Пререналды бүйректің жедел зақымдалуы

Пререналды БЖЗ бү йрек гипоперфузиясының ә серінен шумақ фильтрациясы тө мендеуінен басталады, яғ ни бү йрек қ ан айналымының тө мендеуіне байланысты. Бірақ бү йрек қ ұ рылымы ө згеріссіз қ ала береді. Метаболизмі гипоксияғ а аса сезімтал проксималды ө зекшелер бірнеше кү н бойы гипоксияғ а қ арсы тұ ра алады, осыдан кейін олар зақ ымдала бастайды да жедел тубулярлы некроз дамиды.

Қ алыпты жағ дайда бү йрек перфузиясы айналымдағ ы қ анның тиімді кө леміне, жү рек лақ тырысына жә не шеткі қ антамырлардың резистенттілігіне байланысты. Науқ астың гидратациялық жағ дайы қ андай болса да тиімді артериалды қ ан кө лемінің азаюы ә рқ ашанда пререналды БЖЗ-ның дамуына алып келеді. Бү йрек гипоперфузиясына ә келетін себептердің 3 тобы:

· Гиповолемия

· Жү рек жетіспеушілігі

· Жү йелі вазодилятация.

Гипоперфузияғ а жауап ретінде барорецепторлар арқ ылы жү йелі жә не бү йрекішілік ө згерістер дамиды (3-сурет).

3-сурет. Пререналды БЖЗ-ның даму реттілігі

(Schrier R.W.e.a., 2004 бойынша бейімделген)

Бү йрек гипоперфузиясына жү йелі жауап:

· Симпатикалық жү йке жү йесінің белсенділігі

· РААЖ белсенділігі

· Вазопрессин белсенділігінің жоғ арылауы.

Бұ л ү дерістің мақ саты артериалық қ ан қ ысымын жә не ө мірлік маң ызды ағ залардағ ы қ анағ ысты тұ рақ ты ұ стап тұ ру. Осы ө згерістер нә тижесінде дамиды:

· Вазоконстрикция;

· Жү рек лақ тырысының жоғ арылауы жә не жү рек соғ уының жиілеуі;

· Шө лдеудің кү шеюі, тер бө лудің азаюы;

· Бү йректе натрий мен судың кідіруі;

Гипоперфузияғ а бү йрек ішілік жауап (бү йректік ауторегуляция):

Бастапқ ыда шумақ тық фильтрация шумақ ішілік қ ысым есебінен жү йелі артериалық қ ысымның тө мендеуіне қ арамастан ұ сталып тұ рады. Бұ л шумақ қ а дейінгі афферентті артериоланың дилятациясы (простагландин жә не NO ә серінен) мен шумақ тан кейінгі эфферентті артериоланың тарылуы (ангиотензин II ә серінен) арасындағ ы тепе-тең дігі арқ асында қ амтамасыз етіледі. Егер де бү йрек перфузиясы тез қ алпына келмесе, онда бү йректің ауыр ишемиясы дамиды жә не пререналды БЖЗ паренхиматозды тү ріне ауысады.

Систоликалық АҚ 80 мм.с.б.б. тө мен болса, бү йрек қ анағ ысының жә не ШФ-ның тө мендеу қ аупі болады. Кейбір науқ астарда (қ арт адамдар, ААФт, АРТ қ абылдайтын гипертониялық нефросклероз, диабеттік нефропатиясы бар науқ астар) ШФ тө мендеуі одан аздау гипотензияда дамуы мү мкін, сондық тан олардағ ы АГ-ны емдегенде БЖЗ-ның алдын-алу ү шін осы қ ауіпті ескеру керек.