Möminlər orada sınağa və güclü sarsıntıya məruz qal­dılar”. 3 страница

Onları n mö minliyə və ə xlaq normaları na daha mü kə mmə l riayə t etmə ­lə ri ü ç ü n Fö vqə luca Allah onlara insanı gü naha sö vq edə n bü tü n ə mə l­lə rdə n ç ə kinmə yi ə mr etmiş di. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), ö zgə kiş ilə rə artı q də rə cə də mehribanç ı lı q gö stə rmə yi qadağ an edir ki, bu, qə lbi xə stə olanları, yə ni, gü nah iş lə tmə yə meyilli kiş ilə ri yoldan ç ı xarması n. Belə insanlar hə miş ə yaramaz hə rə kə tlə r etmə yə hazı r olurlar və bə zə n bundan ö trü onlara ə n kiç ik bir tə kan da bə s edir. Bunun sə bə bi ondadı r ki, onları n qə lbi xə stə dir. Onlar, qə lbi bu xə stə likdə n xilas edilmiş və bunun sayə sində gü nah iş lə tmə yə meyilli olmayan, Allaha itaə tsizlik gö stə rmə k tə sirinə qapı lmayan, tamaha dü ş mə yə n insanlara qə tiyyə n oxş amı rlar. Xə stə liyə dü ç ar olmuş ü rə klə r, sağ lam ü rə klə rin heç bir ç ə tinlik ç ə kmə də n keç irdik­lə ri hallara dö zə bilmirlə r. Onlar asanlı qla ö z nə fslə rinə uyur və insanı gü nah tö rə tmə yə sö vq edə n ə n az ə hə miyyə tli amillə rə qarş ı belə mü qavi­mə t gö stə rmə yi bacarmı rlar.

Bu ayə yə istinad edə rə k, ilahiyyatç ı lar belə bir nə ticə yə gə lmiş lə r ki, gü nah tö rə dilmə sinə yö nə ldə n bü tü n hə rə kə tlə r, davranı ş lar Fö vqə lucanı n ş ə riə ti ilə hə mç inin haram edilmiş dir. Kiş i ilə qadı n arası nda mehriban­cası na aparı lan sö hbə t ö zlü yü ndə gü nah olmasa da, Allahı n dini belə danı ş ı qları, insanı gü naha sü rü klə yə bilə cə yi ilə ə laqə dar olaraq, haram edir. Buna gö rə qadı nlara baş qa kiş ilə rlə nə vaziş lə və mə ftunedici sə slə danı ş mağ a icazə verilmir.

Qadı nı n yad kiş ilə rlə kobud və hö rmə tsizliklə danı ş malı olması kimi yanlı ş bir zə nnə heç kimin qapı lmaması ü ç ü n, Fö vqə luca onlara yad kiş ilə rlə nə zakə tli olmağ ı qadağ an etmə miş, onlara yalnı z tamahasalı cı sə slə [215] danı ş maq haram buyurulmuş dur. Ə gə r qadı n ö zü nü nə zakə tlə aparı r və ö z sə sinin mə lahə ti və davranı ş ı ilə kiş ini tovlamaq istə mirsə, onda belə rə ftarda qə bahə tli bir ş ey yoxdur. Bundan ə lavə, ö zü nü nə zakə tlə aparmaq ə zə mə tin və ş ə xsi lə yaqə t hissinin tə zahü rü də ola bilə r. Qadı nı n belə davranmaq tə rzi hə msö hbə tində utandı rı cı arzuları n baş qaldı rması na sə bə b olmur. Buna gö rə Allah Ö z Elç isini (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) hə limliyinə və nə zakə tli olması na gö rə belə tə riflə yir: “Allahı n mə rhə mə ti sayə sində sə n onlarla mü layim rə ftar edirdin...” (Ali-İ mran, 3/159). Rə bb Musa və Harun peyğ ə mbə rlə rin (ə) hə r ikisinə buyurmuş du: “İ kiniz də Fironun yanı na gedin, ç ü nki o, hə ddi aş mı ş dı r. Onunla mü la­yim danı ş ı n, ola bilsin ki, o, nə sihə tə qulaq assı n və ya qorxsun” (Ta-ha, 20/43-44).

