Хиве кьун

За, ахъайна жуван хур,

Хиве кьазва цавариз:

Зун инсан яз халкьавур

Шукур хьурай Гъуцариз!

Акьул-камал ганва заз,

Чцда – уьмуьр куьруь я.

Амма буьтIруькI, гъуьлягъ яз

Жедач зун – им вири я.

А дуьньядин азият

И дуьньядин намусдин

Вилик хейлин кьезил я –

Гьайиф туш заз са кIусни.

И инсафсуз дуьньяди

Зун ажугъдив ацIурнач.

Муьгьуьббатдин гьавади

Хкажна зун, кадгъурна.

Малаик туш цавара,

Инсан я зун, мугьман я.

И дуьньяда авара

Ашукь хьун вал хъсан я!

* * *

Вун рахайла, ашукь жеда

Зун чIалал зи дидедин.

Заз алемар ачух жеда

Хайи чIалан бинедин.

Ви хъуьруьнин михьивиляй

Заз булахар карагда.

А ви рикIин чIехивиляй

Ава зун ви ужагъда.

Бязибур пул-девлет чалдай

Жеда къати гьужумда.

Амма чаз чун: зун шамхалдай,

Вунни я заз ханумдай.

Гагь-гагь яргъаз къакъатда чун,

Гуя чун я йифни югъ.

Амма вун тагъ ятIа цавун,

Зун я чилин юкьни-юкь.

ХьайитIани гьикьван яргъа,

Чун са тан я, са чанни.

Цав я чилин рикIин паргъа,

Чил я цавун аманви.

Чили къекъвез чирнатIа заз,

Цаву пар кьаз вердишна...

Вун кисайла, дерт жеда заз,

Заз дидед чIал багъиш на!

Ви вилерихъ рангар ава

Агъзурни са жуьредин.

Ви вилера ракъар ава

Каинатдин сегьнедин.

* * *

Ви вилера яргъирушар

Ава ирид рангунин.

Ви вилера иер кIунчIар –

Имаратар махунин.

Гагь вилера – беневшаяр,

Гагьни – данакъиренар.

Гьинай гъана икьван рангар,

Гьар чIавуз сад куькIвена?!

Ви вилер, лагь, цавар яни –

Йикъан ва я йифенбур?

Ви вилер, лагь, цIаяр яни –

Къизмишбурни ифейбур?

Дарих чIавуз вилера ви

Жеда марфни булутар.

Минет я ваз: гъилера и

Хамир на зи умудар!

Зун ви рекье куз гьазур я,

Шагь зи рикIин тахтунин.

Зун ваз бахтар гуз гьазур я

Агъзурни са рангунин!

* * *

Темен це кван, темен заз…

С. Есенин

Темен це кван, темен заз,

Регъуь жемир, къужаха...

И дуьньяда декIен ваз

Гьатин женнет-ужагъар.

Иблисрив гва чилин гиг,

Женнет вегьез къиметдай.

Иблисни я малаик

Чукурвавай женнетдай.

РикI ацIана ашкъидай,

Ярх хьана зун метIерал.

Заз ви женнет жагъидай –

На туна зун чуьллера.

Кьве кIани руьгь, шад тахьай,

Кана михьиз кIват жеда,

И дуьньяда сад тахьай,

А дуьньяда сад жеда.

Темен це заз – бахт я ам

Са герендин, легьзедин,

Зи ашкъидин тахт я ам

Женнетда ви куьлгедин.

* * *

Муьгьуьббат я гужлу цIай,

Гъиле кьаз хьун мумкин туш.

Гьакъикъи гаф, ялав квай,

Муьгьуьббат я – бипIин туш.

3и рикIин кьуд патахъай

Кьунва къизгъин ялавди.

Гъакъикъатдин чIварахар

МуьтIуьгъ туш зи къилавдиз.

Муьгьуьббат я михьи ягь,

Парцелайни агъур я.

Адан жигъир гуьтIуь я,

Кьуд пад чала-чухур я.

Муьгьуьббат и жигъирда

Эцигнавай чирагъ я.

Зи мураддин эхирда

КуькIуьрнавай са рагъ я.

Муьгьуьббат – им кумуз я,

Ам куькда тваз четин я.

Мани алай кьве пIуз я,

Гафар гьикьван ширин я!

Муьгьуьббатдин суьгьуьрди

Кьунвай кIвале бахт жеда.

Зазни ина жагъирди

Кумузчидин тахт жеда.

* * *

Зи жегьилвал авахьзава,

Агъташдин кIам вацIухъ хьиз.

Ви ахварра ярди тупIал

Акалзава тупIухъ ви.

ТупIал маса гуз-къачуда,

Ашкъи жедач савдада.

Ша ви тIуб тван, тупIалда хьиз,

Зи жигьиррин гьалкъада.

Юргъун хьанваз дуьньядикай,

Ксайла вун шириндиз,

На ахварра вун гъайи кIвал

Къакъажзава секиндиз.

