Жұқпалы науқастарға жүргізілетін дәрілік емнің асқынулары

Жұ қ палы науқ астардың емі дә рілердің жанама ә серімен жә не дә рілік ауыруымен асқ ынуы мү мкін. Асқ ынуларғ а дисбактериоз, иммуно-аллергиялық бұ зылыстар (анафилактикалық шок, сарысулық ауру, Квинке ісінуі, токсико-аллергиялық дерматит, васкулит, т.б.), токсикалық зақ ымдалулар (гепатит, нефрит, агранулоцитоз, энцефалопатия, т.б.) жә не аралас генезді бұ зылыстар жатады. Кө бінесе спецификалық жә не химиотерапиялық препараттармен этиотропты ем нә тижесінде дамиды. Дә рілік аурудың ең қ ауіпті тү рі – анафилактикалық шок.

Сарысулық ауру – аллергеннің қ айта енгізілуінің нә тижесінде дамиды (ә детте емдік сарысулар, гаммаглобулиндер, кейде иммуноглобулиндер, пенициллин, т.б.). Ол қ ан тамырлар мен дә некер тіндердің қ абынуымен сипатталады.

Антигенді қ айта енгізу нә тижесінде организмде ә р тү рлі классқ а жә не тү рге жататын антиденелер ө ндіріледі. Олар қ ан тамырлар қ абырғ асында бекітілетін, комплементті активтейтін қ ан айналымында жү ретін иммундық комплекстерді тү зеді. Бұ ның нә тижесінде қ ан тамырлар ө ткізгіштігі артады, қ абырғ алары инфильтрацияланады; бү йрек шумақ тарының, миокардтың, ө кпенің жә не басқ а мү шелердің қ ан тамырлық капиллярлары тарылып, бітеледі; жү рек клапандары жә не синовиальды қ абаттар зақ ымдалады. Қ анда антиденелер пайда болуынан 3-7 кү ннен кейін иммундық комплекстермен антиген жоғ алып, бірте-бірте сауығ у болады.

Полиневрит, синовиит, тері жә не тері асты майлы клетчаткасының некрозы, гепатит сияқ ты сарысулық асқ ынулары сирек кездеседі.

Дисбактериоз – антибактериальды препараттар (кө бінесе кең спектірлі антибиотиктер) қ олданудың нә тижесінде дамиды. Дисбактериоз биоценоз бұ зылыстарына байланысты бірнеше тү рге бө лінеді: кандидозды, протейлік, стафилококкты, колибациллярлы, аралас микрофлораның ө згерістерінің дә режесі бойынша компенсацияланғ ан, суб- жә не декомпенсацияланғ ан варианттары ажыратылады. Дисбактериоз жергілікті, жайылмалы жә не жү йелік (генерализацияланғ ан, немесе септикалық) тү рде ө туі мү мкін. Кө бінесе ішек дисбактериозы дамиды.

Ішек микрофлорасының зақ ымдалуы ас қ орыту процестерінің бұ зылыстарына, эндогенді интоксикацияғ а ә кеп соғ ады; екіншілік иммунодефициттің жә не басқ а мү шелерде қ абыну процестердің пайда болуына ә келуі мү мкін.

Ішек дисбактериозының кө ріністеріне жиі сұ йық немесе жартылай сұ йық нә жіспен, іштің ауыру немесе қ олайсыз сезімі, метеоризм жатады. Сонымен қ атар дене салмағ ы тө мендейді, гиповитаминоз (глоссит, хейлит, стоматит, терінің қ ұ рғ ақ тығ ы тү рінде), дерматит, астения, анемия дамиды. Кейде ұ зақ субфебрилитет болады. Ректоромоноскопия арқ ылы тік жә не сигма тә різді ішектер шырышты қ абатындағ ы қ абыну жә не субатрофиялық ө згерістерін анық тауғ а болады.

Орофарингеальды дисбактериоз кезінде ауыз-жұ тқ ыншақ тағ ы қ олайсыз сезім жә не кү йдіру сезімі, жұ тынудың бұ зылуы мазалайды. Қ арап тексергенде шырышты қ абаттың гиперемиясы жә не қ ұ рғ ауы, глоссит, хейлит анық талады.

Жұ қ палы аурулардың профилактикасы (алдын -алуы)

Эпидемиологиялық процесс даму ү шін 3 негізгі звено қ ажет: аурудың кө зі, аурудың берілу механизмі жә не жолдары, қ абылдауыш тұ рғ ындар. Профилактикалық шаралар осы 3 звеноғ а қ арсы бағ ытталады. Аурудың кө зіне ә сер ету: науқ асқ а дер кезінде диагноз қ ойып, оны оқ шаулап емдеу, бактериятасымалдаушыларды анық тау, ауру жануарларды емдеу т.б.

Аурудың берілу жолдарын ү зу ү шін дезинфекция, дезинсекция, дератизация жә не санитарлы- ағ арту шаралар қ олдану қ ажет.

Ү шінші звеноғ а ә сер ету: арнайы жә не арнайы емеспрофилактика. Жасанды иммунитет дамыту ү шін вакциналар, иммундық сарысулар жә не гамма- глобулиндер қ олданылады.