Көліктік және оқ-дәрілік жарақат.

Қ озғ алыстағ ы кө лік қ ұ ралының бө ліктерімен келтірілген немесе қ оғ алыстағ ы кө лік қ ұ ралынан қ ұ лау нә тижесінде пайда болғ ан зақ ымдардың кешені кө ліктік зақ ымдар (жарақ аттар) деп аталады. Кө ліктік жарақ атқ а жол-кө ліктік, авиациялық жә не су кө лігіндегі жарақ атты жатқ ызады. Жол-кө ліктік жарақ аты тү ріне қ арай автомобильдік, мотоциклеттік, велосипедтік, тракторлық, темір жолдық жә не жегін кө ліктік деп бө лінеді.

Автомобильдік жарақ ат. Автомобильдік жарақ ат жоғ арыда аталғ ан жол-кө лік жарақ аттарының арасында жиі кездеседі жә не барлық кө ліктік жарақ аттың 75% қ ұ райды. Кө ліктік жарақ аттар қ озғ алыстағ ы кө лік қ ұ ралының бө ліктерімен келтіріледі немесе қ оғ алыстағ ы кө лік қ ұ ралынан қ ұ лау нә тижесінде пайда болады. Тұ рғ ан автокө ліктің немесе одан бө лініп (мысалы, жарылыс кезінде) тү скен бө ліктерімен келтірілген зақ ымдарды автомобильдік жарақ аттарғ а жатқ ызбайды. Сонымен бірге, жү ргізушінің немесе жолаушының автокө лік ішінде суғ а кетуінен, кө міртегі тотығ ымен уланудан, кү йіп қ алудан туындағ ан ө лімде автокө ліктік жарақ аттарғ а жатпайды.

Автокө ліктік жарақ аттарды келесі тү рлерге бө леді:

- жү ріп келе жатқ ан автокө ліктің жаяу жү рушімен соқ тығ ысуынан;

- автокө лік доң ғ алағ ымен адам денесінен ө тіп кетуден;

- жү ргізушінің (жолаушының) жү ріп келе жатқ ан автокө ліктен қ ұ лауынан;

- жү ргізушінің жә не жолаушының автокө лік ішінде;

- жү ріп келе жатқ ан автокө лік бө лігі мен басқ а кедергілер арасында адам денесінің қ ысылуынан;

- араласқ ан (комбинацияланғ ан).

Мотоциклеттік жарақ ат. Автомобильдік жарақ атқ а қ арағ анда мотоциклеттік жарақ ат маусымдылығ ымен жә не бұ л жарақ аттың нақ ты тү ріне қ арамастан жолаушыларда да, жү ргізушіде де жарақ ат пайда болуының жоғ ары пайыздылығ ымен ерекшеленеді.

Тақ ырыпқ а арналғ ан ә дебиет:

1. В.Н. Крюков, Сот медицинасы, - Москва: «Норма», 2004

2. В.Л. Попов, Сот-медициналық сараптама, Анық тамалық: - Санкт-Петербург: «Питер», 1997 ж.

3. В.Л. Попов, Сот медицинасы: - Санкт Петербург: «Питер», 2002 ж.

4. Г.С. Шанаева, Сот-медициналық сараптама: -Алматы: - «Дә некер», 2003 ж.

5. А.Л. Стешиц, Жол-кө лік апатындағ ы сот-медициналық сараптама: - Москва: «Норма», 1992 ж.

6. А.А.Солохин, Автомобильдік жарақ аттың сот-медициналық сараптамасының сұ рақ тары: - Москва «ЦОЛИУВ», 1983 ж.

Дә ріс

Тақ ырыбы: Денсаулық тың бұ зылуы жә не улану салдарынан туындағ ан ө лім

Мақ саты: Токсикология тү сінігін ашу жә не улар ә серінің тү сінігін беру

Жоспары:

Ащы улармен улану (қ ышқ ылдармен, сілтілерменщелочами).

Іріткі улармен улану (сынаппен, мышьякпен, фосформен, мырышпен жә не басқ а қ оспалармен).

Анғ а ә сер ететін улармен улану (кө міртегі тотығ ы, натрий интригі).

Жалпы функцияғ а ә серлі улармен улану (цианисті қ оспалар, кү кіртті сутегі, кө мірқ ышқ ыл газ).

ОЖЖ (ЦНС) ә сер етуші улармен улану.

Этилді алкогольмен, суррогатты алкогольмен улану.