![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Пайдалар мен зияндар туралы шоғырландырылған есеп беру
Бас компания мен еншiлес компанияның кipicтepi мен шығ ыстары туралы есеп берудi шоғ ырландырудың ә дiстемесi ұ қ сас баптарды жолма-жол жинақ тау (построчным суммирование). Топ iшiнде есеп айырысумен топ iшiндегi операциялар бойынша қ алдық тар, оның iшiнде тауарларды (жұ мыс, қ ызмет) сатудан тү скен табыстар, шығ ыстар жә не дивидендтер шоғ ырландырылғ ан қ аржы есептемесiн берудi жасау барысында толық есептен шығ арылуы тиiс. Тауарлы-материалдық қ орлар мен негiзгi қ ұ рал-жабдық секiлдi активтердiң баланстық қ ұ нынa кipгeн топ iшiндегi операциялар бойынша ө ткiзiлмеген табыс толық тай есептен шығ арылады. Топ iшiндегi операциялар бойынша ө ткiзiлмеген залал да шығ ынның орны толтырылуы мү мкін болмағ ан жағ дайдан басқ а уақ ытта активтердiң баланстық қ ұ ндарын есептеу барысында шегерiледi. Басты ұ йымнық жә не онық еншілес ұ йымдарынық шоғ ырландырылғ ан қ аржылық есептерді дайындау ү шін пайдаланылатын қ аржылық есептілігі мұ ндай іс жү зінде мү мкін болып табылмайтын жағ дайларды қ оспағ анда, сол бір есепті кү нге жасалуғ а тиіс. Шоғ ырландырылғ ан қ аржылық есептер ұ қ сас операциялар мен ұ қ сас жағ дайларда ө зге де оқ иғ алар ү шін бірдей есеп саясатын пайдаланып дайындалуғ а тиіс. Егер топ мү шесі ұ қ сас операциялар мен ұ қ сас жағ дайлардағ ы оқ иғ алар ү шін шоғ ырландырылғ ан қ аржылық есептерде қ абылданғ ан есеп саясатынан ө згеше есеп саясатын пайдаланса, онда онық қ аржылық есептері шоғ ырландырылғ ан қ аржылық есептерді дайындау кезінде тиісті тү рде тү зетіледі. Бухгалтерлiк балансты шоғ ырландыру бойынша жұ мыc кестесiндегi тү зету жазбасы былайша болады: 1. Топ iшiндегi есеп айырысу бойынша дебиторлық жә не кредиторлық берешектердi есептен шығ ару қ ажет; 2.Еншiлес компанияның меншiктi капиталындағ ы бас компанияның тиісті қ атыcy ү лесі мен еншілес компанияның акциясындағ ы бас компания инвестициясының баланстық қ ұ ндарын есептеп шығ аруда; 2) Топ iшiндегi операция бойынша кipicтep мен шығ ыстарды (сатылғ ан тауарлардың ө зiндiк қ ұ нын) есептеп шығ ару керек. Ә леуетті дауыс қ ұ қ ық тарының бақ ылаудың дә режесін кө теру қ абілетін бағ алай отырып, ұ йым басшылық тың талап-тілектерін жә не осындай қ ұ қ ық тарды жү зеге асыру мен айырбастау мә селелеріндегі қ аржылық мү мкіндіктерді қ оспағ анда, ә леуетті дауыс қ ұ қ ық тарына ық пал ететін фактілер мен жағ дайларды зерделейді. Ішкітоптық қ алдық тар мен операциялар, онық ішінде кірістер, шығ ыстар мен дивидендтер толығ ымен алынып тасталуғ а тиіс. Ішкітоптық операциялар салдарынан туындайтын, активтерде танылғ ан қ орлар мен негізгі қ ұ ралдар сияқ ты пайда мен залал толығ ымен алынып тасталады. Топтық ішіндегі залалдар шоғ ырландырылғ ан қ аржылық есептілікте тануды талап ететін қ ұ нсыздануды кө рсетуі мү мкін. Шоғ ырландырылғ ан еншілес ұ йымдағ ы азшылық қ а жататын залал еншілес ұ йымнық капиталындағ ы азшылық тық ү лесінен асып тү суі мү мкін. Мұ ндай асып тү су мен азшылық қ а жататын кез келген келесі залалдар азшылық залалдық орнын толтыру ү шін қ осымша инвестициялар жасауғ а міндетті жә не қ абілетті жағ дайларды қ оспағ анда, кө пшіліктіқ ү лесіне бө лінеді. Егер басты ұ йым бірлескен бақ ылайтын ұ йымнық ү лесі бар бірлескен қ ызметке қ атысушы немесе ассоциацияланғ ан ұ йымдағ ы инвестор жеке қ аржылық есептер дайындаса, онда бұ л жеке қ аржылық есептер мыналарды ашуғ а тиіс: 3) осы тармақ тық 2) тармақ шасында кө рсетілген инвестициялардық есепке алу ү шін пайдаланылғ ан ә дістердіқ сипаттамасы жә не осы жеке қ аржылық есептер жататын шоғ ырландырылғ ан қ аржылық есептердіқ нұ сқ ауы жатады. Еншілес ұ йымдары жоқ ұ йымнық, ассоциацияланғ ан ұ йымнық қ аржылық есептері немесе бірлесіп бақ ылайтын ұ йымдағ ы бірлескен қ ызметке қ атысушынық ү лесі жеке қ аржылық есептер болып табылмайды. Қ аржылық жағ дай туралы есеп беруді шоғ ырландыру бойынша жұ мыc кестесiндегi тү зету жазбасы былайша болады: 2. Топ iшiндегi есеп айырысу бойынша дебиторлық жә не кредиторлық берешектердi есептен шығ ару қ ажет; 2.Еншiлес компанияның меншiктi капиталындағ ы бас компанияның тиісті қ атыcy ү лесі мен еншілес компанияның акциясындағ ы бас компания инвестициясының баланстық қ ұ ндарын есептеп шығ аруда; 2) Топ iшiндегi операция бойынша кipicтep мен шығ ыстарды (сатылғ ан тауарлардың ө зiндiк қ ұ нын) есептеп шығ ару керек. 2-кесте.Кірістер мен шығ ыстар (пайда мен залал) туралы есепберуді шоғ ырландыру
2.-кестеде бухгалтерлiк баланстың ұ қ cac баптарын жолма-жол жинақ тау бойынша процедуралар келтiрiлген. Ондағ ы: БТ - бас компанияның табысы; ЕТ - еншiлес компанияның табысы; ЕУТ - топ iшiндегi операция бойынша еншiлес компанияның табысы; БУТ - топ iшiндегi операция бойынша бас компанияның табысы; БУӨ - топ iшiндегi операция бойынша бас компанияның сатылғ ан ө нiмдерiнiң ө зiндiк қ ұ ны; ЕУӨ - топ iшiндегi операция бойынша еншiлес компанияның сатылғ ан ө нiмдерiнiң ө зiндiк қ ұ ны; БУҚ - топ iшiндегi операция бойынша сатып алынғ ан бас компанияның тауарлы-материалдық қ орлары; УӨ Т - топ iшiндегi операция бойынша ө ткiзiлмеген табыс; ВРПН - топ iшiндегi операция бойынша ө ткiзiлмеген табыстың салық тиiмдiлiгi; ТД - топ iшiндегi есеп айырысудағ ы дебиторлық берешек; ЕКИ - еншiлес компанияның меншiктi капиталындағ ы бас компанияның тиiстi қ атысу ү лесiн бiлдiретiн еншiлес компанияның акцияларындағ ы инвестиция; Г - гудвилл, жағ ымды icкерлiк бедел; БК - бас компанияның кредиторлық берешегi (мiндеттемeci); ЕК - еншiлес компанияның кредиторлық берешегi (мiндеттeмeci); УК - топ iшiндегi есеп айырысудағ ы кредиторлық берешек; АУ - еншiлес компанияның меншiктi капиталындағ ы азшылық ү лесi; БК - бас компанияның меншiктi капиталы; ЕК - еншiлес компанияның меншiктi капиталы. Ұ йым жазылу сертификаттарына, акциялар алуғ а арналғ ан опциондарғ а, жай акцияларғ а айырбастауғ а болатын борыштық жә не ү лестік қ ұ ралдарғ а немесе орындау немесе айырбастау жағ дайында осы ұ йымды дауыс қ ұ қ ығ ымен қ амтамасыз етуге немесе басқ а ұ йымның қ аржылық жә не операциялық саясатын айқ ындауғ а (ә леуетті дауыс қ ұ қ ығ ы) қ атысты мә селелерде басқ а тараптың дауыс қ ұ қ ығ ын азайтуғ а қ абілетті сол сияқ ты қ ұ ралдарғ а ие бола алады. Басқ а ұ йым ие болып отырғ ан ә луетті дауыс қ ұ қ ық тарын қ осқ анда, ағ ымдағ ы сә тте іске асырылатын немесе айырбасталатын ә луетті дауыс қ ұ қ ық тарының болуы жә не оның ә сері ұ йымның басқ а ұ йымның қ аржылық жә не операциялық саясатын басқ ару қ абілетін бағ алау кезінде есепке алынады. Егер, мысалы, ә леуетті дауыс қ ұ қ ық тары болашақ та белгілі бір кү н немесе болашақ оқ иғ а басталғ анғ а дейін іске асырыла немесе айырбастала алмайтын болса, онда олар іске асырылатын немесе айырбасталатын болып табылмайды. Ә леуетті дауыс қ ұ қ ық тарының бақ ылаудың дә режесін кө теру қ абілетін бағ алай отырып, ұ йым басшылық тың талап-тілектерін жә не осындай қ ұ қ ық тарды жү зеге асыру мен айырбастау мә селелеріндегі қ аржылық мү мкіндіктерді қ оспағ анда, ә леуетті дауыс қ ұ қ ық тарына ық пал ететін фактілер мен жағ дайларды зерделейді.
|