HƏZRƏT YUNUSUN ƏHVALATI

Də clə зayı nı n ə trafı ndakı bцyьk ş ə hə rlə rdə aş urilə r yaş ayı rdı lar. Onları n ə n bцyьk ş ə hə ri bu цlkə nin paytaxtı hesab olunan Neynə va idi. Neynə vada tə xminə n yьz min nə fə r insan yaş ayı rdı. Onlar geniş torpaqlarda ə kinзilik edə rə k dolanı r və heyvanları nı da o mə hsuldar yerlə rdə otarı rdı lar.

Yunus (ə) o ş ə hə rdə doğ uldu, bцyьyьb, cavanlı q yaş ı na зatdı. O gцrьrdь ki, tayfası bьtpə rə stlik edir, mə rmə r daş lardan heykə llə r dьzə ldə rə k onlara ibadə t edirlə r.

Allah-tə ala bə ndə si Yunusu (ə) peyğ ə mbə rliyə seзdi. Onun Yeganə və Qьdrə tli Allaha imanı vardı və bilirdi ki, bu bьtlə r yalnı z daş parзaları dı rlar, heз bir ziyan və xeyir yetirmə zlə r. Allah-tə ala Neynə va xalqı nı n bьtpə rə stlikdə n ayrı lı b, ə sil tanrı ları na ibadə t etmə lə ri ьзьn Yunusu (ə) onlara sarı gцndə rdi. Oranı n camaatı tə miz ьrə kli insanlar idilə r, Amma, qə dim zamanlardan Allaha ş ə rik qoş ub, heykə l və bьtlə rə ibadə t edirdilə r. Yunus (ə) gə lib onlara nə sihə t edib dedi:

-Yeganə Allaha ibadə t edin, ona ş ə rik qoş mayı n!

Lakin bьtpə rə stliyə adə t etmiş Neynə va camaatı Yunusun (ə) də ’və tini qə bul etmə yib, onun qarş ı sı nda durdular.

Bьtьn peyğ ə mbə rlə r insanlara Yeganə Allaha ibadə t etmə yi цyrə tmiş və tə kallahзı olacaqları tə qdirdə onlara mьjdə lə r vermiş lə r.

Camaat azğ ı nlı q iзində idilə r. Onlar daş lara ibadə t edir və belə gьman edirdilə r ki, hə min daş lar onları n hə yatı nda tə ’sirə malikdirlə r. Yunus (ə) gə lə rə k onlara Yeganə Allaha ibadə t etmə k yolunu gцstə rdi, lakin, bunun heз bir faydası olmadı. Allahı n peyğ ə mbə ri kin saxlamağ ı n pis nə ticə lə ri barə də onlara xə bə rdarlı q etdi və dedi:

-Ə gə r цz inadkarlı ğ ı nı zı n ьstьndə qalı b, bьtpə rə stlikdə n ə l зə kmə sə niz Allah-tə ala sizi ə zaba dьзar edə cə kdir.

Yunus Neynə va xalqı nı n ə lində n qə zə bə gə ldi. O, Allahı n ə zabı nı onları n yadı na salı b, ş ə hə rdə n зı xdı.

Yunus Aralı q də nizinə tə rə f gedib, Neynə va xalqı na ə zabı n gə liş ini gцzlə di.

Bir mьddə t keзdi, Amma, Yunus (ə)-dan heз bir xə bə r yox idi. O, Neynə vaya və onun ə halisinə aid olan xə bə rlə ri зoxsaylı yolзulardan цyrə nirdi. Lakin, onları n hamı sı deyirdilə r:

-Ş ə hə rin və ziyyə ti yaxş ı dı r.

Yunus (ə) tə ə ccьb edirdi:

-Gцrə sə n nə olub ki, Allah ə zabı Neynə vadan uzaqlaş dı rı b?

