Денджызимæ ныхас

Æ нустæ дæ сæ рты ивылынц, цыма дæ

Æ нæ мæ лæ т зæ ххыл ныууагъта бындарæ н;

Цы зоныс, цъæ х денджыз, ды дугты нымадæ н,

Кæ м фæ уд кæ ны дуне, циу рæ стæ джы арæ н!..

Ды царды фысым дæ; дæ хъысмæ т — дæ бæ рны,

Æ з абæ сты уазæ г — æ рцæ уын, фæ цæ уын;

Уæ ддæ р дæ м нæ тырнын, уæ ддæ р дæ м нæ бæ ллын,

Нæ домын, нæ курын æ з д’ амонд «хуыцауæ й».

Цард худгæ ‘мæ хъазгæ дæ иувæ рсты згъоры, —

Дæ сабыр фынæ йæ уый мисхал нæ хъауы.

Æ рхауы дыл æ хсæ в, нымæ ты бызгъуырау,

Мæ рддзагау дыл бонрухс йæ урс пæ лæ з тауы.

Мæ рдвæ ллад гуымирау, улæ фыс дæ хицæ н,

Сæ цæ ссыг дæ мигътæ æ ртахгай фæ давынц.

Дæ уæ нгтæ м æ гъатыр фыд-зивæ г нымхиц и,

Дæ уылæ нтæ хурмæ сæ уазал буар тавынц.

Нæ мæ хъæ уы, денджыз, цæ рæ нбон æ гæ рон,

Дæ уау мын куы нæ уа мæ габаз ыстæ лфæ н,

Фæ лтау æ з тымыгъæ й уысмы бæ рц фæ цæ рон, —

Æ хсон дурæ й судзгæ куыд фесхъиуы стъæ лфæ н!..

Ног Афон, 1959 аз

Минæ

Денджызы был

Бæ стæ кæ ны дзæ гæ рæ г.

Сусæ ны мæ й зæ ххыл арт æ фтауы.

Арв — дунейы сæ рмæ — æ гæ рон дзæ нгæ рæ г,

Хур йæ хуылфы — æ рхуы тымбæ лæ г — ауыгъд.

Донбыл дардмæ дары бур, сыгъзæ рин донау, —

Адæ м тæ вд ызмисыл хуыссынц уæ лгоммæ;

Цыма иу ыстыр бæ гънæ г буар, арвыронау,

Денджызыл æ ртыхст кæ рæ й-кæ ронмæ.

Уæ лдæ ф йедзаг сондоны тæ фæ й, кæ сагласты уастæ й,

Æ рвгъуыз доны ленчытæ кæ нынц: урсбуар чызджытæ — хъазтæ,

Хурмæ сыгъд лæ ппутæ — æ ндонгъуызтæ æ мæ саутæ,

Чысыл бæ лæ гътæ æ мæ æ гæ рон наутæ.

Уæ лдæ ф йедзаг хуры тынтæ й, зæ рин мидбылхудтæ й.

Къæ мдзæ стыг æ гъдæ уттæ н фæ цис ам с’ арæ н:

Хуссайраг тæ вд хур цæ гаттаг рæ сугъдæ н

Зыд пъа кæ ны йæ бæ гънæ г буарæ н.

Ам адæ м иууылдæ р ысты æ мхуызон,

Бибитæ й не сты ‘мбæ хст сæ буары сахъæ ттæ;

Ам алкæ мæ н барынц тæ вд хуырыл æ рхуыссын

Хуымæ тæ г денджызы æ нæ нымд закъæ ттæ.

Ам ничи равзардзæ н профессорæ й фыййауы,

Поэтæ й хосдзауы, афицерæ й салдаты;

Хур алкæ уыл йæ хъарм æ мхуызон тауы,

Уæ лдай хæ дбар йæ хи ам алчи хаты.

Сæ буар сауæ й-саумæ ивгæ,

Уæ лæ нгай дарæ сы кæ нынц æ мдзæ рин.

Пъагон нæ фендзынæ инæ ларыл æ рттивгæ,

Чындздзон чызгыл — зынаргъ дзаума, сыгъзæ рин.

Хъайтартæ ордентæ нæ дарынц,

Æ ниу зыны цы ‘рхастой хæ стæ й:

Гæ зæ мæ сырх сæ риутæ й дарынц

Нæ мыджы нуæ стæ.

Цыма сæ зæ рдæ тыл лæ гдзинад

Æ нусон дидинæ г æ фтауы;

Кæ сы сæ м алчи дæ р æ дзынæ г,

‘Мæ сæ цæ стæ нгасæ й рæ вдауы.

Кæ м нæ у Хъырым бæ ллиццаджы зæ хх, уæ вгæ,

Кæ й дзы нæ фендзынæ улæ фгæ!

Ам фембæ лы хæ ларæ й

мангойлаг — нарæ гдзаст

уæ рæ хдзæ сгом узбекыл,

Фæ зыны урс адæ мы ‘хсæ нæ й сау лæ гдидинæ гау негыр.

