Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Табыс салығының есебі
|
|
Есептік мерзімде табыс салығ ы бойынша шығ ыстарды уақ ытша айырмашылық тардың салық тық эффектісі есебінің негізінде анық тау қ ажет. Бұ л жерде табыс салығ ының есебін ұ йымдастыру ү шін мерзімді ұ зарту ә дісі немесе міндеттемелердің ә дісі қ олданылады. Бірінші ә діске (яғ ни, мерзімді ұ зарту ә дісіне) сә йкес табыс салығ ы мекеменің кә сіпкерлік қ ызметіндегі жұ мсалғ ан шығ ыстары ретінде танылады жә не пайда болғ ан мерзімінде шоттардың типтік жоспарындағ ы 7710 «Корпорациялық табыс салығ ы бойынша шығ ыстар» шотында есепке алынады. Ал осығ ан сә йкес пайда болатын уақ ытша айырмашылық тың салық тық эффектісі қ аржылық есептіліктерде келесідей кө рсетіледі:
-Пайдалар жә не зияндар тұ ралы есептілікте шығ ыстар бабында;
-Бухгалтерлік баланста «Мерзімі ұ зартылғ ан салық тар» бабында жә не есепте шоттардың типтік жоспарындағ ы 4310 «Корпорациялық табыс салығ ы бойынша кейінге қ алдырылғ ан салық тық міндеттемелер» шотында тіркеледі.
Табыс салығ ының есебі 12 «Пайдағ а салынатын салық тар» атты Есептің халық аралық стандартымен реттелінеді. Осы ә діске сә йкес келесі салық тық эффекті анық талады:
| Салық тық эффект | = | Активтердің амортизациясы | + | Бағ алы қ ағ аздарды ө ткізуден орны толтырылмағ ан зиян | * | Есептік мерзімнің (немесе келесі мерзімнің -егер ө згерсе ғ ана) пайдағ а салынатын салық тың қ ойылымы | (2) |
Мысалы. Компания есептік жылы 3000000тең ге бухгалтерлік кірісті тү сірді. Пайдағ а салынатын салық бойынша айырмашылық тар фирмада келесі дең гейде:
| 1.Активтердің амортизациясы (тең ге) | (500000) |
| 2.Бағ алы қ ағ аздарды ө ткізуден орны толтырылмағ ан зиян(тең ге) | |
| 3.Тұ рақ ты айырмашылық тар(тең ге) | |
| 4. Пайдағ а салынатын салық тың қ ойылымы(%) | |
| А)есептік мерзімнің | |
| Б)келесі жылдың | |
| 5.Мерзімі ұ зартылғ ан пайдағ а салынатын салық тың кредиттік сальдосы (тең ге) | |
| 5а)Уақ ытша айырмашылық тың эффектісі (тең ге) |
Мә ліметтер негізінде пайдағ а салынатын салық бойынша тө лемнің компоненттерін анық таймыз 2-ші формула бойынша жә не ө ткізбені береміз:
1) Пайдағ а салынатын салық бойынша тө лемнің компоненттерінің есептемесі *(есептеме-ведомость)
| Пайдағ а салынатын салық бойынша тө лемнің компоненттері | Есептелуі | Сома (тең ге) |
| 1.Салық салынатын кіріс | 3000000+200000+400000-500000=3100000 | |
| А)тө ленуге тиісті пайдағ а салынатын салық | 3100000*30%=930000 | |
| 2.Салық тық эффект | (400000+ (-500000))*35%=35000 | |
| 3.Мерзімі ұ зартылғ ан тө лемнің тү зету | 300000*35%-300000*30%=15000 | |
| 4. Пайдағ а салынатын салық бойынша шығ ыстар | 930000+35000+15000=980000 |
2) Пайдағ а салынатын салық есептелінді
| Шоттардың корреспонденциясы | Сома | |
| Дебет 7710 «Корпорациялық табыс салығ ы бойынша шығ ыстар» | ||
| Кредит 3110 «Тө ленуге тиісті корпорациялық табыс салығ ы» | ||
| Кредит 4311 «Корпорациялық табыс салығ ы бойынша кейінге қ алдырылғ ан салық тық міндеттемелер-уақ ытша айырмашылық тар» | ||
| Кредит 4312 «Корпорациялық табыс салығ ы бойынша кейінге қ алдырылғ ан салық тық міндеттемелер-қ ойылымның ө згерулері» |
Aктивтің немесе міiндеmmеменің салық базасы - бұ л салық салудың мақ саты ү шiн активтi немесе мiндеттеменi eскepeтiн сома.
Бұ рын салық салудың мақ саты тұ рғ ысынан актив немесе мiндеттеме ескерiлмеген болатын ә pi талданбай келдi. Осығ ан орай, бухгалтерлiк баланста кө piнic тапқ ан актив сомасы келешектегi салық тың салдарды есептеу барысында осы активтiң салық тың базасы тұ ррысынан талдануы керек. Ескерiлген активтің бұ л шамасы одан ары салық салудың базасына қ ызмет етедi, дә лiрек айтқ анда, салық салынатын табыстың сомасына ә сepiн тигiзедi.