Главная страница
Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
|
І А тобы элементтері.
I А тобы элементтеріне сипаттама. Бір жағ ынан натрий мен литийдің, екінші жағ ынан калий топшасы элементтерінің кейбір физикалық жә не химиялық қ асиеттерін салыстыру натрийдің анық сілтілік металдарғ а (калий топшасы) жақ ын екенін кө рсетеді.
Барлық сілтілік металдарғ а ортақ қ асиет – айқ ын кө рінетін оң электрлік жә не радиустарының ү лкен шамасы, иондану потенциалы жә не СЭТ-тің аз мә ні болып табылады.
Тө менде I А тобы элементтерінің кейбір қ асиеттері келтірілді:
Тұ рақ тылары
|
|
|
|
|
| Жер қ ыртысындағ ы мө лшері, мас.ү лес, %
| 3, 4·10-3
| 2, 64
| 2, 6
| 1, 5·10-2
| 3, 7·10-4
| Валенттік эл-дық конфиг.
| [He]2s1
| [Ne]3s1
| [Ar]4s1
| [Kr]5s1
| [Xe]6s1
| Атомдық радиус, нм
| 0, 155
| 0, 189
| 0, 236
| 0, 248
| 0, 267
| Иондық радиус , нм
| 0, 068
| 0, 098
| 0, 133
| 0, 149
| 0, 165
| Иондану потенциалы, В
|
5, 39
|
5, 14
|
4, 34
|
4, 18
|
3, 89
| СЭТ
| 0, 95
| 0, 90
| 0, 80
| 0, 80
| 0, 75
| Балқ у т-расы, 0С
| 180, 0
| 97, 8
| 63, 5
| 38, 7
| 28, 5
| Қ айнау т-расы, 0С
| 1340, 0
| 882, 5
| 758, 5
| 696, 0
| 706, 0
| Тығ ыздығ ы, г/см3
| 0, 53
| 0, 97
| 0, 86
| 1, 52
| 1, 89
| , В
| -3, 045
| -2, 714
| -2, 924
| -2, 925
| -2, 923
|
Барлық сілтілік металдар ақ -кү міс тү сті, оттегінің ө те аз қ оспасы цезийге сары-алтын бояу береді. Натрий мен калий судан жең іл, ал цезий екі есеге жуық ауыр. Барлық сілтілік металдар жұ мсақ, созылғ ыш, қ ұ рғ ақ ауа атмосферасында тез кү ң гірттенеді. Онда жә не оксидтер тү зеді, жә не -пероксидтер тү зеді. Натрий сумен қ ызу ә рекеттеседі, калий – қ опарылыс шығ арады, ал мен мұ збен жанасқ анда да тұ танады. Ылғ ал ауамен ә рекеттескенде барлық сілтілік металдар ақ ырында карбонаттарғ а айналады. Сондық тан натрий мен калийді ә детте керосин астында сақ тайды, ал рубидий мен цезийді – эвакуацияланғ ан ампулаларда. Оттегі атмосферасында сілтілік металдар жанады. Онда натрий пероксид, ал қ алғ андары надпероксидтер ( ) тү зеді. Калий, рубидий жә не цезий ү шін озонидтер белгілі. Кә дімгі жағ дайда сілтілік металдар фтор мен хлор атмосферасында жанады, ал аздап қ ыздырғ анда кү кірт, сутегі, бром жә не басқ а металл еместермен оң ай ә рекеттеседі.
Натрий оксиді тү ссіз, ал калғ ан оксидтер сары жә не қ ызғ ылт-сары ( ) тү сті. Олардың барлығ ы ө те гигроскопті, су қ осып алып тә н гидроксидтеріне айналады.
Сілтілік металдардың гидроксидтері - суда жә не спирттерде еритін кристалл заттар. Олардың су ерітінділері – кү йдіргіш сілтілер – нағ ыз кү шті негіздер. Гидроксидтерді хлоридтердің су ерітінділерін электролиздеп алады. Онда катод кең істігінде сутегі бө лінеді жә не сілтілік металдың гидроксиді тү зіледі.
Қ ұ рамында оттегі бар қ ышқ ылдар тұ здарының ішіндегі ең маң ыздылары карбонаттар. Сода негізгі химия ө ндірісі ө німдеріне жатады Оны аммиакты ә діспен алады. Онда концентрлі ерітіндісін аммиакпен қ анық тырады, сосын кө міртегі диоксидімен ө ң дейді. Бұ л процесте гидрокарбонат тұ нбағ а тү седі, оны қ уырып қ ыздырып карбонатқ а айналдырады:
![](https://ok-t.ru/mylektsiiru/baza1/27802475996.files/image155.gif)
![](https://ok-t.ru/mylektsiiru/baza1/27802475996.files/image157.gif)
Поташ табиғ и ө ң дегенде, сол сияқ ты жапырақ ты ағ аш тұ қ ымдарының жә не кү нбағ ыстың кү лдерін шаймалау арқ ылы алынады. Натрий сульфаты жә не нитраты, сол сияқ ты калий сульфаты кө п мө лшерде жаратылыста кездеседі. -дің аз ерігіштігін пайдаланып, калий нитратын пен -дің арасындағ ы алмасу реакциясы арқ ылы алады.
|