Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Эмульгаторлap. 4 страница
|
|
Анализге тек сиымдылығ ы 50 см3, биіктігі 7 см, диаметрi 3, 5 см жә не салмағ ы 30-40г фарфор стакандарды жә не ұ зындығ ы 10 см, диаметрi 0, 5 см шыны таяқ ша қ олданады. Сулы монша электрлi қ ыздырғ ышымен болу керек, диаметрi 18 см, биiктiгi 9-10 см, 6 ұ яшығ ы бар, қ ақ пағ ы болу керек. Ұ яшық тардың диаметрi стакандарғ а сай болу керек. Стакандағ ы сұ йық тың дең гейi моншадағ ы судың дең гейiнен 0, 75-1 см тө мен болу керек. Моншаның тү бiнен стакан 2-3 см биiктеу болу керек.
Анық тау техникасы. Стаканды шыны таяқ шамсн бiрге ө лшейдi. Содан кейiн зерттелетiн ұ ннан 1 г ө лшеп салады. Барлық ө лшемдер 0, 01г дә лдiкте жү ргізіледi.
Ү стiне 10 см3 дистилденген суды пипеткамен қ ұ йып, таякшамен ә бден араластырады. Осыдан кейiн барлық зерттелетiн сынамаларды кайтадан су моншасына қ ояды. Сынамалардың iшiнде 6-дан аз бос ұ яшық тарғ а 10 см3 суы бар стакан салады. 15 мин қ ыздырады, алғ ашқ ы 1-2 минутта стаканның ішіндегілерiн крахмалдың клейстеризациясы бiрқ алыпты болу ү шін таяқ шамен араластырады. Екi стаканды бір уақ ытта араластырады. Содан кейiн стакандардың бетiне ү лкен шыны воронканы жабады. Немесе ә р стаканғ а бө лек бө лек воронка жабады, 15 минут қ ыздырғ аннан кейiн барлық стакандарды бір уақ ытта моншадан алады жә не ә р стаканғ а 20 см 3 дистилденген су қ ұ йып, араластырады да бө лме температурасына дейін суытады. Содан кейін стаканның ішіндегі массағ а пипеткамен дистилденген суды 30 г болғ анша қ ұ яды, сосын таяқ шамен кө бік пайда болғ анша араластырады, диаметрі 8 см қ атпарлы сү згімен сү зеді. Автолизаттың тұ тқ ырлығ ы жоғ ары болғ аннан сұ йық тың тек бір қ абаты алынады, ал қ алдығ ын сү згіге ауыстырмайды. Сү згінің алғ ашқ ы 2 тамшысын алып тастайды, ал кейінгі 2-3 тамшысын РПЛ-2 маркалы рефрактометрдің призмасына қ ұ яды. Қ ұ ралғ а берілген нұ сқ ауғ а сай ө лшейді.
Есептеуді алғ ашқ ы ондық мә нге дейінгі дә лдікпен жү ргізеді. Зерттеудің соң ғ ы нә тижесі екі параллель анық тамалардың орташа арифметикалық нә тижесі болып табылады. Екеуінің айырмашылығ ы 3 % аспау керек.
Лабораториялық журналды толтыру:
Нө л градустағ ы рефрактометр кө рсеткіштері, қ ұ рал бірлігі 20 градустағ ы рефрактометр кө рсеткіштері, қ ұ рал бірлігі. Сү зіндінің суда еритін заттарының массалық ү лесі (кесте бойынша), %
100г ұ нның қ ұ рғ ақ заттарының массалық ү лесі (100-W), %
Ұ нның суда е, ритін заттарының қ ұ рғ ақ затқ а есептегендегі массалық ү лесі (Б*30*100/100-W)
Қ орытынды.
Ұ нның қ ант тү зу қ абілетін милиграмм мө лшері бойынша анық тау.
10 г ұ нғ а 50 см3 су қ ұ йып 27 С температурада 15 мин койып қ ояды.
