Шойын мен шлак ұңғыларын жабуға арналған машина

Бұ л машиналар қ атарына зең біректер мен шлак тоқ татқ ыштарды жатады. Шойын ұ ң ғ ысы зең бірекпен ұ ң ғ ының каналына берілетін оттө зімді қ оспамен жабылады. Оттө зімді қ оспа ұ ң ғ ыны жапқ анда оның каналын толтырады жә не ұ ң ғ ының ауданындағ ы зақ ымдалғ ан мезгілде беру қ ажет.

Қ азіргі кездегі жаң а пештерде электр жетекті зең біректерді-электрлі зең біректі қ олданады (14-сурет).

1 – лафет; 2 – қ армайтын механизм; 3 – бұ ратын механизм; 4 – бұ ратын кронштейін; 5 – зең біректі басып ұ стайтын механизм; 6 – ұ ң ғ ылық қ оспаны беріп тұ ратын механизм; 7 – тірек колонна (ұ стын); 8 – арбаша; 9 – зең бірек.

14-сурет Электрзең бірек.

Электрзең біректеріне келесі талаптар қ ойылады: зең біректің жұ мыс цилиндрінің кө лемі ұ ң ғ ылық қ оспаны жетерліктей мө лшерде беруі қ ажет; поршеннің қ ысымы ұ ң ғ ы қ оспасының жылжуғ а кө рсететін максимал кедергісінен асып жә не оның кө ріктің ішкі қ абырғ асына тарататынболуғ а тиісті; зең бірек жұ мыс орынында белгілі бір ең кіштік бұ рышта орналасуғ а тиісті; зең біректің тұ мсығ ы ұ ң ғ ының қ ұ ндақ қ а кірген кезде, қ ұ ндақ ты сындырып кетпес ү шін, ол тік сызық бойымен жылжуы қ ажет; зең біректі басқ ару дистанциялық болу керек.

Зең біректің цилиндры-9 ұ ң аылық қ оспамен толтыру ү шін, қ ұ лыптармен бекітіліп жабылатын екі люкі болады. Цилиндрдің ішінде екі бағ ытты тақ тайшаның ү стімен шток-бұ рандағ а отырғ ызылғ ан поршен жү ріп тұ рады. Бұ ранданың штогына гайка кигізілген, гайка айналғ анда ол ілгерілемелі қ озғ алыста жү реді де ұ ң ғ ылық қ оспаны ұ ң ғ ының ішіне сығ ып шығ арады. Беріліс механизмі поршенге 240 – 320т қ ысым береді.

Зең біректі басып ұ стап тұ ратын қ ұ рылғ ы ұ ң ғ ыны жабу кезінде ұ стап тұ рады, одан кейін оны ұ ң ғ ыдан шығ арып ә кетеді.

Орнатылатын зең біректердің техникалық сипаттамалары:

Зең біректің моделі э-6-050 э-7-050 э-17-050

Жұ мыстық цилиндрдің толық кө лемі, м³ 0, 5 0, 5 0, 5

Жұ мыстың цилиндрдің диаметрі, мм 650 650 650

Поршеннің жү ріс жолы, мм 1505 1505 1505

Поршенге берілетін кү ш, т 235 235 235

Зең біректің тұ мсығ ындың тесігінің

диаметрі, мм 150 150 150

Ұ ң ғ ылқ қ оспаның зең бірек тұ мсығ ынан

шығ у жылдамдығ ы, м/с 0, 19 0, 19 0, 19

Электр қ озғ алытқ ыштың қ уаты, кВт:

престеу механизмінің 47 47 47

басып ұ стайтын қ ұ рылғ ың 25 34 30

бұ ратын қ ұ рылғ ының 8 8 8

Салмағ ы, кг 30020 29730 30850

Шлак тоқ татқ ыш шлак ұ ң ғ ысын жабуғ а арналғ ан. Тоқ татқ ыштың жұ мыс органы-шлак фурмасының тесігін жабатын, ол ү шін оның фурмағ а жақ ындағ андағ ы жү рісінің траекториясы фурманың осіне дә л келетін-тығ ын.

Пештерде пневматикалық жетекті иінтіректі қ ұ рылмалы, дистанциялы басқ арылатын шлак тоқ татқ ышы қ олданылады. Жобаланып отырғ ан пеште рамадан-3, топсалы параллеграм тү зетін иінтректер жү йесіыен-4, тығ ынымен бірге тоқ татқ ыштың -2 оқ таушасынан, кері салмақ тан-5, пневматикалық цилиндрден-9 жә не арқ ан берілісінен-7 тұ рады (15-сурет).

1 – тығ ыны; 2 – оқ тауша; 3 – рама; 4 – иінтіректер; 5 – кері салмақ; 6 – ось; 7 – арқ андық беріліс; 8 – ілгешек; 9 – пневматикалық цилиндр; 10 – жің ішке сым арқ ан.

15-сурет Шлак тоқ татқ ыш.

