Тақырып. Инфекциялық аурулардың иммунды алдын-алуы және иммунды терапиясы. Иммунды патологиялық жағдайлар.

2.Мақ саты:

Студенттергу инфекциялық аурулардың иммунды алдын-алуы жә не иммунды терапиясы тақ ырыбында білімін жетілдіру. Иммунды патологиялық жағ дайлар

3.Оқ ытудың міндеттері:

Студенттердің білімін қ алыптастыру:

- инфекциялық аурулардың иммунды алдын алуы жә не иммунды терапиясы принциптері.

- иммунды патологиялық жағ дайла туралы тү.сініктеме жә не оның типтері.

- иммунды жетіспеушілік типтері.

- тездетілген жә не жылдамдатылғ ан типтеріндегі аллергиялық реакциялардың механизмдері

- табиғ и белсенді иммунитет дамуындағ ы вакциналар ролі.

- табиғ и пассивті иммунитет дамуындағ ы сарысулар ролі

- емдік жә не диагностикалық мақ сатта қ олданвылатын сарысулар.

- иммунды патологиялық жағ дайлар, классификациясы.

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Вакциналар. Тү рлері. Қ олданылу тә сілдері.

2. Сарысулар. Тү рлері. Қ олданылу тә сілдері.

3. Иммундыпатологиялық жағ дайлар типтері.

4. Аллергия. Даму механизмі.

5. Білім беру жә не оқ ыту ә дістері: (кішігірім топтар, сабақ барысында жұ мыс, кейс-стадиялар, пікірталастар, ситуациялық есептер, презентациялар жә не т.б.)

Пассивті ә діс - тү сіндіру.

Белсенді ә діс – тә жірибелік жұ мысты орындау жә не талқ ылау, зерттеу хаттамасын толтыру; мультимедиялық мә ліметтер базасым, компьютерлік моделдержә не бағ дарламалармен жұ мыс жасау.

Интерактивті - кішігірім топтарда жұ мыс жасау.

6. Ә дебиеттер:

Негізгі:

1.Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология.- М.: МИА, 2005. - 734 с.

2.Медицинская микробиология, вирусология, иммунология (под ред. Воробьёв А.А) МИА., Москва, 2004.- 690с.

3.Коротяев А.И, Бабичев С.Л. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология. - СПб.: Спец. лит, 2000. - 591 с.

4.Медицинская микробиология /Гл.ред В.И. Покровский, O.K. Поздеев. - М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2006. — 1200 с.

5.Тец В.В. Руководство к практическим занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии и иммунологии – М.: Медицина, 2002. - 352 с.

6.Компьютерная программа " Диаморф" - " Медицинская микробиология" - атлас-руководство по бактериологии микологии, протозоологии и вирусологии под редакцией акад.проф. Воробьева А.А.

7.Дикий И.Л, Сидарчук И.И. и др. Микробиология. Руководство к лабораторным занятием. Киев, 2004, 583 с.

Қ осымша:

1.Борисов Л.Б., Козьмин-Соколов Б.В., Фрейдлин И.С. Руководство клабораторным занятиямпо медицинской микробиологии, вирусологии, иммунологии. - М.: Медицина, 1993.

2.Н.Красилыников А II. Справочник по антисептике. - Минск. - Выс шк.- 1995. - 367с.

3.Галактионов В.Т. Иммунология. - М. - Изд. " РИЦ МДК". - 2000. – 487с.

4.Воробьев А.А. " Микробиология, иммунология". - М.: МИА, 2002.

5.Воробьев А.А., Кривошейн Ю.С., Широбоков В.П. Медицинская и санитарнаямикробиология. - М.: Издательский центр " Академия" – 2003. – 464 с.

6.Аравийский Р.А., Горшкова Г.И. Практикум по медицинской микологии. - С-Пб. - 1995. - 50 с.

7.Всант P., Мосс У., Уивер Р. Определитель нетривиальных патогенных грамотрицательных бактерий (аэробных и факультативно-анаэробных). - М.: Мир, 1999. – 791 с.

8.Внутрибольничные инфекции // Под ред. Р.П.Венцелла. - М.: Медицина, 1990.- 656 с.

9.Саттон Д., Фотергилл А., Ринальди М. Определитель патогенных и условно-патогенных грибов. - Изд. Мир, 2001. - 470 с.

10.МаянскийА.Н.Микробиология дляврачей. - Нижний Новгород: Издательство Нижегородской государственной медицинской академии, 1999. — 400 с.

11.Котова А.Л. Клиническая микробиология: Методические указания.-Алматы, 2004.- 162с.

12.Тец В.В. Справочник по клинической микробиологии – СП Стройлеспечать. – 1994.– 224 с.

