Клиникалық мысал. Стационарға 68 жастағы ер адам ішінің қатты ауруына шағымданып түсті

Стационарғ а 68 жастағ ы ер адам ішінің қ атты ауруына шағ ымданып тү сті. Анамнезінде: қ олқ аның қ атпарланғ ан аневризмасы. АІЖ жағ ынан «жедел іш» синдромы жоқ қ а шығ арылды, қ олқ аның іштік бө лімінің УДДГ-да қ олқ а аневризмасының жарылғ аны анық талды. Науқ ас ота бө ліміне ауыстырылды, XI кеуде – II бел омыртқ алары дең гейінде қ олқ а жарылуы қ алыпқ а келтірілді. Қ ан жоғ алту орны толық тырылды, АҚ К қ алыпқ а келтірілді. Отадан кейін 300-350 мл кө лемінде олигурия байқ алды, бұ л АҚ К қ алыпқ а келтірілгеннен кейін де сақ талды, сонымен қ атар артериялық қ ан қ ысымының 190/120 мм.с.б.б. дейін жоғ арлауы байқ алды. Қ ан сарысуында креатинин дең гейі 110-нан 240 мкмоль/л-ге дейін 2 тә улік ішінде біртіндеп жоғ арылағ аны байқ алады. Гипертензияғ а қ арсы қ ысқ а ә серлі ААФт тағ айындылды (тіл астына капотен 25 мг), осы жағ дайғ а парадоксалды реакция дамыды, ол АҚ Қ 230/150 мм.с.б.б. дейін жоғ арылап, тырысу синдромы тү рінде гипертензиялық криз дамуымен, ишемиялық генезді МҚ ЖБ (ОНМК), ануриямен кө рінді. Нефролог шақ ыртылып, тез арада гипотензивті мақ сатпен вена ішіне бета-блокаторлар тағ айындалды, АҚ Қ біртіндеп 160/110 мм.с.б.б. дейін тө мендеді, диурез 500 мл/тә у дейін кө бейді. Осы жағ дайғ а байланысты келесі сұ рақ тар туындайды: науқ астың диагнозы қ андай? ААФт қ абылдағ ан соң жағ дайының нашарлау себебі неде?

Талқ ылау

Науқ аста реноваскулярлы генезді БЖЗ, қ олқ а аневризмасын жою кезінде екі бү йрек артериясының стенозы нә тижесінде дамығ ан (жарылғ ан жердің проекциясы бү йрек артериясының шығ атын жеріне сә йкес келеді). Бү йрекішілік ишемия ШФЖ тө мендеуіне, соның нә тижесінде диурездің азаюына ық пал еткен (креатинин дең гейі БЖЗ 2 сатысына сә йкес). Бір жақ ты стеноз болғ ан жағ дайда ә детте олигурия болмайды, ө йткені екінші жағ ы тө мендеген фильтрацияны компенсациялайды, бірақ реноваскулярлы гипертензияның дамуы тә н.

Бү йрек артерияларының екі жақ ты стенозы кезінде ААФт тағ айындау ә кетуші артериоланың кең еюі нә тижесінде шумақ тық фильтрацияның одан сайын тө мендеуіне ә келді. РААЖ кү шеюі гипертензиялық кризді дамытқ ан. Анурияның дамуы мен креатининнің ары қ арайғ ы жоғ арылауы БЖЗ 3 сатығ а дейін ү деу мү мкіндігін дә лелдейді, бірақ ААФт тез емнен алып тастау, гипотензивті мақ сатта басқ а препараттарды тағ айындау науқ астың жағ дайын жақ сартты.

Шумақ тық себептері немесе гломерулярлы аурулар алуан тү рлі болады. Кө бінесе БЖЗ гломерулонефриттің дебюті кезінде дамиды. Нефритикалық синдром қ ұ рамында кө рінетін азотемия, жедел инфекциядан кейінгі нефрит кезінде тез ө теді (ЖИКГН). Сонымен қ атар ЖИКГН-де жә не басқ а біріншілік, екіншілік ГН-де (қ ызыл жегі, IgA-ГН, жү йелі васкулит, Гудпасчер синдромы) тез ү демелі ГН дамуы мү мкін. Креатинин тез жоғ арылайды, шумақ та «жарты айшық тар» табылады.

Интерстициалды себептері. Жедел интерстициалды нефрит (ЖИН) жедел зақ ымдалумен ө теді. ЖИН кө біне дә рілік препапарттарғ а аллергия болса жә не жұ қ палы аурулар салдарынан дамиды.

100-ден аса дә рі-дә рмек ЖИН туғ ызуы мү мкін. Олардың ішіндегі жиісі: антибиотиктер, диуретиктер, Қ Қ СЕП, тырысуғ а қ арсы препараттар, аллопуринол. ЖИН дамытатын инфекцияларғ а - кейбір бактериалар (стафилококк, стрептококк), вирустар (цитомегаловирус, Эпштейн-Барр вирусы) жә не туберкулез жатады.