Газлифтті қондырғылардың классификациясы

2.14-сурет. Газлифтті қ ондырғ ылардың классификациясы

Газлифтті ә діспен ө ндіру негізінен ү здіксіз жә не периодты болып бө лінеді (2.14-сурет). Жұ мыстық агенттің ұ ң ғ ығ а берілуі бойынша газлифт компрессорлы жә не компрессорсыз болып бө лінеді. Жоғ ары қ ысымды газдың кө зі ретінде жоғ ары қ ысымды газ мұ най ө ндіретін ұ ң ғ ыдағ ы қ абаттан алынатын болса, онда газлифт ішкіұ ң ғ ылы компрессорсыз болып табылады (2.15-сурет).

2.15-сурет. Компрессорсыз лифт кезіндегі қ ондырғ ының сұ лбасы

Ұ ң ғ ыдағ ы (1) газ ү лкен қ ысымда (15-20 МПа) тазарту орнына (қ ұ рғ ату) (2) жеткізіледі де, сонан соң ол гидроциклонды сепаратор жә не конденсат жинағ ыш арқ ылы ө теді. Тазарту пунктінен кейін газ жалынсыз қ ыздырғ ыштарғ а (3) тү седі де, ары қ арай газ ү лестіргіш батареяғ а (4) беріледі. Газ 80-90 ⁰С градусқ а дейін қ ыздырылады. Газды қ ыздыру – тасымалдау жә не редуциялау кезіндегі гидрат қ ұ рылуынан сақ тайтын ө те тиімді ә діс. Батареядан кейін газ реттеуші штуцер (5) арқ ылы пайдаланушы мұ най ұ ң ғ ыларына (6) бағ ытталады. Сұ йық кө терілген соң газ газайырғ ышқ а (7) тү сіп тазаланып, сонан соң отын желілеріне жә не газ - бензин зауыттарына бағ ытталады. Газайырғ аштардан алынғ ан сұ йық ты ыдысқ а (8) жібереді.

Мұ найды компрессорлы ә діспен ө ндірген кезде қ ондырғ ының жалпы ү лгісі 2.16-суретте кө рсетілген (пунктирмен компрессорлы станцияның қ ондырғ ысы кө рсетілген).

Газ қ ұ быры (3) арқ ылы тү сетін газ компрессор станциясындағ ы газ дайындайтын торабқ а (4) келіп тү седі, бұ л жерде газ механикалық қ оспалардан, ылғ алдан тазартылып қ ажетті бастапқ ы қ ысымды алады. Одан кейін газдың бір бө лігі қ ысым реттеушіден (5) компрессор қ озғ алтқ ышына тү седі (ә детте, 8 ГК немесе 10 ГК). Газдың негізгі бө лігі компрессордың (6) бірінші сатысының цилиндріне барады. Бірінші сатыда сығ ылғ ан газ майбө лгіштерге (7) жә не тоң азытқ ыштарғ а (8) тү седі, ол жерден ылғ алды бө ліп алуғ а арналғ ан сепаратор (9) арқ ылы екінші сатыдағ ы сығ у цилиндріне тү седі. Бұ дан кейін газ тағ ы да бірінші сатыдағ ыдай ө ң деуден ө теді. Бө лінген ылғ ал конденсатқ а арналғ ан ыдысқ а (10) тү седі де, ары қ арай сораптық бө лмеге (11) тү седі. Екінші сатыда сығ ылғ аннан кейін тазартылғ ан газ компрессор станциясының (12) ү лестіру аймағ ына тү седі, ол жерде оның қ ысымы мен мө лшері тіркеледі. Компрессор станциясының аумағ ында суды салқ ындату жү йесі болады (13) (ә детте бұ л градирня). Газды жә не қ озалтқ ышты суыту ү шін су ө те кө п мө лшерде қ олданылады. Одан басқ а компрессор ү лкен май қ орын қ ажет етеді (2), бұ л жерде компрессорды майлап жағ уғ а жұ мсалынатын май сақ талып тазартылады. Қ уаты ү лкен компрессорларды іске қ осу ү шін алдын ала сығ ылғ ан ауа керек, ол қ осалқ ы компрессорлардан (1) келеді. Компрессордан кейін газ кә сіпшілік торапқ а тү седі, ары қ арай қ ажеттіліктерге байланысты қ ыздырғ ыштардан (14), ылғ албө лгіштерден (15), газү лестіруші батареядан ө тіп пайдалану ұ ң ғ ыларына (17) жіберіледі.

Газлифтті қ ондырғ ылардың негізгі екі тү рі болады – ашық жә не жартылай жабық типті.

Ашық типті ұ ң ғ ыларды қ олданғ ан кезде СКҚ тізбегі ұ ң ғ ығ а пакерсіз тү сіріледі. Ашық типті газлифтті қ ондырғ ы негізінен ү здіксіз газлифт кезінде қ олдануғ а арналғ ан.

Бұ л типті қ ондырғ ылардың кемшіліктері:

- қ ұ быр сыртындағ ы кең істікте сұ йық тың дең гейінің тербелуі. Бұ л кезде газ енгізетін нү ктеден тө мен орнатылғ ан клапандардың, ал кей кездерде тіпті жұ мыстық клапандардың да тозуы байқ алады.

- ұ ң ғ ылардың жұ мысын тоқ тату кезінде қ ұ быр сыртындағ ы кең істікте қ алыпқ а келген сұ йық бағ анын сығ ып, тө мен тү сіру қ ажеттігі, бұ л да клапандардың тозуына ә келеді.

2.16-сурет. Ұ ң ғ ыларғ а газды дайындаудың жә не берілуінің ү лгісі

Жартылай жабық газлифт қ ондырғ ысы ашық типті қ ондырғ ыдан тек пакердің орнатылуымен ерекшеленеді, себебі бұ л пакер қ ұ быраралық кең істікке ұ ң ғ ы жұ мысқ а кіріскен соң қ абат сұ йығ ының ө тпеуін қ амтамасыз етеді.

Сұ йық тың динамикалық дең гейі тө мен терең жоғ ары шығ ымды ұ ң ғ ыларды қ олданғ ан кезде газлифтті жә не сораптық мұ най ө ндіру ә дістерін комбинациялағ ан дұ рыс. Газлифт сорап ү стіндегі қ ысымның азаюына жә не де қ ондырғ ының ө німділігінің ө суіне мү мкіндік береді. Жұ мыс істеу технологиясы келесідей: белгіленген терең дікке орнатылғ ан пакері бар батырмалы электрлі ортадан тепкіш сорап ұ ң ғ ығ а тү сіріледі. Пакер қ ұ быр сыртындағ ы кең істіктің жоғ ары жә не тө менгі бө ліктерін ажыратады. Пакердің ү стіне жұ мыстық муфта немесе газлифтті клапандар орнатылады. Батырмалы ортадан тепкіш сорап жә не сақ иналық жү йелі газлифттің кө мегімен ұ ң ғ ы іске қ осылады.