![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
ТІСТЕРДІҢ ЖОҒАРЫ СЕЗІМТАЛДЫҒЫНЫҢ АЛДЫН-АЛУ⇐ ПредыдущаяСтр 61 из 61
Мамандарғ а арналғ ан кең ес (дә рігер-стоматологтарғ а, стоматолог-гигиенисттерге): • тіс тастарын алу жә не тү бір беттерін тегістеу кезінде аспаптарды сауатты қ олдану керек; • тістерді мамандандырылғ ан тазалау жә не ағ артудан кейін қ айта минералдаушы терапияны қ олдану (Қ айта минералдаушы терапияны жү ргізу кезінде қ олданылатын препараттар мен ә дістер бө лімін қ ара); • қ ызыл иек рецессиясының алдын-алу ү шін жасанды сауыт жасау кезінде тістердің анатомиялық ө лшемдерін бұ збау керек немесе жасанды сауытты кең етіп жасамау; • пациенттерді тексеру кезінде пародонт ауруларының, сна тә різді ақ аулардың, эрозияның, тістердің патологиялық қ ажалуының алғ ашқ ы кө ріністеріне кө ң іл бө лу керек. Пациенттерге арналғ ан кең ес: • тістерді тазалау ережесін сақ тау (қ ызылиектен басталып шайнау бетіне қ арай бағ ытталғ ан немесе тістердің тістеу қ ырына қ арай бағ ытталғ ан қ имыл жасау, тіс мә суегін кө лденең қ имылдатуды доғ ару); тісін артық салмақ салмай берілген уақ ыт ішінде (3 мин) тазалау; • тістерін тазалау кезінде ө те кө п емес тіс қ ойыртпағ ын қ олдану; • қ атты талшық ты тіс мә суектерін қ олданбау; тіс мә суек қ ылшық тарының ұ шы аздап иілген, қ ылшық тары жасанды талшық тан жасалуы керек; • қ ұ рамында жоғ ары абразивті қ оспа бар тіс қ ойыртпақ тарды қ олдануды шектеу (аптасына 1–2 рет), тіс ұ нтақ тарын қ олданбау; • қ ышқ ыл жә не қ ышқ ыл қ ұ рамдас сусындарды қ абылдағ аннан кейін бірден тістерін тазалау; • тістердің жанасу беттерін тазалайтын флостарды жә не басқ а заттарды қ олдану ережесін сақ тау; тіс тазалағ ыштарды қ олдану кезінде қ ызыл иекті жарақ аттап алмай тазалау; Тістерінде жоғ ары сезімталдық бар пациенттерге ауыз қ уысы гигиенасын кү туге арналғ ан заттар: • жұ мсақ қ ылшық ты немесе ө те жұ мсақ қ ылшық ты тіс мә суектері; • жоғ ары сезімталдық бар тістерге арналғ ан қ ұ рамында калий тұ здары, стронций, синтетикалық майда дисперсті гидроксиапатит жә не фторид бар тіс қ ойыртпақ тары мен ауыз қ уысын шаятын заттар; • тіс жіптері (қ азіргі кезде сезімталдық бар тістерге арналғ ан арнайы флосстар шығ арылғ ан, мысалы, «PresiDENT Sensitive», «Sensodyne Total Care»). 1 КЛИНИКАЛЫҚ ЖАҒ ДАЙ Индустиялды дамығ ан қ аладағ ы орта мектепте балалар арасында негізгі стоматологиялық аурулардың алдын –алу мақ сатында тістердің табиғ и сызаттарын химиялық жолмен қ атаятын «Фиссурит» материалымен бітеу ә дісі жү ргізілек болды. Мектептегі стоматолог қ абылдауына алдын-ала тексеру мақ сатында Д есімді пациент шақ ырылды. Қ арап тексергенде 37, 47 тістері жарып шығ у кезең інде. 37, жә не 47 тістердің табиғ и сызаттары терең, сау. Тұ рақ ты азу тістердің барлық беттерінде кө птеген тіс қ ақ тары анық талды. 1. Пациенттің екінші тұ рақ ты тістерінің табиғ и сызаттарын бітеу кө рсеткішін анық таң ыз. 2. Табиғ и сызаттарды тісжегінің даму қ ауіпін туындататын факторды кө рсетің із. 3. Табиғ и сызаттарды бітеу ә дісінің алдын-алу ә сері механизмін атаң ыз. 4. Сызаттарды бітудің кезең дерін атаң ыз. 5. Пациентке басқ ада алдын-алу шараларын жү ргізуге мұ қ таждығ ын атаң ыз
2 КЛИНИКАЛЫҚ ЖАҒ ДАЙ 43 жастағ ы С есімді стоматолог қ абылдауына ү стің гі жақ тістерінің қ атты тіндерінде кү лгенде кө рінетін ақ ау бар екенін айып шағ ымданып келді. Тістерін тазалағ анда, қ ышқ ыл жә не тә тті тағ ам қ абылдағ анда мазалайтынын айтады. Жалпы пациенттің дансаулығ ы жақ сы. Пациенттің айтуы бойынша тісін кө лденең жә не тігінен қ имыл жасай отырып қ атты тіс мә суегімен, шылым шегушілерге арналғ ан тіс қ ойыртпағ ымен, кейде тіс ұ нтағ ымен кү ніне 2 рет тазалайды. Шылым шегеді. Қ арап тексергенде 23, 24, 25, 26 тістердің мойын бө лігінде тістің қ аттытіндерінің сына тә різді ақ ауы анық талды. Сү ң гілеп тексергенде жә не температуралық тітіркендіргіштерге ауру сезімі бар. 1. Осы клиникалық кө рініске сә йкес келетін ауруды атаң ыз. 2. Бұ л патологияның стоматологиялық аурулардың қ ай тобына жататынын анық таң ыз. 3. Пациентте тістің қ атты тіндерінің патологиясын туындатушы жергілікті атаң ыз. 4. Тістерінде тістің тығ ыз қ ақ тары пайда болуына бейім адамдарғ а жоғ ары абразивті тіс қ ойыртпақ тарын қ олдану кезең дерін атап кө рсетің із. 5. Тістің қ атты тіндерінде жоғ ары сезімталдық бар пациенттерге жек тұ лғ алық гигиена заттарын таң дап алуғ а кең ес берің із.