Allah qulları na cinsiyyə t orqanları nı gü nahdan qorumağ ı və zinakar­lı qdan ç ə kinmə yi ə mr etmiş dir və bildirmiş dir ki, insanları n asanlı qla gü ­nah iş lə tmə yə meyil edə n ü rə klə ri mə rə zə tutulmuş dur. Buna gö rə hə r bir insan qadı nı gö rə rkə n və ya onunla danı ş arkə n ona ehtiras hiss edirsə, bilmə lidir ki, onun qə lbi bu yaramaz xə stə liyə tutulmuş dur. O, bu eyibi ilə mü barizə aparmalı, ö z pozğ un istə klə rinə mü qavimə t gö stə rmə li və var qü vvə si ilə ç alı ş malı dı r ki, ö z qə lbini ondan tə mizlə sin və Allahdan ona kö mə k etmə sini və onu gü nahdan qoruması nı xahiş etsin. İ nsan yalnı z belə etdikdə, ö zü nü Allaha itaə tsizlik gö stə rmə kdə n və zinakarlı q etmə kdə n qoruya bilə r.

ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ

Ouml; z evlə rinizdə oturun, ilk cahiliyyə dö vrü ndə aç ı q gə zdi­yiniz kimi gə zmə yin, namaz qı lı n, zə kat verin, Allaha və Onun Elç isinə itaə t edin. Ey ailə ü zvlə ri, Allah sizi yalnı z ç irkinlikdə n xilas etmə k və tə mizlə ­mə k istə yir”.

Ö z evlə rinizi tə rk etmə yin, ç ü nki qadı n ü ç ü n ö z evində qalması hə miş ə tə hlü kə siz və yaxş ı olur. Evlə rinizdə n, islamaqə də rki bü tpə rə st cahilliyyə dö vrü ndə ki bə zə nmiş və ə tirlə nmiş, elmin və imanı n nurundan mə hrum olmuş lar kimi ç ı xmayı n. Fö vqə luca mü sə lman qadı nlara buyur­muş dur ki, bu qaydalara riayə t etsinlə r və bununla, Rə bbin bu hö kmlə ri yerinə yetirilmə diyi halda, yer ü zü ndə yayı la bilə cə k ş ə rin və ə xlaqsı zlı ğ ı n qarş ı sı alı nsı n.

Sonra Allah onlara buyurur ki, Rə bbə itaə t etsinlə r, namaz qı lsı nlar və zə kat versinlə r. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), namazı və zə katı xü susilə qeyd etmiş dir, ç ü nki onlar ibadə tin ə n bö yü k və ə n ş ə rə fli ayinlə rin­də ndir. Hə r bir insan onları qü sursuz yerinə yetirmə li və bunlara ehtiyac duyma­lı dı r. İ nsan namaz qı lmaqla Allaha imanı nı n sə mimi olduğ unu nü mayiş etdirir, zə kat verdikdə isə, Rə bbin ehtiyacı olan qulları na yardı m gö stə rmiş olur. Bu hö kmü ndə n sonra, Fö vqə luca bir daha onlara ə mr edir ki, bü tü n mə sə lə lə rdə Allaha və Onun Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) tabe olsunlar və bu ə mr dinin bü tü n vacib və kö nü llü hö kmlə rinə aiddir.

Sonra Fö vqə luca Muhə mmə d Peyğ ə mbə rin (ona Allahı n salavatı və sa­lamı olsun!) ailə ü zvlə rinə mü raciə t edə rə k, belə buyurur: “Ey Peyğ ə mbə r­in ailə ü zvlə ri! Allah sizi ç irkinlikdə n qorumaq və bü sbü tü n tə ­mizlə mə k istə yir. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), sizə Ö z hö kmlə rini və haramları nı nazil edir ki, sizi ş ə rdə n, ç irkinlikdə n və qü surlardan tə mizlə ­sin və sizi pak mə xluqlar etsin. Buna gö rə Rə bbinizə hə md edin və sizə nazil etdiyi hö km və haramlara gö rə minnə tdarlı ğ ı nı zı bildirin və siz onlara riayə t etmə klə, xeyir və faydadan baş qa heç nə qazanmazsı nı z. Hə qi­qə tə n, Allah sizi ç ə tin və ziyyə tə salmaq istə mir, yalnı z sizin qə lblə rinizi tə mizlə ­mə k, sizə gö zə l ə xlaq bə xş etmə k, ə mə llə rinizi xeyirxah etmə k istə yir ki, bunun sayə sində mü kafatları nı z artsı n”.

ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ

Evlə rinizdə Allahı n ayə lə rində n və Hikmə tində n oxunan­ları xatı rlayı n. Hə qiqə tə n, Allah – Lü tfkardı r, Xə bə rdarolandı r”.

Xeyirxah iş lə rin gö rü lmə si və gü nahlardan xilas olma hə qiqi biliklə r­siz mü mkü n olmadı ğ ı ü ç ü n, Fö vqə luca Peyğ ə mbə rin (s.ə.s.) zö vcə lə rinə buyurur ki, elmə yiyə lə nsinlə r və bunu necə etmə li olduqları nı onlara izah edir. Bu və hydə ayə adı altı nda xatı rlanan – Ş ə rə fli Qurandı r, Hikmə t isə, Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) hə dislə ridir ki, son Sə mavi Kitabı n sirlə rini aç ı qlayı r. Onları layiqincə o ş ə xslə r xatı rlayı rlar ki, onları oxumuş və onları n ə sil mə naları ü zə rində dü ş ü nmü ş olsunlar, onlardakı hö kmlə ri də rk etmiş və onlara riayə t etmiş olsunlar. Hə qiqə tə n, Allah – Lü tfkardı r və hə r ş eydə n Xə bə rdarolandı r. Ona ə n mə xfi tə ş ə bbü s­lə r də, ə n gizli niyyə tlə r də mə lumdur. Gö ylə rdə və yerdə heç bir sirr Ondan gizli qala bilmə z və elə cə də Onun qulları nı n gizli və aş kar ə mə llə ri Ondan gizlə dilə bilmə z. Bü tü n bunlar insanları Allaha sə mimiy­yə tlə qulluq etmə yə və xeyirxah iş lə ri baş qaları nı n nə zə rlə rində n gizlində gö rmə yə və yalnı z Tə k Allahı n mü kafatı na ü mid bə slə mə yə yö nə ltmə lidir.

Bundan baş qa, Fö vqə luca Ö z mə xluqları na qarş ı xeyirxahdı r. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), onlara xeyirxahlı ğ a doğ ru yol gö stə rir və onları ş ə rdə n qoruyur, lakin onlar bunu hiss etmə k gü cü nə malik deyillə r. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), onlara ruzi və var-dö vlə t nazil edir, lakin onlar bunu gö rmü rlə r. Onun onlara yerinə yetirmə yi buyurduğ u ş eylə r heç də hə miş ə xoş a gə lə n ş eylə r olmur, amma onlar bilmirlə r ki, mə hz bu yol insanı ə n uca də rə cə lə rə ç atdı rı r.

ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ

Hə qiqə tə n də, mü sə lman kiş ilə r və mü sə lman qadı nlar, mö min kiş ilə r və mö min qadı nlar, itaə tkar kiş ilə r və itaə tkar qadı nlar, sadiq kiş ilə r və sadiq qadı nlar, sə birli kiş ilə r və sə birli qadı nlar, mü ti kiş ilə r və mü ti qadı nlar, sə də qə verə n kiş ilə r və sə də qə verə n qadı nlar, oruc tutan kiş ilə r və oruc tutan qadı nlar, bə karə tini saxlayan kiş ilə r və bə karə tini saxlayan qadı nlar, Allahı tez-tez xatı rlayan kiş ilə r və qadı nlar ü ç ü n Allah bağ ı ş lanma və Bö yü k Mü kafat hazı rlamı ş dı r”.

Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) zö vcə lə rinin digə r qadı nlara oxş amadı qları nı və onları n mü kafatı nı n və cə zası nı n artı ­rı lacağ ı nı xatı rlatdı qdan sonra, Fö vqə luca Allah digə r mö min qadı nları n taleyini yada salı r və qeyd edir ki, onlar da kiş ilə rlə bə rabə r mü kafat alacaqlar. Bu mü kafatlar, qə lbə n və bə də n hə rə kə tlə ri ilə Fö vqə lucanı n Qanunları na riayə t edə n, dü zgü n dini etiqad sahibi olan, Allahı n və Onun Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) hö kmlə rini yerinə yetirə n, doğ ru danı ş an və xeyirxah iş lə r gö rə n, ç ə tinliklə ri və bə laları sə birlə qarş ı ­layan, namaz vaxtı və digə r iş lə rində Fö vqə luca Allah qarş ı sı nda mü tilik və itaə tkarlı q gö stə rə n, fə rz və kö nü llü sə də qə lə r verə n, zinakar­lı qdan və ona aparan bü tü n yollardan ç ə kinə n və hə mç inin Allahı tez-tez, xü susilə gü n ç ı xmazdan və batmazdan ö ncə və fə rz namazlardan sonra, xatı rlayan mü sə lman kiş ilə r və mü sə lman qadı nlar ü ç ü n hazı rlan­mı ş dı r. Kim ki, gö zə l keyfiyyə tlə rə malikdir, dü zgü n İ slam ə qidə si sahibidir, doğ ru sö zlə r danı ­ş ı r, xeyirxah iş lə r gö rü r, ö zü nə və ə trafdakı ları na fayda verir, ş ə r və yara­maz ə mə llə rdə n ö zü nü saxlayı r, o, qə lbə n və bə də ni ilə dinin hö kmlə rinə riayə t edir və xeyirxah və mö min mü sə lmandı r.

Belə insanlar ö z yaxş ı ə mə llə ri ilə etdiklə ri gü nahları yuyur və bunun sayə sində Rə bbinin bağ ı ş laması na layiq gö rü lü rlə r. Lakin onlar ü ç ü n də ba­­ğ ı ş ­lan­maları ilə yanaş ı, hə mç i­nin baxı ş ları n gö rmə diyi və qulaqları n eş it­mə ­diyi, hə tta insan qə lbinin tə sə vvü r belə etmə diyi ş eylə r hazı rlanmı ş ­dı r. Bu – Bö yü k mü kafatdı r və bunun bü tü n gö zə lliklə ri haqqı nda Fö vqə luca Bə xş edə ndə n baş qa, hə lə heç kim bir ş ey bilmir. Ey Rə bb, bizi də o mö ­minlə rin arası na qat!

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ

Gə r Allah və Onun Elç isi qə rar qə bul ediblə rsə, mö min kiş i və mö min qadı n ü ç ü n qə rar qə bul etdiklə ri zaman baş qa seç im yoxdur. Kim ki, Allaha və Onun Elç isinə itaə tsizlik gö stə rə rsə, o, yolunu aç ı q-aş kar azmı ş dı r”.

Ö zü nü haqq dinlə ş ə rə flə ndirmiş hə r kə s Allahı n və Onun Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) iltifatı nı qazanmağ a ç alı ş malı və var gü cü ilə Allahı n və Onun Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) qə zə binə sə bə b ola bilə cə k hə r cü r ə mə ldə n uzaq durmalı dı r. Mö minlə r dinin bü tü n tə lə blə rini yerinə yetirmə li və gü nahlardan ç ə kinmə lidirlə r. Onlara Quranı n və Sü nnə nin hö kmlə rinə riayə t edib-etmə mə k ü zə rində dü ş ü nmə k yaraş maz. Onlar Muhə mmə d Peyğ ə mbə ri (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) ö zlə rini sevdiklə rində n daha ç ox sevmə yə borcludurlar və ö z alç aq istə klə rini Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) hö kmlə rində n ü stü n tutmamalı dı rlar. O kə s ki, Allaha və Onun Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) itaə tsizlik edə rsə, aç ı q-aş kar azğ ı nlı q iç ində olacaqdı r. Belə bir adam Allahı n mə rhə mə tinə nail olmağ a aparan doğ ru yoldan boyun qaç ı rı r və insanı ə zab-ə ziyyə tli cə zaya mə hkum edə n azğ ı nlı ğ a ü stü nlü k vermiş olur.

Belə liklə, Fö vqə luca ə vvə lcə mü sə lmanı Allaha və Onun Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) itaə t etmə yə yö nə ldə n sə bə bi xatı rladı r, sonra isə onu itaə tsizlikdə n ç ə kindirə n sə bə bi yada salı r. Bu sə bə b – qisas və amansı z cə za gö zlə yə n azğ ı nları n arası na dü ş mə k tə hlü kə sidir.

ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ

(33. 37) “Budur, sə n, Allahı n mə rhə mə t gö stə rdiyinə və sə nin də ona mə rhə mə t gö stə rdiyinə belə dedin: “Zö vcə ni yanı nda saxla və Allah­dan qorx”. Sə n Allahı n aydı nlaş dı rdı ğ ı nı qə lbində gizlə tdin və insanlar­dan ehtiyat etdin, halbuki sə nin ehtiyat etmə yinə Allah daha ç ox layiq­dir. Zeyd onunla ə laqə sini kə sincə, onu sə ninlə evlə ndirdik ki, ö vladlı ğ a gö tü rü lə nlə rin ö z qadı nları nı boş adı qdan sonra mö minlə rin onlarla evlə nmə sində bir ç ə tinlik olması n. Allahı n ə mri hö kmə n icra edilir! ”

Fö vqə luca Allah bu ayə ni nazil etmiş dir ki, mö minlə r ö vladlı ğ a gö ­tü rdü klə ri uş aqları n heç bir halda ö z doğ ma uş aqları ilə eyni hü quqda ol­madı qları nı və ö gey ata isə ö zü nü n ö gey oğ lunun sabiq zö vcə si ilə evlə n­mə yə haqqı olduğ unu bilsinlə r. Lakin ə rə blə r uş aqları ç ox vaxt ö vladlı ğ a gö tü rü r və ö gey ö vladla doğ ma uş aqları nı n arası nda heç bir fə rq qoymurdular və yalnı z ç ox ə hə miyyə tli bir hadisə onları n ş ü urunda kö k salmı ş tə sə vvü rü də yiş mə yə qadir ola bilə rdi. Buna gö rə, Fö vqə luca istə yir­di ki, Allahı n Elç isi (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) bu yanlı ş tə sə v­vü rlə rə sö zü və ə mə li ilə son qoysun. Allah bir iş i hə yata keç irmə k niyyə ­tində olduqda, O (Pak və Mü qə ddə s Olan), onun ü ç ü n ö ncə də n zə min və sə bə b yaradı r.

Muhə mmə d Peyğ ə mbə r (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) pey­ğ ə mbə rliyinin baş laması ndan xeyli ə vvə l Harisə oğ lu Zeydi oğ ulluğ a gö ­tü r­mü ş dü. Adamlar onu Muhə mmə din oğ lu Zeyd ç ağ ı rı rdı lar. Lakin ö gey ö vladları onları n doğ ma ataları nı n adı ilə adlandı rmaq haqqı nda hö km[216] nazil edil­dikdə, mü sə lmanlar yenə onu Harisə oğ lu Zeyd adlandı r­mağ a baş ladı lar. O (A.o.r.), Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) xalası qı zı Zeynə b bint Cə hş lə evlə nmiş di. Allahı n iradə si ilə onları n nikahı qı samü ddə tli oldu və Zeyd Allahı n Elç isinin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) yanı na gə lib, Zeynə bi boş amaq ü ç ü n ondan (s.ə.s.) icazə istə di. O vaxt Allahı n Elç isi (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) fikirlə ş ­miş di ki, ə gə r Zeyd Zeynə bi boş ayarsa, hö kmə n onunla evlə nsin.

Fö vqə luca bu hadisə ni Ö z Elç isinin (s.ə.s.) yadı na salaraq qeyd et­miş dir ki, O (Pak və Mü qə ddə s Olan), Zeydə (A.o.r.) haqq din və tə qva­lı lı q ə ta edə rə k, ona mə rhə mə t gö stə rmiş di, Peyğ ə mbə r (s.ə.s.) isə onu kö lə ­likdə n azad etmiş və Cə hə nnə m Odundan xilasolma yoluna yö nə ltmiş di. Zeyd (A.o.r.) Allahı n Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) mü ­ra­ciə t etdikdə, o (s.ə.s.) ona (A.o.r.) sə mimi və xeyirxah bir mə slə hə t vermiş di, halbuki Zeynə b Peyğ ə mbə rə (s.ə.s.) ə rə getmə k istə miş di və o ö zü də bu barə də fikirlə ş miş di. O (s.ə.s.) demiş di: “Ondan boş anma və aranı zda olan­lara sə birlə dö z, hə m zö vcə nlə tə masda, hə m də baş qa iş lə rində Allah­dan qorx. Sə nin tə qvalı lı ğ ı n sə nə sə birli olmaqda kö mə k edə r və sə ni buna alı ş dı rar”.

