПСЫРМА БЕРІЛГЕН. ДҰ РЫС ЖАУАБЫ БАР КЛАВИАТУРАЛАРДЫ БАСЫҢ ЫЗ

1. ГРАМ (+) ЖӘ НЕ ГРАМ (-) БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ЖАСУША Қ АБАТЫНЫҢ ЖӘ НЕ ХИМИЯЛЫҚ Қ Ұ РАМЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

1. Сыртқ ы қ абық шасының қ уыстары тар

2. Сыртқ ы қ абық шасының қ уыстары кең

3. Тейхой қ ышқ ылының болуы

4. Пептидогликан қ абаты жұ қ а

5. Пептидогликан қ абаты қ алың

6. Сыртқ ы мембранасында ЛПС болуы

7. Рибонуклейн қ ышқ ылының магниттік тұ здары

8. Тейхой қ ышқ ылының жә не магний рибонуклеатының болмауы

2. ФИКСАЦИЯЛАУДЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ ТӘ СІЛІ КЕЗІНДЕ ПРЕПАРАТ БАР ЗАТТЫҚ Ә ЙНЕКШЕНІ Ө ТКІЗЕДІ---------------------------------------

3. ФИКСАЦИЯЛАУДЫҢ ХИМИЯЛЫҚ ТӘ СІЛІ КЕЗІНДЕ ПРЕПАРАТ БАР ЗАТТЫҚ Ә ЙНЕКШЕНІ САЛАДЫ-------------------------------------------------------

3.ФИКСАЦИЯЛАНҒ АН ЖАҒ ЫНДЫ ДАЙЫНДАУ ЭТАПТАРЫ

ð Сұ йық материалдан

ð Заттық ә йнекшені майсыздандыру

ð От жалынында жағ ындыны фиксациялау

ð Жағ ындыны ауада немесе от жалынының ү стінде шамалы жылжытып қ ұ рғ ату

ð Зерттелетін сұ йық тық ты ілмектенбір тамшысын ә йнекше бетіне тамызу

ð Дақ ылды енгізіп, диаметрі шамамен 1-1, 5 см шең бер жасап, ілмекпен біркелкі жағ ып шығ у

4.ТЫҒ ЫЗ Қ ОРЕКТІК ОРТАДАН ФИКСАЦИЯЛАНҒ АН ЖАҒ ЫНДЫ ДАЙЫНДАУ ЭТАПТАРЫ

ð Заттық ә йнекшені майсыздандыру

ð От жалынында жағ ындыны фиксациялау

ð Ә йнекше бетіне су немесе физ. ерітіндісін тамызу

ð Жағ ындысы ауада немесе от жалынының ү стінде шамалы жылытып кептіру

ð Дақ ылды ө ткізіп диаметрі 1-1, 5 см шең бер жасап, ілмекпен біркелкі жағ ып шығ у

Тақ ырып. Спирохета, актиномицет, риккетсия, хламидия, микоплазма, саң ырауқ ұ лақ, вирустар морфологиясы. Вирусологиялық зерттеу ә дісі. Нативті жағ ынды жасау техникасы. Бактерияларды тірі кү йінде зерттеу.

Мақ саты: Спирохета, актиномицет, риккетсия, хламидия, микоплазма, саң ырауқ ұ лақ, қ арапайымдылар, вирустардың морфологиясын, қ ұ рылымын, таксономиялық жағ дайын, адам ағ засының патологиясындағ ы рө лін зерттеу. Тірі қ алыпта бактерияны зерттеудің техникасы туралы тә жірибелік дағ дв қ алыптастыру. Студенттерге қ арапайым жә не кү рделі бояу ә дістері, микроорганизмдер физиологиясы, микроскопиялық ә дістер негіздері, спораларды, талшық тарды, капсуламен анық тау тә сілдері туралы негізгі компетенцияларды қ алыптастыру

3.Оқ ытудың міндеттері:

- Спирохета, актиномицет, риккетсия, хламидия, микоплазма, саң ырауқ ұ лақ, қ арапайымдылар, вирустар қ ұ рылымының ерекшеліктері туралы студенттерде білім қ алыптастыру

- олардың қ асиеті мен адам патологиясындағ ы рө лі туралы білім қ алыптастыру

-нативті бактериалды препарат дайындау техникасы бойынша студенттерде білім қ алыптастыру;

-бактерияларды тірі қ алпында зерттеу жү ргізуге ү йрету.

