Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Көрнекілікті эксперимент
|
|
« КОЛЛОИДТЫ ЕРІТІНДІЛЕРДІ АЛУ ЖӘ НЕ ОЛАРДЫҢ Қ АСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ»
Жұ мыстың мақ саты: Коллоидты ерітінділерді алудың жә не тазарту ә дістемелерін мең геру; коллоидты бө лшектердің зарядын жә не коагуляция табалдырығ ын анық тауды ү йрену
1 тә жірибе. «Гидролиз реакциясымен темір(ІІІ) гидроксиді золін алу»
FeCl3+3Н2О→ Fe(ОН)3+3НCl
Fe(ОН)3+3НCl→ FeОCl+2Н2О
FeОCl-стабилизатор
FeОCl→ FeО++Cl-
Жұ мыстың орындалу тә ртібі: Сынауық тың жартысына дейін дистилденген су қ ұ яды жә не қ айнағ анша қ ыздырады. Осы қ айнап тұ рғ ан суғ а 2-3 тамшы 2 % темір(ІІІ) хлориді ерітіндісін қ осады жә не қ ызыл-қ оң ыр бояу пайда болғ анша қ айта қ ыздырады. Тиндаль конусын байқ ау арқ ылы коллоидты ерітіндінің тү зілгеніне кө з жеткізеді.
Қ орытынды: Алынғ ан темір(ІІІ) гидроксиді золі мицелласының формуласын жазың ыз жә не оны алу ә дісін кө рсетің із.
2 тә жірибе. «Тотық сыздану реакциясымен кү міс золін алу»
AgNO3+K2CO3→ AgOK+KNO3+CО2↑
6AgOK+C76H52O46+3Н2О→ 6Ag+C76H52O49+6KOH
таннин флобафен
AgOK-стабилизатор
AgOK → AgО-+K+
Жұ мыстың орындалу тә ртібі: Сынауық тың жартысына дейін дистилденген су қ ұ яды, 1 мл 0, 01М кү міс нитраты мен 3-4 тамшы 0, 1 % таннин ерітіндісін қ осады. Содан кейін араластыра отырып қ ызылдау-қ оң ыр бояу алынғ анша 1 % калий карбонатын қ осады. Таннин мө лшері аз болғ анда кү міс золі қ ызыл сары-сары тү ске боялады. Тиндаль конусын байқ ау арқ ылы коллоидты ерітіндінің тү зілгеніне кө з жеткізеді.
Қ орытынды: Алынғ ан кү міс золі мицелласының формуласын жазың ыз жә не оны алу ә дісін кө рсетің із.
3 тә жірибе. «Берлин кө гі золін алу»
4FeCl3+3K4[Fe(CN)6]→ Fe4[Fe(CN)6]3↓ +12KCl
Жұ мыстың орындалу тә ртібі: Екі сынауық алады. Бірінші сынауық қ а 5 мл 0, 05 % калийдің гексацианоферраты(ІІ) ерітіндісін қ ұ яды, пә рменді араластыра отырып, 3 тамшы 1 % темір(ІІІ) хлориді ерітіндісін қ осады. Қ ою кө к тү ске боялғ ан золь тү зіледі.
Екінші сынауық қ а 5 мл темір(ІІІ) хлориді ерітіндісін қ ұ яды, пә рменді араластыра отырып, 3 тамшы калийдің гексацианоферраты(ІІ) ерітіндісін қ осады. Жасыл тү ске боялғ ан золь тү зіледі. Тиндаль конусын байқ ау арқ ылы екі сынауық та да коллоидты ерітіндінің тү зілгеніне кө з жеткізуге болады.
Қ орытынды: Алынғ ан кө к жә не жасыл тү сті берлин кө гі золі мицеллаларының формуласын жазың ыз, стабилизаторды кө рсетің із жә не олардың алыну ә дістерін атаң ыз.
4 тә жірибе. «Канифоль золін алу»
Жұ мыстың орындалу тә ртібі:
Сынауық қ а 5 мл дистилденген су қ ұ яды жә не 2 тамшы 2 % канифольдің спирттегі ерітіндісін қ осады, сілкиді. Тиндаль конусын байқ ау арқ ылы коллоидты ерітіндінің тү зілгеніне кө з жеткізуге болады.
Қ орытынды: Ә дістің маң ызын сипаттаң ыз.
5 тә жірибе. «Темір(ІІІ) гидроксиді тұ нбасын пептизациялау»
FeCl3 +3 NH4OH ® Fe (OH)3¯ +3 NH4CI.
