Азақстан Республикасының экологиялық қауiпсiздiк концепциясы

2003 жылы 3 желтоқ санда Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң тапсырмасы бойынша жаң а «Қ азақ стан Республикасының 2004-2015 жылдарғ а арналғ ан экологиялық қ ауiпсiздiгi тұ жырымдамасы» ә зiрлендi. Бұ л тұ жырымдама Қ азақ стан Республикасының экологиялық заң шығ ару қ ұ қ ық саласындағ ы процессін дамытуғ а жаң а серпiн берiп, оның негiзiнде табиғ атты рационалды тү рде жә не қ орғ ай отырып пайдалануғ а қ атысты проблемаларды тү бегейлi шешуге жол ашылды. Кез келген мемлекеттiң ә леуметтiк-экономикалық жү йесiн экологияландыру экологиялық проблемаларды жә не экологиялық апаттардың алдын алудың табысты шешiмiнiң бiрi екенiн ә лiмдiк тә жiрибе дә лелдеп отыр.

Ұ лттық қ ауiпсiздiктiң бiр бө лiгi ретiнде тұ рақ ты экологиялық қ ауiпсiздiк дамудың мiндеттi шарты жә не табиғ и ресурстарды сақ таудың жә не қ оршағ ан ортаның қ азiргi сапасын қ олдаудың негiзi болып табылады.

Осы Экологиялық қ ауiпсiздiк тұ жырымдамасы Қ азақ стан Республикасының 2010 жылғ а дейiнгi стратегиялық даму жоспарына сә йкес жә не 1992 жылғ а Қ оршағ ан орта жә не даму жө нiндегi Рио-де-Жанейро қ ағ идаттары мен XXI ғ асыр кү н тә ртiбiнiң негiзгi қ ағ идаларын, сондай-ақ Йоxаннесбург қ. Тұ рақ ты даму жө нiндегi дү ниежү зiлiк самми (2002 ж.) шешiмдерiн ескере отырып, «Қ азақ стан-2030» стратегиясының басымдалық тарына орай ә зiрленген.

Қ оршағ ан орта жағ дайының нормативтiк кө рсеткiштерiне қ ол жеткiзумен экологиялық қ ауiпсiздiктiң оң тайлы дең гейiн қ амтамасыз ету осы Тұ жырымдама қ ағ идаларын кезең -кезең мен iске асыруды кө здейдi.

Бiрiншi кезең (2004-2007 жылдар) – қ оршағ ан ортаның ластану дең гейiн тө мендету жә не оны тұ рақ тандыру бойынша iс-ә рекет жоспарын дайындау.

Екiншi кезең (2008-2010 жылдар) – қ оршағ ан орта кө рсеткiштерiн тұ рақ тандыру жә не табиғ атты пайдалануғ а қ ойыланыт экологиялық талаптарды жетiлдiру.

Ү шiншi кезең (2011-2015 жылдар) – қ оршағ ан орта сапасын арттыру жә не қ оғ амның экологиялық тұ рақ ты дамуында қ олайлы дең гейге қ ол жеткiзу.

Экологиялық қ ауiпсiздiк саласындағ ы мемлекеттiк саясаттың мақ саты табиғ и жү йелердiң, қ оғ амның ө мiрлiк маң ызды мү дделерi мен тұ лғ аның қ ұ қ ық тарын қ оршағ ан ортағ а антропогендiк жә не табиғ и ә сер ету нә тижесiнде туындайтын қ ауiптерден қ орғ алуын қ амтамасыз ету.

Аталғ ан мақ сатқ а қ ол жеткiзу ү шiн мынадай мiндеттердi шешу қ ажет:

- климаттың ө згеруiне жә не жердiң озон қ абатын бұ зуғ а алып келетiн антропогендiк ә сердi тө мендету;

- биоалуандылық ты сақ тау жә не шө лге айналу мен жердiң қ ұ лдырауын болдырмау;

- экологиялық қ асiрет аймақ тарын, ә скери-ғ арыштық полигондарды жә не сынақ кешендерiн оң алту;

- Каспий тең iзi аймағ ының ластануының алдын алу;

- су ресурстарының жұ тауы мен ластануының алдын алу;

- тариxи ластануларды, ауа бассейiнiң ластануын, радиоактивтi, бактеорологиялық жә не xимиялық, оның iшiнде трансшекаралық ластануларды жою жә не алдын алу, ө неркә сiптiк жә не тұ рмыстық қ алдық тардың кө лемiн қ ысқ арту;

- табиғ и жә не теxногендi сипаттағ ы тө тенше жағ дайлардың алдын алу.

Қ ойылатын мiндеттерге қ ол жеткiзу жолдары мынадай:

- Қ азақ стан Республикасының заң намасын, табиғ атты пайдаланудың, мемлекеттiк экологиялық бақ ылау мен экологиялық мониторингiнiң экономикалық меxанизмдерiн жетiлдiру жә не жү йелендiру;

- табиғ атты пайдалану жә не экологиялық сапартаманың рұ қ сат беру жү йесiн оң тайландыру;

- қ оршағ ан ортаны қ орғ ау, экологиялық статистика, экологиялық бiлiм, экологиялық насиxат жә не қ оғ амның қ атысу салаларында ғ ылыми-зерттеу жұ мыстарын дамыту;

- xалық аралық ынтымақ тастық ты кең ейту.