13.Определитель бактерий Берджи /Под ред Д.Хоулта, Н.Крига, П.Снитаи др.// М.: Мир, 1997. - в 2 томах.

14.Вопросы общей вирусологии, под ред. Кисилева И.О. Санкт- Петербург, 2007, 375 с.

15.Поздеев О.К. Медицинская микробиология: Учеб. О.К.Поздеев; под ред. В.И.Покровского.-2-е изд.испр.-М.: ГЭОТАР-МЕД, 2004.-768 с

Қ азақ тілінде:

Негізгі:

1. Медициналық микробиология, Алматы, 2011, 683 б Рамазанова Б.А, Кудайбергенұ лы К.К редакциялаумен.

2. Б.А. Рамазанова, А.Л. Котова жә не т.б. Микроорганизмдер морфологиясы.(оқ у- ә дістемелік қ ұ рал) Алматы, 2007, 131б.

3. Б.А. Рамазанова, К.К Қ ұ дайбергенұ лы, А.Л Котова. Инфекция туралы ілім.(оқ у-қ ұ ралы) Алматы 2007, 111 б.

4. Б.А.Рамазанова, А.Л Котова жә не т.б. Микроорганизмдер физиологиясы. (оқ у - ә дістемелік қ ұ рал). Алматы, 2007, 126 б.

5. Б.А. Рамазанова, А.Л Котова жә не т.б. Микроорганизмдер экологиясы. (оқ у- қ ұ ралы). Алматы, 2007, 95 б.

6. Б.А. Рамазанова, А.Л Котова жә не т.б. Микробтарғ а қ арсы қ олданылатын препараттар (оқ у- қ ұ ралы) Алматы, 2007., 47 б.

7. Микробиология жә не вирусология (жалпы бө лімі): Оқ у қ ұ ралы /Ү.Т.Арық паева, К.Х.Алмағ амбетов, Н.М.Бисенова, Н.Б.Рахметова, Г.Д.Асемова, Койшебаева К.Б., Бисимбаева С.К., Калина Н.В./. 1-ші басылым. (Медициналық жә не фармацевтикалық мамандық бойынша жоғ ары оқ у орындарының студенттеріне арналғ ан оқ у қ ұ ралы) - Астана, 2005. – 208 б.

8. «Микроорганизмдердің морфологиясы» оқ у қ ұ ралы, Астана, 2004, 32б.; Микробиология жә не вирусология (жеке бө лімі): Оқ у қ ұ ралы /Ү.Т.Арық паева, К.Х.Алмағ амбетов, Н.М.Бисенова, Ә.Ө.Байдү йсенова, Н.Б.Рахметова, Г.Д.Асемова /1-ші басылым. (Медициналық жә не фармацевтикалық мамандық бойынша жоғ ары оқ у орындарының студенттеріне арналғ ан оқ у қ ұ ралы) - Астана, 2006. – 199 б.

Қ осымша:

1. Жалпы микробиологиядан лабораториялық сабақ тар бойынша оқ у-ә дістемелік қ ұ рал (А.Л. Котованың ред.). – Алматы, 1997.

Ағ ылшын тілінде:

Негізгі:

1.Richard V Georing, Hazel M Docrell, Mark Zukerman, Derek Wakelin, Ivan M Roit, Cedric Mims, Peter L Chiodini “Medical Microbiology”, 4^th Edithion, 2008, UK, p.656.

2.Jacquelyn G Black “Microbiology”, 7 ^th , WILEY, 2010, p.846

3. Patric R Muray, Ken S Rosenthal, Michael F Pfaller “Medical Mcrobiology”, 5^th Edithion, 2008, p.962

4. Cedric Mims, Hazel M Docrell, Richard V Georing, Ivan M Roit, Derek Wakelin, Mark Zukerman, “Medical Microbiology”, 3^th Edithion, 2004, ELSEVIER MOSBY, p.659.

5. Geo F Brooks, Kaaren C Carroll, Janett S Butel, Stephen F Morse, 24^th Edithion, JAWETZ, MELNICK& ADELBERG^S

6. Mark Gladwin, Bill Trattler, “Clinical Microbiology”, 4^th Edithion, MedMaster, Miami, 2007, p.393.

7. Anathanarayan R., Paniker C.K.J. Text book of microbiology. Orien Longman. Seven edition, 2005.

8. Medical microbiology. Ed.by Inta Ozols. Elsevier Mosby, 2004.

Қ осымша:

1.Robert M Diamond “Designing Assessing Courses and Curricula”, 3^th Edithion, Jossey-Bass, 2008, p.487

2.Patric Leonardi “Microbiology Study Guide: Key Review Questions and Answers”, Silver Educational Publishig, 2005, p.78

3.N.Cary Engelberg, Victor DiRita, Terence S Dermondy, “Mechanisms of Microbial Disease”, 4^th Edithion, Lippincton Williams& Wilkins, 2007, p.762

4.William F Strohl, Harriet Rouse, Bruce D Fisher, “Microbiology”, Lippincton^s, 2001, p.516

5.Jawetz, Melnic & Adelberg. Medical microbiology. Singapore. 2004.