Гермайнаг лæ ппу худгæ хъазы

Уырыссаг урсдзæ сгом чызгимæ къамтæ й,

Хъырыммæ рараст урсзачъе Кавказæ й —

Сæ дард фæ дон тыхджын алантæ н.

Æ лвæ ст кардау æ рбацæ уы къуыбыррихиджын уæ ртæ,

Цыма йæ фындзы бын зæ рватыкк базыртыгъдæ й бады;

Ныссæ ххæ тт кæ ны уылæ нтæ м йæ зæ рдæ:

Цыдæ р лымæ ндзинад йæ хицæ й денджызы ‘хсæ н хаты.

Ызнæ т у сау денджыз, æ хсиды йæ сахъ фыдæ лты тугау, —

Цæ хджын у Иры саударæ г æ нкъард мæ дты цæ ссыгау.

Уæ лдæ ф йедзаг кæ сагласты рогзæ л пæ р-пæ рæ й,

Уæ лдæ ф йедзаг æ нæ мæ т чызджыты къæ л-къæ лæ й,

Судзгæ зæ лы Бетховены музыкæ райдзаст уæ лдæ фы,

Æ мæ зæ рдæ ты цины бæ ллиццаг бæ рзæ ндтæ м ыскъæ фы...

Фæ лæ уый циу, цæ мæ н фескъуыд æ дзæ м

Йæ рæ сугъд зарæ г цардæ н?

Мигъ ахæ м хурбоны кæ цæ й фæ зынд, кæ цæ й,

Цы фæ рæ хуыста уды ‘нцойад кардæ й?!

Цæ мæ н нылгъыста уонгцух лæ г мæ стыйæ? —

Йæ къæ дз лæ дзæ г цæ мæ н ныттылдта?

Цы стыдта бурдзалыг немыцаг лæ ппуйæ н,

Сыгъзæ рин дидинæ гау, мидбылхудт йæ былтæ й?

Уырыссаг чызг цæ мæ н аджих æ нкъардæ й,

Цыма йæ рухс сæ нтты æ ризæ р;

Цæ мæ н æ рбалæ ууыд йæ зæ рдыл, —

Йæ гыцци йæ кæ й хоны сидзæ р?..

Фæ ткæ вæ рæ гмæ хъусынц фæ йнæ рдыгæ й лæ мбынæ г,

Æ нæ хъæ н пляж базмæ лыди, банкъуыст,

Цыма ныхъхъеллау кодта хур — æ рхуы тымбылæ г

Æ мæ æ рвон дзæ нгæ рæ гæ й фæ дисы зæ лланг райхъуыст,

Уый репродуктор карз фæ дзæ хсгæ дзуры:

«Уæ цуры доны минæ ис æ мбæ хст,

Тагъд фехæ лдзæ н, æ мæ уæ курын,

Куыд ничи лæ ууа былгæ рон æ ввахс!..»

Абадт тар аууон адæ мы хъæ лдзæ г æ нгасыл,

Раст цыма сын сæ зæ рдæ тæ фехсыдта раджы цы сынт,

Уый та ногæ й фæ зынд

Æ мæ сытыгъта хурыл йæ базыр.

Фæ лæ нæ кæ нынц бомбæ тæ æ мбу;

Дæ рддзæ ф алæ угæ алчидæ р донмæ нымдзаст и,

Æ мæ цæ мæ ндæ р немыцаг хæ ларзæ рдæ лæ ппу

Уæ лдай æ нкъардæ й касти...

Цымæ цæ мæ н, цæ мæ н бахауди мæ ты,

Йæ хъыг, йæ масты сæ р цы уыд,

Ам ризгæ къухæ й царды раз æ ркъæ ппæ ввонг мæ лæ ты,

Мыййаг, кæ д бамбæ хста йæ фыд?..

Æ мæ уæ д уый цæ мæ н кæ ны къæ мдзæ стыг, —

Куы никуы уыд мæ лæ тхæ ссæ г хæ стон.

Æ ви лæ гæ н йæ хорз фæ дон йæ бæ сты

Фæ кæ ны ‘рхæ ндæ гæ й йæ фыдмийыл фæ смон...

Хъæ р фæ цыди, ныццæ лхъ ласта уылæ н,

Цыма доны ныррыхыд цыдæ р...

Систа уонгцух лæ г ризгæ йæ лулæ,

Æ мæ сдымдта тамако зыдæ й.

Уый азты сæ рты хæ сты схъис æ ртахт,

Кæ ддæ ры судзгæ мастау,

Йæ тых уыд денджызы æ ртах,

Фæ лæ ивгъуыд бонтæ й мæ лæ ты ныв æ рхаста.

Уый афтæ у: мæ лæ тдзаг хъæ дгом бахсыст,

Фæ лæ дзы сындз æ нæ гъгъæ лгæ фæ ныхст,

Уæ д дзы, цыма, тæ вд нæ мыг ахызт, —

Ысног та вæ ййы зæ рдæ йæ н йæ рыст.

1961 аз