ІІІ Үй тапсырмасын тексеру

Қ амбар батыр нені айтып уайымдады? Батыр ө зінің қ ара қ асқ а атын жақ сы кө ретінін оның қ ай сө зінен аң ғ аруғ а болады? Қ амбар сияқ ты тағ ы қ андай батырларды білесің?

Ү й тапсырмасын 4 балағ а ә ң гімелету ә р оқ ушығ а отырғ ан ә ң гімелеп айтып, тұ рғ ан оқ ушығ а сұ рақ қ ойғ ызып мысалды қ алай мең гергенін бақ ылау

Халық ауыз ә дебиетінің тү рлеріне нелер жатады?

-Халық ауыз ә дебиетінің тү рлерінің артына да сө здер жасырынғ ан.Оны табу ү шін жырдың тү рлерін анық тап айтуымыз керек.

-Кә не, енді жасырынғ ан сө здерді оқ иық.

«2009 жыл – 100 мектеп - 100 аурухана бағ дарламасы» Балалар ендеше биылғ ы жылы біз білімді, ғ ылымды, ө нерді, денсаулық ты, тарихты, ә дебиетімізді, тілімізді жанданыруғ а ат салысуымыз керек.Тілімізді қ олдап, тарихымызды жақ сы білетін азамат болып ө семіз.

III.Жаң а материалды игерту.

Қ обыланды батыр туралы ө теміз. Ол туралы ә келген мағ ұ лматты ортағ а салайық

Айдын

Қ обыланды батыр, Қ арақ ыпшақ Қ обыланды – аты аң ызғ а айналғ ан халық батыры, қ олбасшы.
Шамамен XV ғ асырда ө мір сү рген. Қ ыпшақ тайпасының қ арақ ыпшақ тармағ ынан шық қ ан. Халық жадында сақ талғ ан ә ң гімелерде оны кө біне «Қ арақ ыпшақ Қ обыланды» деп атайды. Сондай-ақ, Қ обыландының ірі қ олбасшысы болып, талай шайқ астарғ а қ ол бастап барғ аны жө нінде де баяндалады.

Ол жас кезінде Кө шпелі ө збектер мемлекетінің билеушісі Ә білхайыр ханның жанында жү реді. Ханның арандатуымен Қ одан тайшының ұ лы Дайырқ ожаны (Ақ жол биді) ө лтіреді. Бұ л оқ иғ а Керей мен Жә нібек сұ лтандардың Ә білхайырдан бө лініп 200 мың адаммен бірге Шу ө зені бойына кө шуіне, сө йтіп, жаң а мемлекет – Қ азақ Хандығ ының пайда болуына алып келеді. Қ азан қ аласына жасалғ ан жорық қ а қ атысқ ан.Едіге бидің тө ртінші ұ рпағ ы Ә лшағ ырмен соғ ысқ ан. Ө зі де Ә лшағ ырдың ұ лы Орақ батырдың қ олынан қ аза табады. Бейті қ азіргі Ақ тө бе облысы аумағ ында.
Қ обыланды батырдың кесенесіне тағ зым.

" Қ обыланды батыр" жыры - қ азақ халқ ының қ аһ армандық жыры.Негізгі мазмұ ны – шетел басқ ыншыларынан елді қ орғ ау, осы жолда асқ ан ерлік кө рсеткен ер азаматтардың батырлық істерін кө рсету. Кө ркемдік биік қ асиеттері жағ ынан дү ниежү зі халық тарының белгілі батырлық эпостарының қ атарында тұ рғ ан классикалық шығ арма.Жырдың ең кө не тү рі бізге жетпеген. «Қ обыланды батыр» жырын жырлағ ан ақ ын, жырау-жыршылар ө зі ө мір сү рген дә уір тұ рғ ысынан толық тырып, ө ң деп, ә рлеп отырғ ан.Сондық тан да, «Қ обыланды батыр» жыры кө п нұ сқ алы жыр.

Бізге талай ғ асыр талқ ысына тү сіп, талай ақ ын-жыраулардың ө ң деуінен ө ткен кейінгі нұ сқ асы ғ ана белгілі.

«Қ обыланды батыр» жырын жинау, хатқ а тү сіру жайы тек ХІХ ғ асырда ғ ана қ олғ а алынды. «Қ обыланды батыр» жырының бізге 29 нұ сқ асы жеткен. Оның 26 нұ сқ асы – Қ обыланды батырдың ерлігі жайында, Қ ай нұ сқ а болмасын алғ аш хатқ а тү сіріп, оны жырлағ ан ақ ын-жыраулардың аттарымен (Мысалы: Мергенбай, Біржан, Нұ рпейіс, Қ абыл, Нухридин т.б.) аталғ ан. Суретте «Қ обыланды батыр» жырын таратушы жыршы Сеспайтегі Нухридин Жаң аарқ а ө ң ірінде жырлағ ан.