Мәнділігі туралы жорамалды тексеру.

Статистикалық ө зара байланыс жө нінде сө з болғ анда, оның бар болуы немесе жоқ болуы, бағ ытының болуы (оң немесе теріс) жә не кү шінің сипатымен (кү шті, ә лсіз) анық талады. Егер зерттеу нә тижесінде нө лдік жорамал теріске шығ арылмаса, онда «ө зара байланыс жоқ». Нө лдік жорамал теріске шығ арылғ ан жағ дайда кездейсоқ шамалардың арасында байланыс бар делінеді.

1. Н₀ жә не Н₁ жорамалдарын тағ айындайық:

(яғ ни, корреляция жоқ),

.

2. мә нділік дең гейін береміз.

3. Критерияның статистикасы:

4. мұ ндағ ы - бос дә режесімен Стьюдент таралуы болатын статистика.

5. болғ анда Н₀ жорамалы: мә нділік дең гейімен теріске шығ арылады. Демек, параметрлердің арасында мә нді корреляция бар.

болғ анда Н₀ жорамалын теріске шығ аруғ а негіз жоқ, яғ ни параметрлердің арасында мә нді корреляция жоқ.

3 мысал. х жә не у шамаларының ө лшем нә тижелері кестеде берілген.

	-2
	0, 5		1, 5

1) y -ң x -қ а тү зу регрессиясының таң дама тең деуін;

2) Регрессия сызығ ын тұ рғ ызу;

3) Корреляцияның таң дама коэффициентін есептеу;

4) Корреляциялық тә уелділіктің сипаты мен кү шін анық тау.

Шешуі. Мұ нда n=5

1) а) Х пен -тің арасында сызық ты тә уелділігі бар деп ұ йғ арып, ең кіші квадраттар ә дісімен жә не коэффициенттерін табамыз.

қ алыпты жү йенің тү рі .

Осы жү йені шеше отырып, аламыз. Сондық тан, .

в) Немесе мына формалаларды қ олданып табуғ а болады

. Регрессия тура .

.

Онда сызық тық регрессияның тең деуі мына тү рде жазылады .

с)

.