ЖАУАП БЕРІҢ ІЗ. 1. Тісжегінің дамуына жағ дай туындататын тіс қ ағ ының рН дең гейі: 1) 3, 5–4, 0; 2) 5, 5–5, 7; 3) 6, 5–7, 0; 4) 7, 0–7, 5; 5) 9, 5–10, 0. 2. Тісжегінің дамуында қ андай микроорганизмдер негізгі роль атқ арады: 1) стафилококк; 2) актиномицет; 3) стрептококк; 4) вирус; 5) вейлонелла. 3. Кіреукенің минералсыздануы қ ай қ абаттан басталады: 1) бетү сті қ абаты; 2) беткі қ абаты; 3) ортаң ғ ы; 4) терең; 5) кіреукенің барлық қ абатында бір мезгілде. 4. Кіреукенің ошақ ты минералсыздану дә режесін қ алай анық тауғ а болады: 1) сү ң гілеу арқ ылы; 2) кіреукені витальді бояу арқ ылы; 3) электроодонтодиагностика жү ргізу арқ ылы; 4) рентгенологиялық тексеру арқ ылы; 5) Грин–Вермиллион сынамасын жү ргізу арқ ылы. 5. Тұ рақ ты тістерде тісжегінің алдын алуда фторид натрий таблеткасын қ ай жастан бастап қ олданғ ан ө те тиімді болады: 1) 2 жас; 2) 5 жас; 3) 6 жас; 4) 10 жас 5) 12 жас. 6. Тістерді фтор лакпен жабу процедурасын жү ргізу кезінде қ андай манипуляцияны бірінші жү ргізеді: 1) фторлак жағ у; 2) тістерді кептіру; 3) сілекйден оқ шаулау; 4) тістерді тіс қ ағ ынан тазалау; 5) кілегей қ абық тан лактың артығ ын алу. 7. Тісжегінің алдын алу мақ сатында 0, 2% фторид натрий ерітіндісімен шайқ ауды жү ргізеді: 1) кү нделікті; 2) аптасына 1 рет; 3) аптасына 2 рет; 4) жарты жылда 1 рет; 5) жылына 1 рет. 8. Тісжегінің пайда болуына ә сер ететін жергілікті фактор: 1) ауыз қ уысының гигиенасының нашар болуы; 2) ауыз суында фторидтің мө лшерінің кө п болуы; 3) жең іл қ орытылатын кө мір суларын жиі қ олдану; 4) ауыз суында фторидтің мө лшерінің аз болуы; 5) бойындағ ы соматикалық аурулар. 9. Тісжегінің алдын алудағ ы фторидпен алдыналудың экзогенді ә дісі болып табылады: 1) фторид ерітіндісімен шайқ ау; 2) ауыз суын фторлау, 3) сү тті фторлау; 4) тістерді фтор лакпен жабу; 5) фторид натрий таблеткасын қ абылдау. 10. Тісжегінің алдын алудағ ы фторидпен алдыналудың эндогенді ә дісі болып табылады: 1) ауыз суын фторлау; 2) тістерді фтор лакпен жабу;; 3) фторидқ ұ рамдас ерітінділермен шайқ ау; 4) фторидқ ұ рамдас тіс қ ойыртпақ тарын қ олдану; 5) фторид натрий таблеткасын қ абылдау. 11. Тұ рақ ты тістерде тісжегінің алдын алуда табиғ и сызаттарды қ ай жастан бастап бітеу ө те тиімді болады: 1) 6–7 жас; 2) 9–12 жас; 3) 12–14 жас; 4) 16–18 жас; 5) тіс жарып шық қ ыннан кейін барлық уақ ытта. 12. 1% жә не 2% фторид натрий ерітіндісін тісжегінің алдын алу мақ сатында қ андай тү рде қ олданады: 1) шайқ ау; 2) жақ па; 3) таблетка тү рінде ішке per os; 4) электрофорез; 5) ауыз қ уысын булау.
ДҰ РЫС ЖАУАПТАР ЭТАЛОНЫ 1 — 2; 2 — 3; 3 — 1; 4 — 2; 5 — 1; 6 — 4; 7 — 3; 8 — 1, 3; 9 — 1, 4; 10 — 1, 5; 11 — 1; 12 — 2.
ТЕРАПИЯЛЫҚ СТОМАТОЛОГИЯ Ү Ш БӨ ЛІМНЕН ТҰ РАДЫ 1 БӨ ЛІМ ТІСТЕР АУРУЛАРЫ Редактор: Абдикаримов Сериккали Жолдасбаевич
|