Жұ мыстың орындалу тә ртібі:
Сынауық қ а 5 мл 2 % темір(ІІІ) хлориді ерітіндісін қ ұ яды, аздағ ан бө ліктермен тұ нба тү зілгенше 10 % аммоний гидроксиді ерітіндісін қ осады. Алынғ ан тұ нбаны артық электролиттер толық жойылғ анша, дистилденген сумен декантациялап жуады. Жуылғ ан тұ нбағ а 15 мл дистилденген су қ осады, араластырады жә не ү ш сынауық қ а бірдей етіп бө леді. Бірінші сынауық қ а пептизатор болып табылатын - 2 мл қ анық қ ан темір(ІІІ) хлориді ерітіндісін қ осады, екіншісіне - 2 мл 0, 1М хлорсутек қ ышқ ылын қ осады, ол Fe(ОН)3 ә рекеттесіп, стабилизатор FeОCl тү зеді, ал ү шіншісіне – 2 мл дистилденген су қ осады (бақ ылау тә жірибесі).
Ерітінділерді араластырады жә не 10 мин қ алдырады. Белгіленген уақ ыт ө ткеннен кейін, байқ алғ ан ө згерістерді кестеге жазады.
| № | Сынауық ішінде, мл | Қ осылғ ан электролит | Пептизация тү рі | Мицелла формуласы |
| FeCl3 | ||||
| НCl | ||||
| Н2О (бақ ылау) |
Қ орытынды: Тү зілген зольдер мицеллаларының формуласын жазың ыз; пептизация типін кө рсетің із, пептизация ә дісінің маң ызын сипаттаң ыз.
6 тә жірибе. «Диализ ә дісімен темір(ІІІ) гидроксиді золін тазалау»
Мақ саты: Диализ ә дісін мең геру.
Жұ мыстың орындалу тә ртібі:
Жартылай ө ткізгіш мембрана ретінде коллолийлі қ апшық қ а 3 мл жаң а дайындалғ ан темір(ІІІ) гидроксиді золін қ ұ яды жә не оны дистилденген суы бар стаканғ а салып қ ояды. 15 мин ө ткен соң стакандағ ы судан сынама алады жә не онда хлорид-иондарының бар екенін бірнеше тамшы кү міс нитраты ерітіндісін тамызу арқ ылы анық тайды. Салыстыру ү шін екінші сынауық қ а дистилденген судан алып, оғ ан 1-2 тамшы АgNО3 ерітіндісін тамызады.
Қ орытынды: Диализ ә дісінің маң ызын тү сіндірің із.
7 тә жірибе. «Коллоидты ерітінділерде жарық бергіш қ ондырғ ының кө мегімен Тиндаль конусын бақ ылау»
Жұ мыстың орындалу тә ртібі:
Жарық тандырғ ыш қ ондырғ ы – ішкі жағ ы қ ара тү ске боялғ ан жә не қ абырғ асында диаметрі шамамен 1 см болатын тесігі бар камера. Камерағ а кү шті жарық тың кө зі орналастырылғ ан (қ уаттылығ ы жоғ ары электрлік лампа). Коллоидты ерітіндісі бар кюветаны сә уле шоғ ырының жолына қ ояды. Дә л осындай тә жірибені шын ерітіндімен қ айталайды.
Қ орытынды: Кө рген қ ұ былыстарды сипаттаң ыз. Себебін тү сіндірің із.
8 тә жірибе. «Капиллярлық талдау ә дісімен боялғ ан зольдердегі коллоидты бө лшектердің заряд таң басын анық тау»
Мақ саты: Боялғ ан зольдердің і заряд таң басын анық тау.
Ә дістің маң ызы: Сү згі қ ағ азы капиллярының қ абырғ алары суда сутек ионын бө ліп шығ арып, теріс зарядталады.
Оң зарядталғ ан коллоидты бө лшектер капилляр қ абырғ аларында адсорбцияланады, ал су олар арқ ылы оң ай ө тіп кетеді. Нә тижесінде сү згі қ ағ азында ү лкенірек тү ссіз су аумағ ы бар кішірек боялғ ан дақ пайда болады.
Зольдердің теріс зарядталғ ан коллоидты бө лшектері капилляр қ абырғ аларынан тебіледі, нә тижесінде сү згі қ ағ азында кішірек тү ссіз су аумағ ы бар ү лкен боялғ ан дақ пайда болады.
Жұ мыстың орындалу тә ртібі:
Сү згі қ ағ азына қ ашық тығ ы 1-2 см болатындай етіп, бір тамшыдан темір(ІІІ) гидроксиді, берлин кө гі зольдерін жә не 2 % бояғ ыш ерітінділері: эозин, флуоресцеин, метилен кө гін тамызады. Пайда болғ ан боялғ ан дақ тардың сипатына қ арай, олардың заряд таң басын анық тау керек.