-Студенттерге микроорганизмдерді қ арапайым жә не кү рделі ә дістермен соның ішінде Грам ә дісімен бояуды игеруді ү йрету;

-Микроскопиялық ә дістер негізі туралы білімін қ алыптастыру;

-Спораларды, талшық тарды, капсуланы анық тау ә дістерін зерделеу

Оқ ытудың ақ ырғ ы нә тижелері

Студент:

Білу керек:

микроскопиялық препараттарды қ алай дайындауды;

қ арапайым бояу тә сілдері

Грам ә дісімен бояуды

спирохеталардан, актинамицеттердің, риккетсиялардың, хламедиялардың, микоплазмалардың, саң ырауқ ұ лақ тардың, қ арапайымдылардың морфологиясын жә не қ ұ рылымын зерделеуді.

Істей білуі керек:

жағ ындыны қ арапайым ә діспен бояуды

жағ ындыны кү рделі ә дістермен бояуды

Грам (Синев модификациялы) ә дісі бойынша жағ ынды бояуды

микробтарды идентификациялау ү шін морфологиялық қ асиеттерін пайдалануды

Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1) Қ арапайым бояу ә дістері. Бактериологиялық тә жірибеде қ олданылатын бояғ ыштар

2) Кү рделі бояу ә дістері

3) Грам ә дісімен бояу. Синев модификациясының мә нісі

4) Циль-Нильсен ә дісі, оның мә нісі, бояу техникасы, практикада қ олданылуы

5) Спораларды, талшық тарды капсулаларды, волютин дә ндерін анық тау ә дістері

6) Спирохеталардың, актиномицеттердің, риккентаялардың, хламидиялардың, микоплазмалардың, саң ырауқ ұ лақ тардың, қ арапайымдылардың морфологиясы жә не қ ұ рылымы

. Оқ ытудың жә не сабақ берудің ә дістері (шағ ын топтар, пікір-сайыс, ситуациялық тапсырмалар, жұ птасып жұ мыс атқ ару, презентациялар, кейс-стадилер жә не т.б.)

Пассивті ә діс – сұ рау, тү сіндіру.

Белсенді ә діс (тә жірибелік сабақ тарды орындау жә не талдау, хаттамалар толтыру, мультимедиялық базалар мә ліметтерімен, компьютерлік ү лгілермен жә не бағ дарламалармен жұ мыс атқ ару).

Интерактивті ә діс (ситуациялық тапсырмалардыорындау, топтарда жұ мыс атқ ар, блиц-сұ рау жү ргізу, іскерлік жә не рө лдік ойындар, милық шабуыл, сындарлы ойлану, мини-зерттеулер жә не т.б.).

5.Тақ ырып бойынша тапсырма:

1.Тығ ыз жә не сұ йық қ оректік ортада нативті бактериялық препарат дайындау техникасын мең геру.

2.Бактерияларғ а тірі қ алпында микроскопиялық зерттеу жү ргізу.

3. Иректелген бактериялардың морфологиялық ерекшелігін, бояу ә дісін, тудыратын ауруларды атау.

4. Актиномицеталардың морфологиялық ерекшелігін, адам патологиясындағ ы рө лін кө рсету.

5. Риккетсияның морфологиялық ерекшелігін, бояу ә дісін, адам патологиясындағ ы рө лін атау.

6. Хламидия мен микоплазманың морфологиялық ерекшелігін, адам патологиясындағ ы рө лін кө рсету.

7. Саң ырауқ ұ лақ тардың морфологиялық ерекшелігін, адам патологиясындағ ы рө лін кө рсету.

8. Қ арапайымдылардың морфологиялық ерекшелігін, адам патологиясындағ ы рө лін кө рсету.

9. Вирустардың морфологиялық ерекшелігін, адам патологиясындағ ы рө лін кө рсету.

6.Таратылатын материал:

Демонстрациялық материал:

-кандида тұ қ ымдас саң ырауқ ұ лақ тардың ө сетін қ оректік ортасы;

- плесен саң ырауқ ұ лақ тардың ө сетін қ оректік ортасы;

- «Микробиология бойынша атлас» компьютерлік бағ дарламасы:

- спирохета морфологиясы

- саң ырауқ ұ лақ морфологиясы

- риккетсия морфологиясы

- хламидия морфологиясы

- микоплазма морфологиясы

2. РИФ:

- хламидиядан алынғ ан жағ ынды