Belə liklə o, цzьnьn Aralı q də nizinə doğ ru gedə n yolunu davam etdirdi.

tцvbə

Yunusun (ə) macə rası nı də nizə doğ ru yolda qoyub, bцyьk Neynə va ş ə hə rinə qayı dı rı q. Orda nə baş verdi? Niyə Allah ə zabı nı Neynə va camaatı ndan uzaqlaş dı rdı? Yunus (ə) qə zə b və narahatlı qla ş ə hə rdə n зı xdı. Bundan bir neзə gьn keзdikdə n sonra Neynə va camaatı qorxulu ə lamə tlə r mьş ahidə etdilə r. Gцyьn ьzь tьstь kimi hə r yanı bьrьyə n tьnd qara buludlarla dolmuş du. Sadə insanlardan biri bu ə lamə tlə ri gцrmə klə anladı ki, tezliklə Allahı n ə zabı yetiş ib, Neynə va ş ə hə rini viran edə cə k, ş ə hə r xarabalı ğ a зevrilə cə kdir. Ona gцrə də Allahı n ə zabı nı n gə liş ini tez ş ə hə r camaatı na зatdı rdı və onlara dedi:

-Цzьnьzə rə hm edin, oğ ul və qı zları nı za yazı ğ ı nı z gə lsin. Niyə inadkarlı q edirsiniz? Yunus (ə) heз də yalan danı ş mayı b. Budur, ə zab sizi tutmağ a hazı rdı r.

Neynə va ə halisi ə zabı n ə lamə tlə rini mьş ahidə etdilə r. Ona gцrə də цzlə rinin, цz цvladları nı n və ş ə hə rlə rin taleyi barə də fikirlə ş mə yə baş ladı lar. Anladı lar ki, bu heykə llə rin onlara heз bir faydası yoxdur. Onlar ata-babaları nı n ə llə ri ilə yonduqları daş parзaları ndan baş qa bir ş ey deyillə r. Belə isə niyə Allahı qoyub, onlara ibadə t etsinlə r?

Neynə va camaatı peş iman oldular. Onlar qə flə tdə idilə r, ayı ldı lar. Yuxuda idilə r, oyandı lar. Ona gцrə də Yunusu(ə) axtarmağ a baş ladı lar.

Onlar hə r nцv eyib və nцqsandan uzaq olan Allah-tə alaa olan imanları nı e’lan etdilə r. Lakin, Yunus (ə) Neynə vadan зı xı b, зox uzaq bir yerə getmiş di; heз kə sin bilmə diyi bir yerə. Buna gцrə də camaat ş ə hə rin meydanları nı n birinə toplaş dı lar. O saleh kiş i onlar ьзьn sцhbə t etdi və dedi:

-Ey Neynə va camaatı! Цz imanı nı zı aş kar edin.

O, hə mзinin bildirdi:

-Allah цz bə ndə lə rinə qarş ı зox mehribandı r. Peş iman olduğ unuzu bildirin! Sьdə mə r kцrpə lə rini anaları ndan ayı rı n! Qoy ağ lamaq sə si hə r yeri bьrьsьn! Heyvanları otlaqları ndan uzaqlaş dı rı n ki, ac qalsı nlar və sə slə ri ucalsı n!

Neynə va xalqı belə də etdilə r. Analarla kцrpə lə ri ayı rdı lar. Kцrpə lə r ağ laş dı lar, analar ağ ladı lar. Heyvanlar aclı qdan sə slə rini ucaltdı lar.

Neynə vada sanki hə yat və yaş ayı ş tə ’til olmuş du. Hamı ağ layı rdı, hamı hə r ş eyə qadir olan yeganə Allaha iman gə tirdi.

Get-gedə mavi və ş ə ffaf sə ma gцrьndь. İ nsanlar Allahı n rə hmə tinə iman gə tirib, bir daha hə yat ne’mə tinə nail olduqları ьзьn sevindilə r.