Анық тау техникасы - 10 г ұ н ө лшеп, сиымдылығ ы 100 см3 қ ұ рғ ақ ө лшеуіш колбағ а салады. Ө лшемi бар колбаны сулы моншағ а немесе 27 С термостатқ а қ ыздыру ү шін 15 мин қ ояды. Осы кезде ө зінің амилолитикалық ферменттерінің ә серінен ұ нның крахмалының гидролизi жү редi. 1 сағ ат ө ткеннен ферменттің белсендiлiгiн жү ргiзедi, колбағ а 15 см3 15%-ды ZnSO4 жә не 15 см3 NаОН ерітіндісін қ ұ ямыз. Содан кейiн, суды белгісіне дейін жеткізіп, 3-мин араластырады, 3-5 минутка койып қ ояды, қ ұ рғ ақ колбағ а қ атпарлы фильтр арқ ылы сү зеді. Мө лдір фильтратта қ анттың мө лшерін анық тайды.
ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰ МЫС № 4 (2 сағ ат)
КАРТОП КРАХМАЛЫНЫҢ САПАЛЫҚ КӨ РСЕТКІШТЕРІН АНЫҚ ТАУ
'ГМД елдерінде крахмалды негізінен картоптан, жү геріден (кукуруза) алып, оны натуралды тү рде жә не ө ң делген ө нім тү рінде пайдаланады. Нативті крахмал тамақ ө ндірісінде тә тті тағ ам, кисель қ айнату ү шін немесе ұ ннан дайындалатын кондитер ө німдерін ө ндіру ү шін қ олданады, балмұ здақ, кейбір кә мпит сорттарының, кә мпиттерді пішіндеу материалы (қ алыбы) болып табылады; шұ жық ө німдерінін рецептурасына кіреді ет ө ң деу,; тоқ ыма, қ ағ аз, парфюмерия, спирт, тамақ концентраттары саласында жә не т.б. ө ндіріс салаларынла қ олданады.
Крахмалдың негізі болып сірнегидролиз ә серінен полисахаридтер (амилаза жә не аминопектин) алынатын кристалдық глюкоза саналады.
Қ азіргі уақ ытта халык шаруашылығ ында модифицирленген крахмал колданылады.
Модифицирленген крахмалды структура тү зуші ретінде, балмұ здақ ө ндірісінде студенді тү зуші ретінде жә не тә тті тағ амдар мен басқ а тағ амдарда қ олданады.
Аиализ жасауғ а ү лгі бө лек партиялардан алады. Кварттау ә дісінде жалпы ү лгіден 500г массалы орташа ү лгіні аламыз. Ү лгіні таң дау, қ ү рғ ақ крахмалдың сапасын бақ ылауды МЕМСТ 7698-78 талаптарына сай жү ргізеді. Бұ л стандарт картоп, жү гері, амилопектиді жү гері жә не модифицирленген крахмалда қ олдалынады. Жү гері крахмалының 2 сорты шығ арылады: жоғ арғ ы жә не I сорт. Картоп крахмалын 4 сортта шығ арады: " экстра", жоғ арғ ы, I жә не II сорт. Біздің елімізде крахмал жасаудың негізгі шикізаты картоп пен жү гері болып табылады. Картопта крахмал мө лшері - 12-25%, жү гері дә ндерінде -70% дейін.
Картоп крахмалы (картофельный крахмал)- картоптың қ ұ рамындағ ы қ ү рғ ақ заттардың мө лшері 14-36% дейін болады. Крахмалдың орташа мө лшері 15-18, 5%. Крахмал ө ндіруге, ө ндіріске алып келінген картоптың қ ұ рамында крахмал ірі болу керек, қ абығ ы жұ ка, ө зі домалақ, клетчатка, қ ант, белокты заттар мө лшері аз болу керек. Картопта 2, 1% -тей азотты заттар бар, олар крахмалдың крахмал сү тінен бө луін киындатса, белоктар жапырақ тар крахмалдың сапасын тө мендетеді. Сонымен бірге белокты заттар кө піршіктеніп технологиялык процестердің жү руін қ иындатады.
Картоптан шикі (ылғ алдылығ ы. 50%- ке дейін) жэне қ ү рғ ақ (ылғ алдылығ ы 20%-ке дейін) крахмал ө ндіріледі. Картоп ө ндіріске гидравликалық транспортермен жуылып, жең іл, ауыр қ оспалардан тазаланып картой жуу машинасына тү седі. Жуылғ ан жә не ө лшенген картоп ұ нтақ тау машинасына тү сіп картоп клеткаларын бұ зып крахмалды босатады, ботқ аны крахмал сү тімен араластырып, ә р тү рлі електі аппаратгарғ а береді. Електердің негізгі мақ саты ботқ адан бос крахмалды бө ліп алу жэне пайда болғ ан крахмал сү тін майда езінділерден тазалау. Қ алғ ан ө нім қ айтадан ұ нтақ талады. Осыдан алынғ ан шикі крахмалды кептіруге жіберіледі. Кептірілген крахмал арнаулы қ аптарғ а салынып сақ талынады. Тамакқ а пайдаланылатын крахмалдың бө тен иісі, дә мі жә не ауыр қ оспалары болмауы керек.