Ви мили хъвер элкъведайвал

Ви бахтунин лишандиз,

Гъам авай зи рикI элкъуьрай

Вун патал хуш макандиз.

Пакам кьиляй яр ядайла,

ПIузар жакьваз ахвара,

Аквазва ваз хва хайивал

А шад, бахтлу йикъара.

«Муштулух ваз!» – са пакамахъ

Гатуй ви рак ашкъиди.

Амма зун хьуй а бахтлу кас –

Ваз муштулух гайиди.

* * *

Амурдив гвай чIемерукдай ахъагъай

Гьич са хьелни алатнач гел галачиз, –

Абур гьар сад вич акъатай патахъай

Къвез акьуна зи рикI алай чка чиз.

Зун дуьньядиз килигзава гъамлу яз,

ТIал гьатнава рикIе, пар хьиз, зегьер хьиз.

Ви иервал, цуьк ахъайна, дулу я,

Ви хуруда ашкъи ава бегьер гъиз.

Яраб, гьар са кукIушдални базардал

РикI сагъардай ргазватIа булахар,

Гьарарат яз гьатнавайбур сузада,

Хъувун патал къуваранни къурвахар?..

Лагь кван, ви хур багъ тушни кьван диганвай,

Серинвални, ширинвални багъишдай?

Ви ичериз, гумрагьвилив ацIанвай,

Килиг кьванни жедатIа гьакI дуьшуьшдай.

Яраб ви а багъдин сирлу куьлгедик

ЖагъанатIа ашукьбуруз са динжвал?

Анжах сада чуьнуьхда рикI бикедин,

МуьтIуьгъарда адан назлу надинжвал.

Агъзурдакай сад жеда – ви умудар

КуькIуьрдайди тахьай хьтин саягъда,

Ада икрам авур гъуцар ва бутар

Вири туна, анжах са вун хкягъда.

Анжах сада женнетдин багъ дуьзмишда

Ви кIвач хкIур жигъиррални рекьерал,

Муьгьуьббатдин мегьрибанвал къурмишда

Эксик тахьун патал а экв чилерал...

Зи уьмуьрда алукьайтIа сефил чIав,

Ви хурудал цуьк гъурай зи нефесди,

Ахьтин цуьк хьи, – хьайитIани цав-чил дав,

Рекьин тийир, хуьз ашкъидин гьевесди!

* * *

Агъзурдакай тек са уьмуьр хкягъдай

ГанайтIа зи кьисметди заз мумкинвал,

Вун юг гатаз атай чIав за суракьдай,

Гьа чIаван экв, зегьемлувал, ширинвал.

Агъзур ажал атанайтIа зун рамиз,

Анжах тек сад хкягъдай за кьегьалдиз:

Вун рикIеваз уьмуьр жуван тамамиз,

Майилдай за вуна гайи ажалдиз.

* * *

РикI – са бицIи, гьакIни хцIу гичин я,

Ада сирер ачухзава дерин тир.

Вилиз таквар са чешмеди, секин яз,

Ам гьиссерай ацIурзава якъин тир.

И гичинди ашукьвилик гьарарат

Хьанвай руьгьдин кьезиларда гъам, туьк хьиз.

Икьван кьелечI безекдиз са хасарат

Тахьун патал яхъ гъиле ам назикдиз.

* * *

Лугьузва на: ваз кIандай са инсанди

Ви хатур хун жеда кьведра заланди.

Ви минетди ийизва рикI къарсур зи:

– Дад, садрани мад хамир на хатур зи!

– Гъил къахчу чан, бейкефна вун хатадай –

Вун заз икьван багьа хьунин барадай.

Яраб жери кар я жал – кирс марфари

Хатур хьунух цуькверинни тарарин?

Гъил къахчу, чан, бейкефна вун хатадай,

Вун милайим, назик хьунин барадай.

Жедани кьван, кар яни, лагь, акур ваз, –

Цаваривай яргъирушан хатур хаз?

Гъил къахчу, чан, бейкефна вун хатадай,

Вун иер, вун къешенг хьунин барадай.

Мегер ширин мани лагьай билбилдин

Ванци багъдин хкуьрдани гуьгьуьлдик?

ИкI ви кефи хунал я заз хвеши, яр,

Багъишламиш, квачтIани зак тахсирар.

Хуш туштIа ви хатур хайи жуьреяр,

Гьа саягъ зав бейкефвилер вахце, яр!

* * *

Зи ярдин чин, сифетдин хуш лишанар,

Вацран ишигъ аватна, мад иерда.

Абур гьакьван чиг я, квачиз нукьсанар,

Къаю атIай нехишар хьиз пенжердал.

Гьейран хьана, мез кьуна, пагь атIана,

Гьич нефесни чIугван тийиз акъвазна.

Зун зи ярдиз килигзава чIагана,

Вири дуьнья хиялривай яргъазна.

КичIе я: витI акъудайтIа алачиз,

ХъиткьинайтIа хурай нефес гьамгадин,

Ярдин суьрет цIрада гел галачиз,

Чим галукьай нехишар хьиз жангадин.