Neynə va ə halisi цz peyğ ə mbə rlə rinin qayı tması nı gцzlə yirdilə r. Lakin, faydası yox idi. Зьnki, Yunus (ə) qə zə b və nigaranlı qla getmiş və bir də qayı tmamı ş dı.

Bilirsinizmi Yunus (ə) hara getmiş di?

də nİ zdə

Yunus (ə) Aralı q də nizinə зatdı. O, adaları n birinə getmə k ьзьn limanda dayanı b, gə mi gцzlə di. Yelkə nli bir gə mi gə ldi. O, sə rniş inlə dolu idi. Gə mi bə ’zi sə rniş inlə ri dьş ьrьb, digə rlə rini mindirmə k ьзьn lцvbə r saldı. Gə miyə minə nlə rin iзində Yunus (ə) da var idi.

Gə mi цz yelkə nlə rini qaldı rdı qdan sonra hə rə kə tə gə ldi. Də nizin ortası na зatdı qda isə gьclь kьlə klə r ə sdi və dalğ alar qalxdı. Gə mi цzьnьn bu tə latьmlь anları nı yaş ayarkə n maraqlı bir hadisə baş verdi. Bцyьk bir balı q peyda oldu; nə hə ng bir Ə nbə r balı ğ ı.

Balı q dalğ aları n qoynunda yuxarı qalxı r və sonra цz quyruğ u ilə onları mцhkə m vururdu. Sudan partlayı ş a oxş ayan sə slə r eş idilirdi. Digə r balı qlar qorxub, qaзı rdı lar. Balı q bir an dayandı. Onun tə nə ffьs orqanı ndan ş ə lalə kimi su fə vvarə vurdu. Balı q gə miyə tə rə f hə rə kə t etdi, sonra qə fildə n fı rlanı b, quyruğ unu hə rə kə tə gə tirdi və gə miyə doğ ru irə lilə yə n bцyьk bir dalğ a yaratdı.

Gə mi tə rpə ndi. Onu sьrə nlə r bildilə r ki, balı q gə mini зevirib, onları boğ maq fikrində dir. Balı q зox nə hə ng, gə mi isə kiзik idi. Gə mi sьrə nlə rin qarş ı sı nda yalnı z bir yol var idi və o da balı ğ a yem olmaq ьзьn gə mi sə rniş inlə rində n birini qurban etmə k idi. Ona gцrə də gə mi sə rniş inlə ri yı ğ ı ş ı b цz araları nda pьş k atdı lar. Razı laş dı lar ki, pьş k kimin adı na зı xsa, o, balı ğ ı n yemi olsun. Pьş k Allahı n rə sulu Yunus (ə)-ı n adı na зı xdı.

Yunus (ə) цz taleyini yaş amaq ьзьn qorxmadan qabağ a gə ldi. O bilirdi ki, bьtьn baş verə nlə r Allahı n istə k və iradə si ilə dir. Ona gцrə də qorxmayaraq цzьnь də nizin də rinliklə rinə atdı. Gə minin sə rniş inlə ri Ə nbə r balı ğ ı nı n yemə tə rə f getmə sində n baş qa heз bir ş ey gцrmdilə r.

Yunus (ə) gцzlə rdə n itdi və Ə nbə r balı ğ ı daha gцrьnmə di. Gə mi tə hlьkə də n qurtuldu, Amma, gцrə sə n də nizin dibində daha nə lə r baş verdi?

də nİ zİ n də rİ nlİ Klə rİ ndə

Də niz dalğ aları Yunusu(ə) uddu. O, ьzə rə k цzьnь xilas etmə k istə yirdi. Birdə n gцrdь ki, qorxulu və bцyьk ağ zı nı aзmı ş nə hə ng balı q ona tə rə f gə lir. Bir neзə andan sonra Yunus (ə) qə fildə n balı ğ ı n ağ zı na, sonra isə onun bцyьk və qaranlı q qarnı na dьş dь. Yunus (ə) anladı ki, o, adaya gedə n yolunu yarı mзı q qoyub, Neynə vaya qayı tmalı dı r. Yunus (ə) balı ğ ı n qarnı nı n də rinliklə rində fə ryad edirdi:

-La ilahə illa ə ntə, subhanə kə inni kuntu minə z zalimin. (Sə ndə n baş qa bir mə ’bud yoxdur. Sə n paksan, mə nsə zalı mlardan oldum).