Қ орытынды: Зерттелген зольдердің заряд таң басын кө рсетің із.
9 тә жірибе. «Темір(ІІІ) гидроксиді золінің коагуляция табалдырығ ын анық тау»
Мақ саты:
Темір(ІІІ) гидроксиді золінің коагуляциясына ә ртү рлі электролиттердің ә серін қ арастыру, тә жірибелік мә ліметтер бойынша олардың коагуляция табалдырығ ын есептеу.
Жұ мыстың орындалу тә ртібі:
Екі сынауық қ а 1 мл-ден гидролиз реакциясымен алынғ ан темір(ІІІ) гидроксиді золін қ ұ яды, бірінші сынауық қ а тамшылата отырып, жайлап жә не араластыра отырып, зольдің бү кіл кө лемінде лайлану пайда болғ анша калий сульфаты ерітіндісін қ осады. Екінші сынауық қ а ұ қ сас тү рде золь лайланғ анша калийдің гексацианоферраты(ІІІ) ерітіндісін қ осады. Тә жірибе нә тижелерін кестеге жазады.
Тә жірибенің нә тижелері:
Концентрация С(K2SO4)=0, 1 моль/л
Концентрация С(K3[Fe(CN)6])=0, 1 моль/л
Кө лем 1 тамшы = 0, 05 мл
| Электролит | Золь кө лемі Vзоль, мл | Электролит тамшысының саны | Электролит кө лемі Vэл, мл | Коагуляция табалдырығ ы Сk, ммоль/л | Электролиттің коагуляциялау қ абілеті Vк, л/ммоль |
| K2SO4 | |||||
| K3[Fe(CN)6] |
Есептең із:
· электролиттер ү шін коагуляция табалдырығ ын
· электролиттердің коагуляциялау қ абілетін
Темір(ІІІ) гидроксиді золі мицелласының формуласын жазың ыз.
Қ орытынды: Электролиттер ү шін коагуляция табалдырығ ын кө рсетің із, ион-коагулянттардың коагуляциялау қ абілеттеріндегі айырмашылық ты тү сіндірің із.
№5 тә жірибелік сабақ
Тақ ырыбы: Тотығ у-тотық сыздану процестері. Асқ азан сө лін потенциометрлік титрлеу
Мақ саттары:
· гальваникалық элементтердің қ ұ рылысы мен жұ мыс істеу принципі туралы тү сініктерді қ алыптастыру;
· ә р тү рлі электродтардың электродты потенциалын есептей білуді жә не гальваникалық элементтердің ЭҚ К-н анық тай білуді ү йрету;
· ағ задағ ы патологиялық ө згерістердің мә нін тү сінуге мү мкіндік беретін рН пен басқ а физикалық -химиялық параметрлерді анық тау ү шін қ олданылатын электрохимиялық ә дістерді қ арастыру арқ ылы студенттерде химияны зерттеу мотивациясын дамыта білу;
· ақ паратпен ө здігінен жұ мыс істеу дағ дыларын жетілдіру.
ОҚ ыту міндеттері:
· I жә не II текті, тотығ у-тотық сыздану электродты потенциалдардың қ ұ рылысы жә не олардың жұ мыс істеу принципі жайлы тү сініктерін кең ейту;
· биологиялық сұ йық тық тардың рН-н анық тауда потенциометрлік титрлеуді пайдалану мү мкіндігін кө рсету;
· ерітіндідегі сутек иондарының концентрациясын есептеу ү шін интегралды жә не дифференциалды қ исық тарды тұ рғ ызу туралы ақ парат беру;
· электродты потенциалдарды есептеу ү шін Нернст жә не Нернст-Петерс тең деулерін қ олдануды ү йрету;
· электрохимиялық жү йелердің ЭҰ К-н есептеу дағ дыларын қ алыптастыру;
Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:
1. Electrode. Electrode potential. Redox electrode potentials. Nernst equation.
2. Электродтардың жіктелуі: I жә не II текті электродтар, редокс-электродтар, ионселективті электродтар. Анық тауыш жә не салыстырушы электродтары. Хлоркү міс электроды – медициналық -биологиялық зерттеулерде қ олданылатын салыстырушы электроды.
3. Гальваникалық элемент. Гальваникалық элементтің электр қ озғ аушы кү ші.
4. Диффузиялық жә не мембраналық потенциалдар: пайда болу механизмі, биологиялық рө лі.
5. Потенциометрлік титрлеу. Медициналық -биологиялық зерттеулерде қ олданылуы.
Оқ ыту ә дістері:
Ү йлескен тү рде:
- семинар;
- кіші топтарда жұ мыс жасау (лабораториялық жұ мысты орындау).