Тө мен сортты крахмал техникалық мақ сатқ а немесе сірне ө ндіруге бағ ытталынады. Крахмал ө ндірісінің қ алдығ ы - картоп езіндісі мал жемі ретінде пайдаланылады.
Крахмалдың сапасын сипаттайтын негізгі кө з молшерлік кө рсеткіштері: сыртқ ы тү рі, тү сі, иісі т.б. тү ріне (картоп, жү гері) жә не сортына байланысты, сонымен бірге крахмалғ а келесі талаптар қ ойылады:
Сыртқ ы тү рін, тү сін, иісін, (жылтырының) анық тау.
Сыртқ ы тү рін ұ нтақ кү йінде кө рсету керек.
Жү гері крахмалының тү сі ақ, сарғ ыш болу керек.
Картоп крахмалының тү сі сортына байланысты болады. " Экстра", жоғ арғ ы сорт - ақ кристалды жылтыр, I сорт - ақ, II сорт- ақ, сұ рғ ылт тү сті болу керек.
Крахмалдың тү сі шикізат сапасымен қ атар ө ң деу технологиясына байланысты болады. Ұ зақ уақ ыт шырын суымен жанасуы, су ө ндірісінде қ олданылуы, картоп крахмалының дұ рыс тазаланбауы крахмалдың кү ң гірттеуіне алып келеді.
Иісі крахмалғ а тә н болу керек, бө тен иіс болмау керек.
Крахмалдың жылтырлығ ы крахмал дә нінің ө лшеміне байланысты. Мысалы ірі крахмал дә мі жарық ты жақ сы кө рсететін болғ андық тан жақ сы жылтырланғ ан болады.
Аныктау техникасы. Орташа ү лгіні 13x18 см ә йнек пластинағ асалып, бетінен 10x15 см болатындай 2-ші пластинамен бетін жабады. Кү ндізгі жарық та сыртқ ы беті, жылтыры жақ сы анық талады.
Крахмалдың иісін анық тау ү шін 20 г крахмалды фарфор тостақ анғ а салып, ү стіне 500 температурадағ ы жылы су қ ұ йып араластырады. Сосын тыныштық қ а қ ойып қ ояды, ал 30 с-тан кейін суын тө гіп, шикі крахмалдың иісін анық тайды.
Кө з мө лшерлік бағ аны алғ анда анализ жасайтын крахмалдан дайындалғ ан клейстер ү лгісінің қ ышыры болмайды. Ол ү шін ±0, 01г. дә лдікте 12г ө лшеп алып, ү стіне 40 см3 салқ ын су қ ұ йып араластырамыз. Бө лек тү тік суын 160 см3 қ айнатып ү стіне дайындалғ ан крахмал сү тін қ ұ ямыз. Алынғ ан клейстерді 1 мин қ айнатып, бө лме температурасына дейін суытамыз. Содан соң дә мін анық таймыз, қ ышқ ылы болмау керек. Крахмалдың сортына байланысты физика- химиялық кө рсеткішінің талаптары 13 кестеден кө ре аламыз.
Ылғ алдың массалық ү лесін анық тау.
Крахмалдағ ы ылғ алдың массалық ү лесін тұ рақ ты массағ а дейін жә не тездетілген ә діспен кептіру арқ ылы анық тайды.
Кү лдің массалық ү лесін анық тау.
Крахмал 96, 1-97, 6% кө мірсу фракциясымен қ атар минералды заттардан тұ рады. Тауарлы крахмал қ ұ м тә різді кү л элементтерінен тұ рады.
Кү лдің жалпы массалық ү лесін анық тау. Ә діс муфель пешінде кү йдірілгендегі крахмал қ алдығ ының жағ ылмай қ алуына негізделген.