Yunusun (ə) fə ryadı hə r ş eyə qadir olan Allaha iman fə ryadı idi. Yunus (ə) anladı ki, o, daha ucqar adaya sə fə r etmə mə li və yenidə n Neynə vaya qayı tmalı dı r. Allah-tə ala suları n və quruları n sahibi, də niz suları nı n də rinliklə rində ki balı qları n yaradanı dı r. Ona gцrə də Yunus (ə) yaradı b, xə lq edə n və ə n gцzə l adlara malik olan Allahı yad edirdi.

Bir neзə saat keзdi. Yunus (ə) balı ğ ı n qarnı nda idi. Balı q də niz suyunun də rinliklə rində ьzьr, Yunus (ə) isə elə cə Allahı yad edirdi. O, deyirdi:

-La ilahə illa ə ntə subhanə kə inni kuntu minə z zalimin.

Belə cə, gьnlə r və gecə lə r цtьrdь.

nİ Cat sahİ lİ

Allahı n iradə və istə yi ilə balı q bir adanı n sahilinə yan aldı. Balı q sahilə yaxı nlaş dı. Mə ’də si yı ğ ı lı r və qarnı ndan su tцkьlьrdь.

Yunus (ə) də niz dalğ aları nı n qoynunda idi. Sonra o, yumş aq qumlar ьzə rinə dьş dь. Allahı n lьtfь ilə də nizin sahilində daş yox idi, yoxsa Yunusun (ə) bə də ni tikə -tikə olardı. Yunus (ə) зox zə if və halsı z idi. Bə də ni suyun iзində idi. Цz gьc və qьdrə tini ə ldə n vermiş di. Susuz idi və susuzluqdan can vermə k ə rə fə sində idi. Tə rpə nmə yə taqə ti yox idi. Kцlgə də yaxş ı istirahə t etmə yə ehtiyacı var idi, Amma, tə kcə qumları n ьzə rinə dьş dьyьndə n nə edə bilə rdi?

Allah-tə ala onun ьзьn bir boranı bitirdi. Yunus (ə) boranı nı n enli yarpaqları nı n kцlgə sində istirahə t edir və asanlı qla onun meyvə sində n yeyirdi. Boranı nı n tə rkibində də rini dьzə ltmə k və bə də ni gьclə ndirmə k ьзьn ə hə miyyə tli olan зox faydalı maddə lə r vardı r. Onun digə r xьsusiyyə ti milзə klə ri uzaqlaş dı rmaq idi, Зьnki, hə ş ə ratlar bu ağ aca yaxı n gə lmirlə r.

Belə liklə Allah-tə ala iradə etdi ki, Yunusu (ə) balı ğ ı n qarnı ndan xilas etsin və o, bir daha anlası n ki, yalnı z Allah hə r ş eyə qadirdir. O, Bağ ı ş layan və Mehribandı r.

Yunus (ə) yenidə n цz sağ lamlı ğ ı nı ə ldə edib, цz ş ə hə ri Neynə vaya tə rə f qayı tdı. Yunus (ə) Allah rə hmə ti ilə ş ad olub, onun istiqbalı na gə lə n Neynə va camaatı nı gцrə rə k sevindi. Hə qiqə tə n də onları n hamı sı iman gə tirmiş dilə r və Allah ə zabı onlardan uzaqlaş dı rmı ş dı.

Uş aqlar oynayı r, kiş ilə r iş lə ri ilə mə ş ğ ul olur və heyvanlar зox rahat зə mə nliklə rində otlayı rdı lar. Bu, insana hə yat bağ ı ş layan Allahı n ne’mə ti idi.