Ey Muhə mmə d! Zeydin ondan tamamilə ayrı lacağ ı halda, Zeynə blə evlə nmə yə hazı r olduğ unu sə n heç kimə demə miş din və sə n qorxurdun ki, insanlar sə nin niyyə tini bilsinlə r. Lakin sə n insanlardan deyil, Fö vqə luca Allahdan qorxmalı ydı n. Rə bbin qarş ı sı nda qorxu hissi sizə hə r hansı nemə ti ə ldə etmə yə və hə r hansı ş ə rdə n xilas olmağ a kö mə k edir. Zeyd (A.o.r.) boş anmağ ı qə rara aldı qda və Zeynə bdə n ayrı ldı qda, Biz sə ni onunla evlə n­dirdik. Bunu Biz ona gö rə etdik ki, mö minlə rə, ö z ö gey oğ ulları nı n boş amı ş olduqları sabiq zö vcə lə ri ilə evlə nmə yə icazə verilsin. Bunda bö yü k bir hikmə t və bö yü k bir fayda vardı r, ç ü nki mö minlə r uzun illə r sə nin oğ lun adlanan Zeyd b. Harisə oğ lunun zö vcə si ilə evlə nmə yini hə miş ə yadda saxlayacaqlar. Lakin ö gey oğ ulları n sabiq zö vcə lə ri ilə evlə nmə yə, onları n tamamilə boş anmaları ndan sonra icazə verilir. Allahı n hö kmü danı ş ı qsı z olaraq yerinə yetirilir, heç nə buna maneə olmamalı dı r.

Quranı n bu ayə lə rinin nazil edilmə sinə sə bə b olmuş ə hvalatlardan bir sı ra faydalı nə ticə lə r ç ı xarmaq olar.

- Fö vqə luca Zeyd b. Harisə nin (A.o.r.) ü stü nlü yü nü vurğ ulamı ş dı r. Onun bu ü stü nlü yü – Allahı n onun (A.o.r.) adı nı Ş ə rə fli Quranda ç ə kmə ­sində dir və bu ş ə rə fə Muhə mmə d Peyğ ə mbə rin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) sə habə lə rində n heç biri layiq gö rü lmə miş dir. Bundan baş qa, Allah xə bə r vermiş dir ki, O (Pak və Mü qə ddə s Olan), Zeydə mə r­hə mə t gö stə r­miş dir, yə ni, ona (A.o.r.) iman bə xş etmiş və onu (A.o.r.) mü sə lman­lardan biri etmiş dir. Bu isə o demə kdir ki, Rə bb Zeydi dinə qə lbi və canı ilə sadiq olan mö min mü sə lman etmiş dir. Bu ayə də bə hs edilə n mə rhə ­mə t, ş ü bhə siz ki, xü susi mə rhə mə tdir və Allah onu Ö z mö min bə ndə lə rinə ə ta edir. Ə ks halda, Allahı n ona (A.o.r.) Ö z mə rhə mə tini bə slə ­mə sini xü susi ilə vurğ ulaması nı n mə nası olmazdı.

- Fö vqə luca xatı rladı r ki, azad edilmiş kö lə, onu qul ə sarə tində n azad edə n insana minnə tdar olmalı dı r.

- Mü sə lmanlara ö z ö gey oğ ulları nı n sabiq zö vcə lə ri ilə evlə nmə yə icazə verilir.

- Allah mü sə lmanlara ə yani surə tdə gö stə rmiş dir ki, insanları ö z nü munə si ə sası nda ö yrə tmə k və buna ə lavə sö zlə izah vermə k, sadə cə sö zlə izah etmə kdə n daha bö yü k faydalı nə ticə lə r verir. Haqqa də və tin mö min də və tç inin ö z tə qvalı ə mə llə ri ilə tə sdiq edilmə si daha parlaq iş ı ğ a bə nzə rdir.