Венчурлік қаржыландыру үшін инновациялық жобаларды іздеу және іріктеу жолдарын талдау жасаңыз.

Бiздің елдiң инновациялық индустрияландыруы - дамудың жалғ ыз ғ ана дұ рыс жолы. Елімізде инновациялық жү йенi дамытуғ а арналғ ан барлық алғ ышарттар бар: ғ ылыми ә леует, инновациялық жә не қ аржылық инфрақ ұ рылым, инновациялық кә сiпкерлiк. Бұ л технопарктер мен бизнес-инкубаторлардың қ ұ руын, ғ ылыми зерттемелерге гранттердің бө лінуін, сонымен бірге ө ндірісте инновациялық жобалардың іске асырылуы мемлекеттiк-жекеменшік ә ріптестік (МЖӘ) тә сілдерінің кең інен қ олдануын кө здейді. Венчурлық жә не инновациялық инфрақ ұ рылымдар салық тө леушiлер бiзден кү тетін нә тиже беру керек.

Менiң кө зқ арасым бойынша, дағ дарыс уақ ытында жә не одан ары, дағ дарыстан кейінгі кезең де, Ұ ИҚ жә не жекеменшік сектор кө мегімен қ ұ рылғ ан венчурлық қ орлар инновациялық жобаларды қ аржыландыруғ а арналғ ан нақ ты тетік бола алады. Бiздiң кө зқ арасымыз бойынша, тә уекелді қ аржыландыру қ орлар бү гiнгі таң да инновациялар мен жаң а технологиялар трансфертiн қ аржыландыруда маң ызды рө лдердің бірін атқ арады. Инновациялық сипаты бар жә не венчурлық қ орлар арқ ылы қ аржыландырылатын барлық жобалар ә ртү рлі дә режеде тә уекелдi деп есептеледі. Ө ткен жылдары бiз қ аржыландырғ ан 48 тә жiрибе-конструкторлық зерттеменің 19 бә секелестікке лайық ты жә не тиісті патенттермен расталғ ан.

Инновациялық жобалаудың қ аржыландыру сонымен қ атар мемлекеттік даму институттары арқ ылы жү зеге асады. Алайда инновациялық процеске мемлекеттің жалғ ыз қ атысуы кә сіпкерлік жә не жеке капиталдың қ атысуынсыз жеткіліксіз. Яғ ни осы жерде венчурлік қ орлар ү лкен рө лге ие.

Сондық тан қ азіргі жағ дайда венчурлік бизнеске қ атысты келесі жайттарды ескеру керек:

- венчурлік қ аржыландыру бү кіл дү ние жү зінде 2000-2001 жж. дағ дарыстан кейін стагнация кезең ін ө ткізді. Ал қ азіргі 2008 жылда АҚ Штың ипотекалық жү йесінен бастау алғ ан ә лемдік дағ дарыстан кейін венчурлік бизнес қ ұ лдырайды ма? Ә лде дамиды ма?

- венчурлік қ орғ а қ аражат тарту кө лемі АҚ Ш-та да, Еуропада да қ ысқ арып келеді. Бұ л Қ азақ станғ а венчурлік инвестиция тартуды қ иындатуы мү мкін;

- дамушы елдер қ ор менеджерлерінің кө пшілігі венчурлік инвестициялаудың дамушы елдер шекарасынан шығ ып, географиясы кең ейгенін қ аламайды;

- барлық қ ор менеджерлерін, ең алдымен, елдегі венчурлік кә сіпкерліктің дамуы, оны қ олдау жү йесі қ ызық тырады. Шетелдік қ орлар идея немесе ғ ылыми-зерттеу ұ жымдары ү шін емес, елдегі мемлекеттік қ олдауғ а ие инновациялық кә сіпкерлік айналысуғ а тіркелген компанияғ а инвестиция алып келеді;

- бірінші қ адам ретінде басқ арушы компания жобаларды ғ ылыми-техникалық талдау, инвестициялау процесі, инвестиция портфелін ә ртараптандыру, тә уекелдерді бағ алау, жобадан шығ у ә дістемесі жө нінде кең ес беру қ ызметін кө рсетеді. Ынтымақ тастық тың екінші кезең інде олар Қ азақ станда венчурлік қ ор активтерін басқ ару ү шін біріккен кә сіпорын қ ұ ру мә селесін қ арастырады. Тек ү шінші кезең де ғ ана Қ азақ стандағ ы венчурлік қ орды қ аржыландыру жө нінде шешімге келеді. Бұ л механизм еуропалық қ ор менеджерлерімен тә жірибе алмасуғ а, жұ мыс істеу технологиясын ү йренуге жә не Қ азақ стандағ ы венчурлік капитал мен инвестиция табыстылығ ын кө рсетуге мү мкіндік береді.

Қ азақ станда венчурлік инвестициялаудың дамуы, ә сіресе, Бағ дарламаның бірінші кезең інде, венчурлік капитал рыногын қ аржыландыру отандық институционалды инвесторлар мен қ аржы институттарының белсенді қ атысуы арқ ылы мү мкін болады. Дамығ ан елдерде олар венчурлік капитал кө зі болып табылады. АҚ Ш-та 2000 жылы институционалды инвесторлар ү лесі 23%, еуропада институционалды инвесторлардың да, қ аржы институттарының ү лесі 30%. Қ азіргі кезде Қ азақ станда 2-дең гейлі банктер, инвестициялық қ орлар, қ аржы – ө ндірістік топтар қ аржы ресурстарының ірі кө лемін жинады, оларды нақ ты секторғ а сонымен қ атар венчурлік капиталғ а инвестициялауғ а болады.