Аныктау техникасы - алдын ала кептірілген тигельге 10г ө лшемді (+ 0, 005г дә лдіктегі) электр плиткасында қ ыздырады. Муфель пешіндегі температура 600-650° болады жә не процесті кү ң гірт қ ызыл тү ске дейін жү ргізу керек те, 30 минут ішінде қ айталап отырылады. Содан соң суытып ө лшейді. Кү лділікті 2 ө лшем айырмашылығ ы 0, 005 г болғ анша жү ргіземіз. Кү лдің жалпы массалық ү лесінің есебін қ ү рғ ақ затқ а ссептегенде % пен кө рсетеді жә не лабораториялық журналғ а жазылады.
10%-дық тұ з қ ышқ ыл ерітіндісінде ерімейтін кү лдің массалық ү лесін анық тау - ә дістің мә ні крахмал ү лгісін 10%- дық тұ з қ ышқ ылы ерітіндісінде ө ң деу, алынғ ан ерітіндіні сү зу жә не тұ нбаны муфель пешінде жақ қ аннан кейінгі кү лдің массалық ү лесін анық тау.
Аныктау техникасы. +0, 01г қ ателікте ө лшенген 20 г крахмал ү лгісін сыйымдылығ ы 300 см3 конустық колбағ а дистилденген су арқ ылы қ ұ яды. Колбадағ ы судың жалпы кө лемі талап етілетін тұ з қ ышқ ылының концентрациясы болу ү шін 155 см3 болуы керек. Суспензияғ а цилиндр арқ ылы тығ ыздығ ы 1, 19, 45 см3 тұ з қ ышқ ылын қ осады. Колбадағ ы затты мұ қ ият араластырып, қ айнағ ан су моншасына араластырып орналастырады. Алғ ашқ ы 3 мин ішінде крахмал толық еруі ү шін араластырып отырады. Қ айнауды 30 мин жү ргізіп, ерітіндіні кү лсіз фильтр арқ ылы сү зеді. Сү згідегі тү нбаны t=50-60° дистилденген сумен 5рет жуады.
Тұ нбасы бар сү згіні алдын-ала қ ыздырылып ө лшенген тигельге салып кү лдің салмағ ы тұ рақ ты болғ анша, 1=600-650° муфель пешінде жағ ады. Лабораториялық журналдағ ы жазба жә не есеп жоғ арыдағ ыдай.
Қ ышқ ылдылық ты анық тау.
Крахмал қ ышқ ыл реакцияғ а ие, ол фосфаттың болуына негізделген. Колайсыз жағ дайда сақ тағ анда крахмалдың қ ышқ ылдылығ ы микроорганизмдердің ө мір сү руі нә тижесінде ө седі. Қ рахмалдылық шамасына жү гері крахмалы ө ндірісінде қ олданылатын кү кірт қ ышқ ылы ә сер етеді. Крахмал қ ышқ ылдылығ ы градуспен белгіленеді. Қ ышқ ылдылық градусы деп крахмалдың 100г қ ұ рғ ақ затын нейтралдауғ а қ ажетті 0, 1н натрий гидроксидінің см3 мө лшерін айтады.
Аныктау техникасы. - 250-300 см3 конустық колбағ а ±0, 01г қ ателікпен ө лшенген 20г зерттелетін крахмал салады, ө лшеу цилиндрімен 100 см3 дистилденген су қ ұ яды, 5-8 тамшы фенолфталеин ерітіндісін қ осып, осы суспензияны 0, 1н натрий гидроксидімен 1 мин дейін жойылмайтын ашық қ ызыл тү с пайда болғ анша тиртлейді.
Крахмал фенолфталеинді адсорбциялау қ абілеті болғ андық тан титрлеу соң ында яғ ни тағ ы 5-6 тамшы фенолфталеин ерітіндісін қ осады. Осығ ан параллель осындай жағ дайда 100 см3 дистилденген суды титрлейді. Алдын-ала зерттелетін крахмал ү лгісіндегі ылғ алдың массалық ү лесін анық тайды. Крахмал қ ышқ ылдылығ ын X (град) былай есептейді:
мұ ндағ ы: V1 - негізгі тә жірибеден титрлеуге кеткен 0, 1н натрий гадроксидінің ерітіндісі, см3
V2 - 100 см3 дистилденген суды тиртлеуге кеткен 0, 1н натрий гидроксидінің мө лшері, см3
m - крахмал ү лгісінің салмағ ы, г
W- крахмалдағ ы ылғ алдың массалық ү лесі, %
Лабораториялық журналды толтыру
Негізгі тә жірибені титрлеуге кеткен 0, 1н NaOH ерітіндісінің 0.1н мө лшері. 100 см дистилденген суды титрлеуге кеткен 0, 1н NaOH ерітіндісінің мө лшері (V2) см3
крахмал ү лесінің салмағ ы (m) г
крахмалдағ ы ылғ алдың массалық ү лесі (W) %
крахмалдағ ы 100 г қ ұ рғ ақ заттағ ы крахмал қ ышқ ылдылығ ы (X)град
Қ орытынды.
