Жауаптары. 1*Әлеуметтік немесе қоғамдық психология (гр

1*Ә леуметтік немесе қ оғ амдық психология (гр. psyche — жан жә не logos — сө з, тү сінік, ілім) — ә леуметтік топтарғ а қ осылуымен байланысты адамдардың қ ызметі мен пә нінің заң дылық тарын, сонымен қ оса ол топтардың ө здерінің рухани ерекшеліктерін зерттейтін жантану ғ ылымдарының саласы.

Ә леуметтік психология отбасының, ұ жымның, таптың, ұ лттың, тағ ы да басқ а адамдардың тұ рғ ан жеріне, кә сібіне, қ оғ амдағ ы алатын орнына қ арай жіктелетін топтарының психологиясын зерттейді. Ә леуметтік психология қ оғ амда болып жатқ ан саяси-ә леуметтік қ ұ былыстардың сырын тү сінуге, олардан қ орытынды шығ арып, қ оғ амның даму бағ ытын айқ ындауғ а, ірі топтарды жә не тұ тас қ оғ амды басқ аруғ а, бағ ыттарды, шараларды айқ ындай отырып, оны стратегиялы дұ рыс жолғ а салып отыруғ а кө мектеседі. Сондық тан ғ алымдар бұ л ғ ылымның болашағ ы зор, XXI ғ асырда жетекші орындарғ а шығ ады деп есептейді.

Ә леуметтік психологияның негізгі бө лімдеріне мыналар жатады:

1. ә леуметтік топтардың психологиялық мінездемесі;

2. тұ лғ а психологиясы;

3. ақ парат алмасу заң дылық тары жә не бірлескен қ ызмет ү стіндегі адамдардың ө зара ә рекеттесуі;

4. тү рлі қ ауымдастық тарда қ алыптасатын тұ лғ ааралық ө зара қ атынастар.

2* Психологиялық кең ес – бұ л психолог жұ мысының жаң а аймағ ы. Қ азіргі уақ ытта ө з бетінше дербес жұ мыс істеу сферасында жұ мыс істеу формалары – ғ ылыми-зерттеу, психологиялық оқ ыту, психологиялық коррекция, психодиагностика сияқ ты бағ ыттарымен сипатталады. Психологиялық кең ес беру – практикалық психологияның ерекше бө лімі. Ол маман психологтан кең ес тү рінде немесе нұ сқ ау жү зінде тікелей психологиялық кө мекті қ ажет ететін адамдарғ а ық пал етумен байланысты. Психолог – кең есшіге адамдардың орташа қ абаты жә не денсаулығ ының денелік жә не психологиялық жағ дайы жоғ ары риск аймағ ындағ ы адамдар барады. «Жоғ ары риск аймағ ы» тү сінігіне ө мірлік ситуацияларғ а жү йкелік, дене ауруларына бейім, ауырып қ алу қ аупі бар адамдарды жатқ ызамыз. Басқ а денелік-психологиялық кү шті, денсаулығ ы мық ты адамдар қ андай болмасын ө мірлік жағ дайдан шығ а алады. Олар тек шаршағ андық ты ғ ана сезінеді. Психологиялық кең естен кө мек кү тетіндер - ә детте ө мірге қ абілеттілігі нашар жә не жұ мысына толық тай берілмеген адамдар. Психологқ а кө бінесе кө мек сұ рауғ а ө мірінде жолы болмағ ан адамдар барады жә не де сол мә селелері оны психологқ а баруғ а итермелейді. Психолог-кең есшіні адамдар не ү шін іздейді? Неліктен олар оғ ан барады? Кейбір адамдар ө з мә селесін қ алай шешу керектігін біле тұ ра психологқ а барады. Ө йткені олар психологтан эмоционалды тіректі қ ажет етеді. Ал кейбіреулері мә селені қ алай шешуді білмей, кең ес сұ рай барады. Ү шіншілері - ө зіне сенімсіз, берілген мү мкіндіктің қ айсысын тың дауды білмегендігінен барады. Оларды сендіріп, иландырып, дұ рыс жолғ а қ арай бағ ыттау керек. Тө ртіншілері - кө біне жалғ ызбасты адамдар, оларғ а біреуге ішін жарып, сырласу керек. Бұ ндай адамдарда ә детте психологиялық проблемалары жоқ, алайда олар зейін қ ойып тың дайтын адамдарды іздейді.

3. Ә леуметтік кө мек – кірісті бақ ылауғ а жү ргізілетін жалпы саясат шең беріндегі (мұ қ таждығ ына байланысты жә рдемақ ылар жә не т.б.), сондай ақ ерекше жағ дайларда (мә жбү р кө шпенділер, қ айғ ылы апаттардың жә не техногенді апаттардың салдарларын жою жә не т.б.) дағ дарысты жағ дайда атаулы жекелік қ олдаудың уақ ытша шаралары (қ ызметтер, жә рдемақ ылар).