Егер сізді кепілдікке ұстап алса
Ұ стап алғ ан уақ ыттан бастап, ө з ә ректің ді бақ ылау жә не босанып шығ уғ а мү мкін болар деген барлық заттарды назарғ а алу. Қ ұ тылуғ а деген ық тималдылық ты жоғ арылата отырып, ө з эмоцияларың ды қ олғ а алу жә не ө зің ді орынды ұ стау аса маң ызды.
Орын ауыстыру кезіндегі барлық заттарды еске сақ тауғ а тырысың ыз: уақ ыт жә не жү ру жылдамдығ ы, кө терілу жә не тү су, ү лкен бұ рылыстар, бағ даршамда тоқ тағ андары, темір жол ө ткелдері, ерекше дыбытар.
Қ амауда отырғ ан жердің терезесін, есігін, баспалдақ, қ абырғ а жапсырмаларының тү сін, ерекше иістерді; дауыстарды, қ ылмыскерлердің сырт келбеті мен сө йлеу манерасын есте сақ тап алың ыз.
Ең ұ сақ байқ алмайтын ақ параттың ө зі сіздің босап шығ уың ызғ а жә рдемдесуі жә не қ ылмыскерді ұ стап, ә шкерелеуге кө мектесуі мү мкін.
Қ ылмыскерлердің ішінен таныс жү з кө рген болсаң ыз, байқ амағ андай, оларды танымайтындай болың ыз, ол ө те қ ауіпті.
Терроршыларғ а артық сұ рақ қ оймаң ыз жә не олардың кө зіне тік қ арамауғ а тырысың ыз.
Ө зің ізге кө ң іл аудартпауғ а тырысың ыз, кө зге тү сетін, ә шекей бұ йымдарды шешіп тастаң ыз.
Ә йедерге зорлық кө рсетуден сақ тану ү шін, аяғ ы мен кеудесін жасыруғ а тырысу керек жә не ө з тү р келбетін нашарғ а ө згерту маң ызды, мысалғ а, ә дейілеп былғ анып қ алу.
Қ ымтағ ышты тастап кетпең із, орның ыздан тұ рмаң ыз жә не қ арулы адамдардың рұ қ сатынсыз жү рмең із.
Қ ызметкерлермен келісімге келіп жатқ ан адамғ а барлық жиналғ ан ақ параттарды ыммен немесе жазбамен жеткізуге тырысың ыз. Абай болың ыз: сіздің ә рекеттерің ізді қ ылмыскерлердің ә шкерелеуінен, оның ақ ыры қ атаң жазағ а алып келеді. Қ ылмыскерелермен сө йлесу кезінде басты ереже оларғ а емес ө зің ізге кө мектесу болу керек.
Сізді ұ рлағ андағ ы қ ажет еткен затты білуді ақ ырындап, ойластырылғ ан тү рде сұ рақ қ а кіргізуге тырысу: талап етілетін ақ шаның кө лемі, басқ ада талаптардың орындалуы.
Қ ылмыскерлер жиі наркотикалық заттардың немесе алкогольді заттардың кү шінде болатындарын есте тұ тқ аның ыз абзал.
Ө зің ізге деген бұ зақ ылардың кө зқ арасын жұ мсартуғ а тырысың ыз, олардың ішінен біреуімен деке контактіге баруғ а тырысың ыз.
Тұ тқ ынды психологиялық тұ рғ ыда сындыру ү шін, қ ылмыскерлер ә рекетін шекаралайды, ақ парат алуын шектейді, аштық пен жә не сусыз қ инайды, ұ рып соғ ады, темекісінен айырады, сағ атын тартып алады, жә не т.б.
Ұ зақ уақ ыт тұ тқ ында болғ анда, психологиялық тұ рақ тылық ты ұ стап тұ ру, қ ұ тылуғ а деген ү лкен мү мкіндік болып табылады.
Жағ ымсыз сезінулерге жә не уайымдауларғ а кө ң іл аудармау ү шін, психиканы бақ ылауда ұ стап тұ ру ү шін, ойлаудың тұ нық тығ ын сақ тау жә не жағ дайды адекватты бағ алау ү шін қ олданғ ан кез-келген ә діс пайдалы болып табылады:
Мү мкіндігің ізше жеке бас гигиенасын сақ тануғ а тырысың ыз;
Шама келгенше физикалық жаттығ улар жасау;
Аутотренинг жә не медитацияларды тә жірибеден ө ткізіп кө рің із
Ішің ізден оқ ығ ан кітаптарың ызды еске тү сірің із, математикалық есептер шешің із, басқ а тілдегі сө здерді есің ізге тү сірің із;
Уақ ытты ескеруге тырысың ыз, кү н мен тү нді белгілең із (қ ылмыскерлердің белсенділігіне, дауыстарғ а, тамақ тану уақ ытына қ арай жә не т.б.)
Сізге қ ажеттілік тудыратын заттарды тастамаң ыз (дә рі-дә рмек, қ арындаш, кө зілдірік жә не т.б.), ауыз судың аз мө лшерінде болса да артық алып қ алу жә не егер сізді ұ зақ қ а жалғ ыз қ алдырса немесе тамақ тандырмай қ ойғ ан жағ дайларғ а артық тамақ алып қ алу.
Еш уақ ытта аман-есен шығ уың ызғ а деген сенімің ізден ү мітің ізді ү збең із.
Сіздің басты ү ш жауың ыз – қ орқ ыныш, апатия, депрессия.
|