Крапин мө лшерін анық тау.
Крапиндер - крахмалдың тегістелген бетінде кө рінетін қ ара қ оспалар. Олардың болуы крахмалды ө ндіру процессінде немесе оны сақ тау, тасымалдау кезінде ластанғ анын кө рсетеді. Крахмалдағ ы крапин мө лшері оның сортын сипаттайды, крапин кө п болғ ан сайын, крахмал сорты тө мен болады.
Ә дістің мә ні 1дм2 крахмал бетіндегі крапин мө лшерін есептеу.
А ныкгау техникасы. +0, 01г қ ателікте ө лшенген 50г крахмал ү лгісін мұ қ ият араластырып, қ ағ азғ а немесе шынығ а тө геді. Крахмал бетіне шыны пластинка салады, онда 5x2 см ө лшемді тіктө ртбұ рыш контуры салынғ ан. Крахмалды аздап шынымен басып, барлық сызылғ ан аландағ ы крапинді санайды. Крахмалды араластырып санауды 5 рет қ айталайды. Алынғ ан нә тиженің арифметикалық ортасын тауып оны 10 есе кө бейтіп 1дм2 тағ ы крапин мө лшерін анық тайды.
Кү кірт диоксидінің массалық ү лесін анық тау жү гері крахмалын ө ндіру процесінде жү гері дә нін сулау ү шін кү кірт қ ышқ ылының ә лсіз ерітіндісін қ олданады. Кү кірт қ ышқ ылы ерімейтін ақ уыз бө лігін еритінге ауыстырады, диффузия процесін жақ сартады, жартылай ө ткізетін дә н қ абық шасын ө ткізгішке айналдырады, сулаудына антисептикалық жағ дайын тудырады. Кү кірт диоксиді ұ шқ ыш, сондық тан оның негізгі бө лігі тауарлы крахмал ө ндіру стадияларында ұ шып кетеді. Қ ұ рғ ақ жү гері крахмалындағ ы кү кірт қ ышқ ылының қ алғ ан бө лігін крахмал суспензиясының фильтратын титрлеу кезінде кү кірт қ ышқ ылының иод ерітіндісімен тотық тыру ә дісімен анық тайды.
Аныктау техникасы +0, 01г қ ателікте алынғ ан 50 г крахмал улгісін сыйымдылығ ы 300 см3 конустық колбағ а салып, ө лшемді колбамен 200 см3 дистилденген су қ ұ яды. Колбаны 15 мин мұ қ ият араластырады. Суспензияны сү зіп, одан пипеткамен 50 см 3 сү зіндіні алып 100 см3 конустық колбағ а қ ұ яды. Оғ ан 3-5 тамшы индикатор қ осып крахмал ерітіндісін, сондай етіп 1: 5 етіп сұ йытылғ ан кү кірт қ ышқ ылы ерітіндісін қ ұ йып 0, 02н иод ерітіндісімен 1 мин дейін жойылмайтын кө к тү с пайда болғ анша титрлейді.
Лабораториялық журналды толтыру
Сү зіндіні қ ұ ұ рамындағ ы SO2-ні тотық тыруғ а кеткен 0, 02н иод ерітіндісінің мө лшері см 3
крахмал ө лшемінің салмағ ы г
1см 3 0, 02н иод ерітіндісіне сә йкес кү кірт диоксидінің мө лшері 0, 64мг
крахмалдағ ы SO2 -нің массалық ү лесі %
Басқ а тү рлі крахмал қ оспаларын анық тау.
Крахмал дә ндері домалақ, сопақ ша немесе дұ рыс емес қ алыпты болуы мү мкін. Олардың ө лшемдері 2-ден 150 мкм аралығ ында болады.
Картопта крахмал дә ндері неғ ұ рлым ірі, ал ұ сақ тары - кү ріште жә не қ арақ ұ мық та болады.
