![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Төтенше жағдай туралы түсінік.
Адамның тіршілік қ ауіпсіздігінің мың жылдық тә жірибесінде, кез-келген ә рекет ету тү рінде абсолютті қ ауіпсіздікке жету мү мкін емес. Демек, кез-келген іс-ә рекет потенциалды қ ауіпті. 1–суретте адамның тіршілік қ ауіпсіздігі мен табиғ и жә не техногенді сипаттағ ы тө тенше жағ дайлардың ө зара байланысы келтірілген. 1-сурет
«Тө тенше жағ дай» сө з тіркесі тіршілік қ ауіпсіздігін бұ зуғ а келтіретін қ ауіпті оқ иғ аларды анық тайды. Тө тенше жағ дай– белгілі территорияда апаттың, стихиялы жағ дайдың немесе катастрофаның салдарынан туындағ ан, адамдардың ө ліміне алып келуі мү мкін, адам денсаулығ ына зиян келтіретін, қ оршағ ан ортағ а жә не шаруашылық объектілеріне зиян келтіретін, халық тың тіршілік қ ауіпсіздігі жағ дайларын бұ затын жә не кө птеген материалдық шығ ын келтіретін жағ дай. Тө тенше жағ дайладың басты кө рсеткіштері, деструктивті ү рдістердің кө рінуі жә не оларды қ алыпқ а келтіру ү шін қ осымша кү штер мен қ ұ ралдарды қ ажет ететін, ә ртү рлі шешімдер қ абылдау керек. ТЖ негізіндегі ішкі жә не сыртқ ы себептері: - ішкі: технологияның кү рделілігі, қ ызметкердің біліктілігінің жетіспеушілігі, жобалы-қ ұ рылымдық жетіспеушілігі, жабдық тардың физикалық жә не моральды тозуы, ең бектік жә не технологиялық тә ртіптің тө менділігі жә не т.б.; - сыртқ ы: стихиялық жағ дайлар, кенеттен электр энергиясының, газдың, судың, технологиялық ө німдердің тоқ тап қ алуы, террорирзм, соғ ыс жә не т.б. Ә ртү рлі сипаттағ ы ТЖ дамуы мен себебін талдау олардың жалпы тү рін жә не даму кезең дерін кө рсетеді. Тө тенше жағ дайлардың дамуының бес тү рге бө луге болады: - кері ә серлердің жиналуы (туындауы); - даму кезең і (қ олдан жасау); - экстремалды кезең (кульминация), мұ нда энергияның негізгі бө лігі бө лінеді; - ө шу кезең і (қ алдық жә не қ айта зақ ымдаушы факторлардың ә сері); - ТЖ салдарын жою. Тө тенше жағ дайлар ү ш негізгі белгілерімен топталынады (8-кесте): 1. Пайда болу сферасы. 2. Ведомствалық белгісі бойынша. 3. Таралу масштабы бойынша.
1-кесте Тө тенше жағ дайлар топтамасы
Қ азақ стан Республикасы ү шін жанартаулардың атқ ылауы, тайфундар, смерчтер, циклондар, табиғ и торфтық ө рттерден басқ а, табиғ и жә не техногенді сипаттағ ы тө тенше жағ дайлардың барлық тү рі тә н.
|