Эбулиоскопия әдісімен анықтау

Жү мыстың максаты:

1. Еріткіштң жене еритін затгың кдйнау температурасын анық гау.

2. Еритін заттың молекулалық салмағ ын есептеу.
Жү мыскр кажетті заттар:

Сү йық тардың қ айнау температурасын анық тауғ а арналғ ан қ ү рылғ ы. Бекман термометрі. Хлороформ-нафталин; ССІ^-СНС1 СООН; Нр-лимон қ ышқ ылы, Hp-MgCL,.

Жү мыстың орындалу барысы: Ерітіндінің қ айнау температура­сының жоғ арылауьш анық гау ү шін алдымен таза еріткіштің, онан соң ерітіндінің қ айнау температурасын аныктайды. Ә детте еріткіш пен ерітіндінің кдйнау температурасьшың абсолюттік мә ні емес, олардың кайнау температураларының айырымьш білу кджет. Оны елшеу ү шін ә рбір бө лігі OjOPC тең. 5-6°С шкаладан тү ратьш Бекман термометрі крлданылады. Ерітіндінің кдйнау температурасьш анық гау ү шін керсетіген эбулиоскоп қ ү рылғ ысьш қ олдану кэжет (1-сурет).

Органикалың заттардың молекулалық салмагьш анық гау ү шін еріткіш ретінде ССІ^, CHCl,, Н2О қ олданамыз. Олардың эбулиоскоптық тү рақ гы мө ндері. Аддымен кең пробирканы (биіктігі 20 CM, диаметрі 4 см) аламыз да оган тьиъш арқ ылы шың ы тү тігін

жене термометрді (1) орналастырамыз. Бұ л жерде шьшы тү тігі кері суытудың мақ сатын орындау ү шін қ олданылады. Пробиркага

20 мл еріткіштің біреуін қ ұ ямыз жө не біркелкі қ айнау ү шін ү нтақ галғ ан фарфорды пробиркага саламыз. Алынган пробиркамызды (3) ү лкен кө лемі 600 мл суы бар стаканғ а салып, штативке орналастырамыз.

Суды еріткіштің кдйнау температурасьшан 4-5" С жоғ ары кө тереді. Алғ ашқ ыда термометрдегі сынап тез кө теріледі, сонан соң біртіндеп температураның кө терілуі темендеп, ақ ырында температурасы басылады. Еріткіштің қ айнау температурасын микроскоп арқ ылы жазып аламыз. t„ температурасын ү тп рет кдйталап оның орташа мә нін аның тап аламыз. Зертгелетін затгың молекулалық салмагын анық гау ү шін, алдымен таза кепкен пробиркағ а пипеткамен 20 мл ССІ^ қ ұ ямыз, соң ан соң мұ ғ алімнің тапсырмасымен берген еритін заттың салмағ ын аналитикалық таразыда тартып алып қ осамыз. Сондағ ы ерітіндінің қ айнау температурасын 2-3 рет анық гап барьш орташа мө нін жазьш аламыз. Еригін заттың молекулалың салмағ ьш мьша тендеумен аның таймыз:

мұ ндЕиы: g^-epiTKinniH салмағ ы, гр;

gg-еритін затгың салмағ ы, гр.

мү нд^ы 1, -еритін заггың кдйнау температурасы, Ід-еріткіштің қ айнау температурасы, Е-еріткіштің эбулиоскоптық тү рақ гылыз

Нә тижелерді рә сімдеу:

1. Алынғ ан мә лімеггерді мына кестеге толтырады

ЕСЕБІ. Альшган мелімеггерді мына кестеге толтырады да, қ орытьшды-сында қ андай қ ателік кеткенін керсетеді.

Кесте 1

Бақ ылау сұ рақ тары: 1. Сұ йық тық тың бетіндегі бу қ ысымы мен температура арасында қ андай байланыс бар?

2. Қ андай жатдайда сү йық тық қ айнайды немесе қ атады? Қ айнау жене қ ату дегеніміз не?

3. Молекулалық салмақ ш анық гаудың кщадай ө дістерін білесіздер?

4. Криоскопия ө дісіменмолекулалық салмақ гық алайанық гауғ а
болады?

5. Бекман термометрінің қ ү рылысьш, жү мыс істеу ретін сипатган-дар, оның кө дімгі термометрден айырмашыльиъі қ андай?

6. Криоскопия ө дісін қ щдай шамаларды аның ату ү шін қ олдануғ а болады?

7. Су мен тү зды ерітінділердің химиялық потенциалын жә не активтілігін қ алай анық тайды?.

8. Ерітіндінің парциальдық молярлы жылуын жө не еру энтропиясын анық тау жолы қ андай?

9. Еріткіштің жене еритін затгың кайнау температурасын анық гау жә не еритін заттың молекулалық салмағ ын қ алай есептейді?

.

№ 5 лабораториялық жұ мыс Гомогенді жә не гетерогенді жү йелердегі химиялық тепе-тендік

Сабақ тың мақ саты Гомогенді жә не гетерогенді жү йелердегі химиялық тепе-тендікті экспериментады. зертгеу