Крахмал дә ндерінің тү рі жә не ө лшемі олардың микроскоппен карағ анда бір-бірінен ерекшелігін оң ай ажыратуғ а мү мкіндік береді, бір ө німнің басқ а ө німмен араласып кетуін тексеру ү шін қ олайлы.
Мысалы: жү гері ұ нының бидай ұ нымен араласып кетуі. Эталонғ а қ абылданғ ан, ә р тү рлі крахмалдың микросуретіне немесе суреттерін салыстыра отырып, крахмалдың тү рін жә не крахмалдың басқ а тү рлерінің қ оспаларын анық тауғ а болады.
Осы жағ дайда ә дістің негізін зерттелетін крахмалдың орташа ү лгі бө лігін микроскоптаумен қ орытындылауғ а болады.
Аныктау техникасы - Қ осылғ ан крахмал суспензиясын дистилденген суда, зат шынысына 2-3 тамшы тамызып, жабатын шынымен жауып, микроскоппен қ арайды. Крахмал дә ндерінің формасы берілген партиядағ ы крахмал тү рінің формасына сә йкес келу керек.
Крахмал препараттарын микроскопта анық кө ру ү шін, асарды Люголь ерітіндісімен бояп, кө руге болады.
ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰ МЫС № 5 (2 сағ ат)
Қ Ұ МШЕКЕРДІҢ ОРГАНОЛЕПТИКАЛЫҚ, ФИЗИКО-ХИМИЯЛЫҚ КӨ РСЕТКІШТЕРІН АНЫҚ ТАУ
Қ ант - тамақ ө неркә сібіндегі негізгі шикізат тү рі болып табылады. Оны 2 тү рде шығ арады: - қ ант-қ ұ мшекер жә не қ ант - рафинад. Қ ант қ ұ мшекер ө ндірісінің шикізаты - қ ант қ ызылшасы немесе шикі қ ант, ал қ ант рафинадтың шикізаты қ ант - қ ұ мшекер немесе шикі қ ант болып табылады.
Қ ант-қ ұ мшекер - біртекті кристалдан тұ ратын, тә тті дә мді ұ нтақ ө нім.
Қ ант-рафинад -қ осымша тазаланган қ ант, ө ң деу ә дістеріне байланысты, сығ ымдалғ ан, қ ұ йылғ ан, рафинирленген қ ант ұ нтағ ы жә не рафинадты пудра болып бө лінеді. Химиялық қ ұ рамы жағ ынан қ ант- қ ұ мшекері жә не қ ант рафинады таза сахарозаны (С 12Н22О11) кө рсетеді.
Сахароза - дисахарид болып табылады жә не глюкоза мен фруктозадан тұ рады, ол аз гигроскопты, қ оршағ ан ортадан тек ауаның салыстырмалы ылғ алдылығ ы 90% болғ анда ғ ана ылғ алды сің іре бастайды.Сахароза суда жақ сы ериді жә не t-сы 20-дан 1000-қ а кө терілген сайын, оның ерігіштігі 2, 5 есеге дейін ө седі. Сахарозаның еруі кезінде нә тижесінде ертіндінің кө лемінің ө згеруі білінетін гидраттар тү зіледі. Ергіндіде бұ л қ ант ө те белсенді.
Бұ л қ асиет ө німдердегі қ анттың қ ұ рамын анық тау ү шін кең інен қ олданылады. Жоғ ары концентрациялы сахароза ертінділерін қ ыздырғ анда оның монозағ а ө туі жә не конденсация ө німдерінің тү зілуінен тү сі ө згереді. Сондық тан ө німдердің тү стері ө згермес ү шін, ә сіресе тә тті тағ амдарын пісіруде немесе ө ң деуде, оларды ө ң деу кезінде t- сын тө мендетуге, процесстің ұ зақ тығ ын басқ а жабдық тарды енгізу жолымен қ ысқ артуғ а жә не бейтарап немесе ә лсіз қ ышқ ылды ортаны ұ стап тұ рады. Сахароза қ ант ә серін жең ілдетпейді, бірақ ол қ ышқ ылды немесе ферментативті гидролизге инверт қ анты деп аталатын(глюкоза мен фруктозаның тү зілуімен бірге) қ антта қ ұ ралатын қ абілетпен қ амтамасыз етіледі. Бұ л реакция тә тті нан жә не тә тті тағ ам ө німдеріндегісахарозаның қ ұ рамын анық тау ә дістерінің санының негізінде жатыр.
