Тақырып: Христиан діни ілімі және рәсімдері мен жоралары.

2.Христиан дінінің қ асиетті кітабы – Библия жә не оның қ ұ рамы.

3.Христиан дінінің негізгі догматтары.

3.Христиан дінінің негізгі рә сімдері мен жоралары. Жеті жасырын сыр (қ ұ пия).

4.Христиан дінінің басты мейрамдары.

Христиан діні (гр. Χ ρ ι σ τ ό ς, Кһ рістос, цө збе-сө з аудармасы мә сіхтелгендер) Ибраһ имдік дін (грекше Χ ρ ι σ τ ό ς (Кһ рістó с) ағ ылшын тілінде 'аноінтед' - орыс тілі 'помазанный' - қ азақ ша 'басты уқ алау, сулау немесе басқ а мә сіһ шалу') — Христиан дінінде Иисус Христос (Иисус помазанный) мессияғ а тең еліп (қ ара Иса), қ ұ дайғ а баланды. Христиан дінінің қ алыптасуына Сенеканың ілімі де ә сер етті. Христиан діні ә дебиеті негізгі тө рт жанрдан тұ рады: 1) Інжілдер (Матфей, Марк, Лука, Ионн); 2) апостолдардың арнаулы хаттары; 3) Христос шә кірттерінің істері туралы жазбалар; 4) ақ ыр заман туралы ө сиет. Б. з-дың бас кезінде Рим империясының басқ а бө ліктеріндегідей Палестинада да ә леуметтік, қ оғ амдық қ айшылық тар шиеленісіп тұ рды. Сонымен қ атар 1 ғ асыр империяның жаң а саяси формасы қ алыптасуының кезең і болды. Антикалық тә ртіптің дағ дарысы, жаң а саяси шындық тың қ алыптаса бастауы адамдардың ө мірінде қ иындық туғ ызып, қ иыншылық пен зұ лымдық тан қ ұ тылудың жолын іздеуге итермеледі. Сиқ ырғ а, Митрағ а, Исида, Осириске, т.б. сенім кү шейді. Осы кезде дү ниеге келген Христиан діні жан біткеннің барлығ ының Қ ұ дай алдындағ ы тең екендігін айтып, адамдардың кө кейінде ә ділетсіздік пен қ анаушылық тан қ ұ тылудың ү мітін оятты. Қ ұ дай алдында барлық адамдар тең деген идея жергілікті билеушілер тарапынан ү лкен қ арсылық қ а тап болып, Христиан дінін қ абылдаушылар жаппай қ удаланды. Олар жергілікті билік ө кілдерінен қ ашып жү руге мә жбү р болды. Жер асты шіркеулері салынды. Дегенмен, кө п ұ замай Христиан дінін уағ ыздаушылар кө бейіп, оның қ атарына тұ рғ ындардың кө п бө лігі, соның ішінде билік иелері де тартыла бастады. Христиан діні догматикасы 4 — 6 ғ асырларда қ алыптасты. Оның қ алыптасуында каппадокиялық діни ғ ұ ламалар Григорий Назианзин (330 — 390), Григорий Нисский (335 — 394), Василий Кессарийский (330 — 397) маң ызды рө л атқ арды. Христиан догматтары ү лкен тартыс-таластар арқ ылы жү йеленді. Бірақ діни таластар догматтардың канондығ ын анық тағ асын да тоқ талмады. Ақ ырында бұ л таластар христиан шіркеуінің ә р тү рлі ағ ымдарғ а бө лінуіне алып келді. 5 ғ асырдың ортасында ортодоксалдық Христиан дінімен келіспейтін Армян, Копт, Малабар, Ә фиоп, Иаковит, Абиссин шіркеулері жіктелді. Орта ғ асырлардан бастап Рим шіркеуі христиандарды ө зіне бағ ындыруғ а тырысты. Бұ ғ ан шығ ыстағ ы Византия қ арсы болды. Нә тижесінде 9 — 11 ғ асырларда Христиан діні “Батыс шіркеуі” (католиктер) жә не “Шығ ыс шіркеуі” (православтар) болып екіге бө лінді. 16 ғ асырда католик шіркеуінен протестант шіркеуі бө лініп шық ты. Сө йтіп, даму барысында Христиан діні негізгі ү ш тармақ қ а (православие, католик, протестантизм) бө лінді жә не олардың ә рқ айсысының ө з ішінде ә р тү рлі ағ ымдар мен бағ ыттар пайда болды. Бұ дан басқ а несториандық, монофизиттік сияқ ты шағ ын тармақ тар да кездеседі. Бұ л ағ ымдар догматтардың ә р тү рлі тү сіндіріліп, киелі кітапқ а, діни ғ ұ рыптарғ а ә р алуан кө зқ арастары негізінде қ алыптасқ ан.[1]

Христиандық - атауын ө зінің шә кірттерімен бірге діннің негізін қ алаган Иисус Христос есімінен алады. Христиандық дін ілімі Қ асиетті Жазу - Кө не жә не Жаң а Ө сиеттерге негізделген. Христиандық б.д.д. Ы ғ. Рим империясының қ ү рамында шиеленіскен ә кономикалық, саяси, қ оғ амдық -психологиялық, ә леуметгік жә не ә тникалық тең сіздік жағ дайында, езгіде болғ ан Палестинада пайда болды. Мү нымен радикалды-антиримдік кө ң іл-кү йлер жә не империялық қ ү діреттілікке қ арсы наразылық тар байланысты. Ӏ Ӏ -Ӏ Ӏ Ӏ ғ ғ. христиандық қ ауымдастық тарда сенаторлық жә не ә скери салт аттылар атағ ы пайда бола бастады. Қ ауымдастық та ақ сү йек жә не білімді адамдардың болуы радикализмді жойып, римдік билікпен бітісуге ә келді. Бү л ү рдістің дамуына орай рим билеушілері христиандарды қ уғ ын-сү ргінге ү шыратудан енді бү л дінге қ олдау кө рсетуге кө шті, тіпті ЫВ ғ. христиандық ты Рим империясының мемлекеттік дініне айналдыруғ а дейін барды. Идеялық, ғ ибадат, институң ионалды тү рғ ьща христиандық жоқ жерден пайда болғ ан жоқ. Рим политеизмі, египеттік Осирис жә не Исида ғ ибадаты, иран митраизмі, грекгік Кибена жә не Аттис ғ ибадаты жә не т.б., христиандар ой елегінен ө ткізбеуі мү мкін емес діни-мә дени орта қ алыптастырды. Алайда, христиаң дық гың қ алыптасуында иудаизм, ө зінің монотеизм, мессиандық, ә схатология жә не т.б. идеяларымен ерекше рө л атқ арды. Ол иудеохристиандық секта ретінде пайда болды. Мү ның бә рі христиандық осығ ан дейін бар діни-мә дени мә ліметгерді тек пайдаланып қ ойды деген сө з емес, ол керісінше, жаң а діни кешен қ алыптастырды