6.Arora D.R. Text book of microbiology. CB. 2001.

7.William A. Stradit, Harriet Rouse, Bruce D. Fisher. Microbiology. 2001, Lippencott, Williams and Wilkins

8.Black Jacquelyn G. Microbiology. Principles & Applications, 1996 by Prentice-Hall, New Jersey

9.Medical microbiology. An introduction to Infectious Diseases. Ed. by Ryan Kenneth J. Appleton and Lange. Stamford, Connecticut, 1998.

10.Toni Hart, Paul Shears. Atlas de Roche de Microbiologie. - Paris., 1997.- 314р.

Бақ ылау (сұ рақ тар, тесттер, есептер, т.б.):

Сұ рақ тар:

Иммунитет.

1.Серотерапия, серопрофилактика.

2.Иммуноглобулиндер, алу принциптері, тә жірибеде қ олданылуы, мысалдар.

3.Терілік –аллергиялық сынамалар, олардың диагностикалық маң ызы, қ олданылатын аллергендер.

4.Ө ткізілетін вакциналардың сапасын бағ алау.

5.Иммундыпатологиялық жағ дайлар типтері.

6.Аллергия. Даму механизмі.

7.Ө лі вакциналармен алдын-алу ү шін инфекциялық ауруларғ а мысалдар келтір.

8.Серотерапия, серопрофилактика

9.Анатоксинмен алдын-алатын инфекциялық ауруларды атаң ыз.

10.Инфекциялық аллергия дегеніміз не?

11. Қ анның сарысулы бактериоцидтік қ асиеті немен байланысты?

12. Егулік алдын алу, тү рлері, алу шарттары.

13. Инфекциялық аурулардың серологиялық терапиясы алдын-алуы.

14.Приведите примеры инфекционных заболеваний, профилактика которых осуществляется с помощью убитых вакцин.

Жағ дайлық есептер:

1.Дә рігерге туберкулез ауруына қ арсы егу жаспарлау тапсырылды:

а) арнайы алдын-алуы ү шін ол қ андай препараттар қ олдану керек?

б) иммунизация қ алай жү ргізіледі?

в) егуге жә не ревакцинацияғ а ненің қ атысы бар?

2.Жұ мыс ү шін сіз келесі бакпрепараттарды алдың ыз:

1. Обағ а қ арсы вакцина

2. СТИ

3. Гонореяғ а қ арсы вакцина

4. Сіреспеге қ арсы адсорбцияланғ ан анатоксин

5. Сіреспеге қ арсы сарысу

6. Сібір жарасына қ арсы глобулин

Осы препараттар қ андай иммунитет туындатады? Оларды не ү шін қ олданамыз? Тірі жә не ө лі вакциналарғ а қ андай вакциналарды жатқ ызасыз?

3.Больной Н. Обратился к врачу с жалобой на появление насморка, чихания, затрудненного дыхания весной при цветении деревьев. Иногда эти явления повторялись летом, а осенью и зимой ничего подобного не замечал. Применение капель в нос, которые больной покупал в аптеке, не улучшали состояние больного. О каком заболевании можно подумать, внимательно изучая жалобы больного? Какие рекомендации можно дать этому больному?

4.В стоматологический кабинет пришел больной, которому перед экстракцией зуба сделали проводниковую анестезию, 0, 5% раствором новокаина. У больного через несколько минут развился анафилактический шок (бледность кожных покровов, холодный пот, нитевидный пульс, падение артериального давления).

К какой группе аллергических реакций относится анафилактический шок, возникший у больного на введение новокаина? как называется доза новокаина, которая вызвала шок? Какую ошибку допустил врач стоматолог?

Тесттер:

1. ИММУНОЛОГИЯЛЫҚ ТОЛЕРАНТТЫЛЫҚ ТУЫНДАЙДЫ:

1.Егер ағ за антигенмен есейген жағ дайда кездессе;

2.Антигеннің кө п бө лінуінің ә серінен туындайтын иммунокомпетентті жасушаларды қ ұ лыптағ анда;

3.Лифоцитті тінінің гипоплазиясы бар ересек ағ зағ а антигенді енгізгенде;

4.Т- жә не В- жасушаларының дифферцировкасының бұ зылуында;

5.Қ алыпты иммундық жү йесі бар ағ зағ а жоғ ары немесе тө менгі дозалы антигенді енгізгенде

2. ИММУНОЛОГИЯЛЫҚ ЕСТЕ САҚ ТАУҒ А ТӘ Н ЕМЕС:

1.Есте сақ таудың В- жасушаларымен белгіленген

2.Ағ зада ұ зақ сақ талады

3.Антиген туралы есте сақ тайды

4.Реттеуші қ ызмет атқ арады

5.Жылдам немесе екіншілік иммундық жауапты қ амтамасыз етеді

3. АЛҒ АШҚ Ы ИММУНОДЕФИЦИТ МЫНАМЕН БАЙЛАНЫСТЫ:

1. Т – жасушалардың субпопуляцияларының қ атынасытық бұ зылыстарымен

2. Иммундық жү йедегі ерте кезең дегі генетикалық бұ зылыстармен

3. Лимфоциттердің тү зілуінің бұ зылысымен

4. Антигендердің жоғ ары мө лшерін ағ зағ а енгізгенде антиденелерді жасай алмау қ абілетсіздігі

5. Гемоглобиннің мө лшерінің бұ зылысы

4. АНТИГЕНДІ МИМИКРИИДІҢ МІНЕЗДЕМЕСІНЕ ЖАТПАЙДЫ:

1. Микробтардың авируленттілігінің факторларының бірі

2. Қ оздырушыда қ иылыстық – жауап қ айтарушы антигендердің адамның антигендерімен кездесуі

5. ИММУНОДЕФИЦИТТІ Қ АЛЫПҚ А ЖАТПАЙТЫНДАРДЫ АТАҢ ЫЗ:

1. Барлық немесе жеке класстардағ ы гипогаммаглобулинемия

2. Айыршы безінің аплазиясы

3. ЖИТС

4. Иммундық толеранттылық

5. Комплемент жү йенің дефектісі

6. ВИРУСТЫҚ ЖӘ НЕ ЗЕҢ ДІК ИНФЕКЦИЯЛАРҒ А ТӨ ЗІМДІЛІКТІ ТӨ МЕНДЕТЕТІҢ ИММУНДЫҚ ЖЕТІСПЕУШІЛІК – ЖОҒ АРЫ ЖЕТІСПЕУШІЛІКТІҢ КЕСІРІНЕН:

1. В- жасушалардың

2. Т- жасушалардың

3. Макрофагтардың

4. Комплементтің

5. Нейтрофилдердің

7. ДӘ РІГЕРГЕ ТУБЕРКУЛЕЗГЕ Қ АРСЫ ЕГУ ЖАСАУ ТАПСЫРЫЛҒ АН. ДӘ РІГЕР АРНАЙЫ ПРОФИЛАКТИКА Ү ШІН Қ АНДАЙ ПРЕПАРАТТАРДЫ Қ ОЛДАНА АЛАДЫ:

1. Туберкулин

2. Этионамид

3. БЦЖ

4. Антитоксикалық сарысу

5. Тубазид

8. АНТИТОКСИКАЛЫҚ САРЫСУ Қ АНДАЙ АУРУДЫ ЕМДЕУ Ү ШІН Қ ОЛДАНЫЛАДЫ:

1. Дифтерия

2. Туляремия

3. Скарлатина

4. Тұ мау

5. Тырысқ ақ

9. АЛЛЕРГИЯ БҰ Л -

1. Иммундық статустың бұ зылысы

2. Жасушның жә не ағ заның структурасы мен қ ызметінің бұ зылуы

3. Ағ занығ жоғ ары сезімталдығ ы

4. Гиперпродуктацияғ а тұ қ ымқ уалаушылық бейімдеушілік

5. Генетикалық бө где заттардан қ орғ аныс

10. АЛЛЕРГИЯНЫҢ КӨ РІНІСІ:

1. Ағ заның жоғ ары сезімтал жағ дайы

2. Сезімталдық тың жоғ алуы

3. Антигенді қ айта енгізуге сезімталдық тың тө мендеуі

4. Иммунитеттің тү рінің бірі

5. Иммунитет тү сінігінің синонимі болып табылады

11. ЖАСУШАЛЫҚ ТИПТАҒ Ы АЛЛЕРГИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯЛАРҒ А ЖАТПАЙТЫН,.... КЕЗІНДЕГІ АЛЛЕРГИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯ:

1. Микозда

2. Туберкулезде

3. Атипиялық бронхиальді демікпе

4. Бруцеллезде

5. Туляремияда

12. ИНФЕКЦИЯ ОШАҒ ЫНДА ЖҰ МЫС ІСТЕГЕНДЕ Ұ СЫНЫЛАТЫН ВАКЦИНА:

1. Bordetellapertussis экстракты

2. Сэбина вакцинасы

3. Пневмококкты полисахарид

4. Корьғ а, қ ызаруғ а, паротитке қ арсы

5. Іш сү зегіне қ арсы