МЕМСТ 22-78 жә не МЕМСТ 21-78 кө змө лшерлік кө рсеткіштерінесай рафинад жә не қ ант -қ ұ мшекер бө тен иіс, дә мнен аулақ тә тті, ақ тү сті жә не қ ант-рафинады кө гілдір тү сті болу керек.
Олар суда толық еру керек. Ерітінділері мө лдір болу керек.
Физико- химиялық кө рсеткіштері жағ ынан қ ант-қ ұ мшекер жә не қ ант-рафинады 14 кестеде кө рсетілген талаптарғ а сай болу керек.
14 Кесте
| Нормалар | ||||
| Кө рсеткіш | Қ ұ м-қ ант | Кант-рафинад | ||
| саудалық | сығ ымдалғ ан, тез-ерігіш | Қ ұ йылып бө лінген | қ ұ м | |
| Сахарозаның массалық ү лесі қ ұ рғ ақ затқ а шакқ анда, % кем емес | 99, 75 | 99, 9 | 99, 9 | 99, 9 |
| Редуцирленген заттардың массалық ү лесі қ ұ рғ ақ затқ а шақ канда, % кем емес | 0, 05 | 0, 03 | 0, 03 | 0, 01 |
| Кү лдің қ ұ рғ ақ затқ а шақ кандағ ы массалық ү лесі, % артық емес | 0, 03 | — | — | |
| Ылғ алдың массалық ү лесі, % артық емес | 0, 14 | 0, 20 | 0, 40 | 0, 10 |
| Тү сткдігі, шартты бірлігі, артық емес | 0, 8 | — | — | |
| Ферроқ оспалардың массалық ү лесі, % артық емес | 0, 0003 | 0, 0003 | 0, 0003 | 0, 0003 |
Қ ант кристаллдарының кө лемі 0, 2-2, 5 мм. 5% массалы қ ант- қ ұ мшекеріне кө рсетілген кө лемі жоғ ары жә не тө менгі шектерінде ауытқ улар болуы мү мкін. Оларғ а кө змө лшерлік бағ а бергенде олардың сыртқ ы тү рі, дә мі, иісі МЕМСТ 12576-67-ге сә йкес болуы керек.
Дә мін жә не иісін анық тау.
Дә мін анық тау ү шін дистилденген суда 25%-ды қ ант ерітіндісін дайындайды, дә мін татқ анда оны ауызда шамалы ұ стап барып жұ тады. Осы ерітіндімен қ анттың толық еруін жә не мө лдірлігін анық тайды.
Қ ант-рафинады ерітіндісінің тазалығ ын анық тау ү шін 50г алып, 50 см3 дистелденген суда ерітіп, оны шыны таяқ шамен араластыра отырып, су моншасында 80-нен 90°С-ғ а дейін қ ыздырады.
Иісін қ ант ерітіндісінде анық тайды. Таза, бө тен иісі жоқ, тығ ыны бар шыны ыдысты алып, оны 3/4 кө лемді қ ант ерігіндімен толтырып, 1сағ аттай ұ стап, сосын тығ ынды ашқ аннан кейін бірден оның иісін анық тайды.
Сахарозаның массалық ү лесін анық тау.
(МЕМСТ 12571-86), (СТ СЭВ 5226-85).
Анық тау техникасы. - Анық тауды поляриметриялық жү ргізеді, ол ү шін 26%-ті қ ант-қ ұ мшекер немесе қ ант-рафинад ерітіндісін дайындайды, соң ғ ысын алдын-ала ступкада ұ нтақ тайды. +0, 0002г қ ателікте ө лшеп, нә тижесін граммның мың дық ү лесіпе домалақ тайды. Ө лшемді аз порциядағ ы ыстық дистилденген сумен ерітіп, сосын оларды 20°-қ а дейін суытады жә не колбаның белгісіне дейін сумен толтырады. Ерітіндіні сү зіп, фильтраттың бастапқ ы порцияларын алып тастайды. Анық тау ү шін 100см3 ерітінді жетеді. Сү зілген ерітіндіні ұ зындығ ы 200 мм поляриметриялық тү тікшеге қ ұ йып, кө рсетілетін, қ анттағ ы сахарозаның массалық ү лесіне сай келетін, сахариметрдің есептеу жабдығ ы бойынша кө рсеткішін анық тайды.