Шлак тоқ татқ ыш шлак ұ ң ғ ысының ү стіне орналасады жә не рама жә рдемімен пештің металл қ ұ рылымына бекітіледі. Тығ ын жә не оқ тауша сумен ү здіксіз салқ ындап тұ рады.

Шлак ұ ң ғ ысын ашу ү шін тоқ татқ ыштың тығ ынын фурмадан суырып алады, ол пневматикалық цилиндрмен жү зеге асырылады. Сө йтіп бұ л қ ұ рылма (қ ұ ралым) шлак ұ ң ғ ысын оң ай ашып, оң ай жабады. Шлак ұ ң ғ ысының фурмасын кейде фурмашық деп атайды.

Шойын ұ ң ғ ысын ашу екі сатыдан тұ рады: сверло-бұ рғ ы, бур-бұ рғ ы оттө зімді қ оспамен толтырылғ ан каналды бұ рғ ылап тесуден жә не ұ ң ғ ының тесігінің ішкі бетінде тү зілген шойын қ абық ты.

Шойын ұ ң ғ ысын бұ рғ ылау машинасымен жә не пневматикалық балғ амен ашады. Машина дистанциялы тә ртіпте басқ арылады жә не олардың жұ мыс органдары (бұ рғ ы жә не шанышқ ы) тік жү рісті жә не шойын ұ ң ғ ысының иіншімен оттө зімді қ оспасын бұ здырмау ү шін горизанталғ а қ арай ең кіш келеді. Ұ зын бұ рғ ы электр қ озғ алтқ ышымен айналады. Пневмо балғ а сығ ымдалғ ан ауаның кө мегімен соғ у ұ станымына негізделінген.

Қ азіргі кезде шойын ұ ң ғ ысын ашу ү шін соғ ып-айналмалы ә серлі бұ рғ ылау машмнасын қ олданады. Бұ рғ ылау машинасы 16-суретте кө рсетілген. Жұ мыс органы-кү ймешегі-7 ілулі тұ ратын-бұ рғ ы-балғ а, ол катоктардың ү стінде бағ ыттағ ыш рамада-2 жү ріп тұ рады. Рама шойын ұ ң ғ ысының сырт жағ ына орналасып, ө кшелік арқ ылы колоннағ а (ұ стынғ а) тірелген бұ рылма кронштейнмен-3 қ атаң жалғ асқ ан. Тірек колоннасына монтаждалғ ан бұ ру механизиі-10 машинаны ұ ң ғ ығ а қ арай жақ ындатып ә келуге арналғ ан жә не электр зең бірегінің механизміне ұ қ сас жасалынғ ан.

Шлак ұ ң ғ ысын ашу ү шін тоқ татқ ыштың тығ ынын фурмадан суырып алады, ол пневматикалық цилиндрмен жү зеге асырылады. Сө йтіп бұ л қ ұ рылма (қ ұ ралым) шлак ұ ң ғ ысын оң ай ашып, оң ай жабады. Шлак ұ ң ғ ысының фурмасын кейде фурмашық деп атайды.

Шойын ұ ң ғ ысын ашу екі сатыдан тұ рады: сверло-бұ рғ ы, бур-бұ рғ ы оттө зімді қ оспамен толтырылғ ан каналды бұ рғ ылап тесуден жә не ұ ң ғ ының тесігінің ішкі бетінде тү зілген шойын қ абық ты.

Бұ рғ ы-болғ аны ұ ң ғ ығ а жеткізу ү шін раманың соң ына орналасқ ан жә не кү ймешемен шынжыр біріліспен байланысқ ан беру механизмі-1 арналғ ан. Қ армау механизмі-8 бұ рғ ылау ү дерісінде осьтік жү ктемеде машинаны жібермей ұ стап тұ руғ а арналғ ан. Машина ұ ң ғ ығ а жақ ындап келген механизмнің ілгегі-9 пештің қ аптамасына пісірліп қ ойылғ ан қ апсырмағ а ілінеді.

Машинаның бұ рғ ы-балғ асы айналма механизмен-6 жә не жеке электрқ озғ алтқ ышы бө лек істейтін немесе бірге істейтін жә не кү ймешенің корпусына орналасқ ан дербес соқ қ ы механизмен-5 тұ рады. Ұ ң ғ ы нормада жұ мыс істегенде оны тек бұ рғ ылау жолымен ашады. Соқ қ ылы механизмді бұ рғ ы ө те жоғ ары кедергіге тү скен жағ дайда ғ ана қ осады. Ұ ң ғ ының ұ зындығ ы (терең дігі) 1, 5 – 2м-ге жетуі мү мкін, ал бұ л механизмердің тө зімділігін талап етеді. Ұ ң ғ ы неғ ұ рлым ұ зын болса, соғ ұ рлым жақ сы болады деп саналады.

1 – алғ а беретін механизм; 2 – рама; 3 – бұ ратын кроштейн; 4 – колонна; 5 – соқ қ ы механизмі; 6 – айналдыру механизмі; 7 – кү ймеше; 8 – қ армағ ыш механизмі; 9 – ілгек; 10 – бұ ратын механизм.

16-сурет Бұ рғ лау машинасы.